Οι Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντέτειναν αρκετές προτάσεις από τις ΗΠΑ σχετικά με την αποκατάσταση της ειρήνης στην Ουκρανία, υποβάλλοντας δικές τους προτάσεις σε ζητήματα όπως η εδαφική διάταξη και οι κυρώσεις, όπως αποκαλύπτει αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters.
Οι προτάσεις που προήλθαν από συζητήσεις μεταξύ Αμερικανών, Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων στο Παρίσι στις 17 Απριλίου και στο Λονδίνο στις 23 Απριλίου καταδεικνύουν τις εσωτερικές διαδικασίες της υπάρχουσας διαμεσολαβητικής διπλωματίας, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει μία γρήγορη επίλυση του πολέμου.
Οι κύριες διαφορές στα δύο κείμενα περιλαμβάνουν τη σειρά επίλυσης εδαφικών ζητημάτων, την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, τις ασφαλιστικές εγγυήσεις και τον επιχειρησιακό μέγεθος του ουκρανικού στρατού.
Αν και ορισμένες από αυτές τις αποκλίσεις είχαν ήδη επισημανθεί από πηγές που συμμετείχαν στις συνομιλίες, τα έγγραφα που αποκάλυψε το Reuters αποκαλύπτουν λεπτομερώς τις διαφορές.
Η πρόταση του Γουίτκοφ στο Παρίσι
Το πρώτο κείμενο περιλαμβάνει τις προτάσεις του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, προς Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι, οι οποίοι στη συνέχεια τις διαβίβασαν στους Ουκρανούς, σύμφωνα με πηγές που είναι προσκείμενες στις συνομιλίες.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, χαρακτήρισε τις προτάσεις ως ένα «γενικό πλαίσιο» για την κατανόηση των διαφωνιών μεταξύ των πλευρών.
Το έγγραφο του Λονδίνου
Το δεύτερο κείμενο προήλθε από συνομιλίες Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων στο Λονδίνο, μία εβδομάδα αργότερα, και έχει παραδοθεί στην αμερικανική πλευρά, σύμφωνα με πηγές.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι πιστεύει πως οι προτάσεις που προέκυψαν από τις συνομιλίες της Τετάρτης στο Λονδίνο βρίσκονται τώρα στο γραφείο του Τραμπ.
Η διπλωματική αυτή προσπάθεια είναι η πιο συντονισμένη μέχρι τώρα για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός, έπειτα από τους πρώτους μήνες της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, με τις ρωσικές δυνάμεις να ελέγχουν πλέον σχεδόν το 20% της Ουκρανίας.
Τα σημεία διαφωνίας
Σχετικά με το εδαφικό, οι προτάσεις του Γουίτκοφ υποστηρίζουν την αναγνώριση de jure της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία, την περιοχή που κατέλαβε και προσάρτησε η Ρωσία το 2014, καθώς και de facto αναγνώριση σε κάποιες περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που βρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο.
Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό κείμενο αναφέρεται σε λεπτομερείς διαπραγματεύσεις για το εδαφικό μετά την επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός, χωρίς καμία αναφορά στην αναγνώριση ρωσικού ελέγχου σε οποιαδήποτε ουκρανική περιοχή.
Όσον αφορά την ασφάλεια της Ουκρανίας μακροπρόθεσμα, το κείμενο του Γουίτκοφ προτείνει ότι η Ουκρανία θα έχει μία «ισχυρή ασφάλεια» με ευρωπαϊκές και άλλες χώρες ως εγγυητές.
Δεν παρέχει περαιτέρω λεπτομέρειες και αναφέρει, ωστόσο, ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Το άλλο έγγραφο είναι πιο συγκεκριμένο, δηλώνοντας ότι δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στις ουκρανικές δυνάμεις και κανένας περιορισμός σχετικά με τη στάθμευση στρατευμάτων συμμάχων στην Ουκρανία – μία διάταξη που είναι πιθανό να προκαλέσει ανησυχία στη Μόσχα.
Προτείνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο, συμπεριλαμβανομένων και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με μία «συμφωνία τύπου Άρθρου 5», αναφερόμενη στη ρήτρα της αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας του ΝΑΤΟ.
Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις του Γουίτκοφ προτείνουν την άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, στο πλαίσιο της συνοδευτικής συμφωνίας.
Αντιθέτως, οι αντιπροτάσεις προβλέπουν «σταδιακή ελάφρυνση των κυρώσεων μετά την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης» και την πιθανότητα επανάληψης των κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης από τη Ρωσία των όρων της ειρηνικής συμφωνίας.
Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει, επιπλέον, ότι η Ουκρανία θα λάβει οικονομική αποζημίωση για τις καταστροφές που προκάλεσε ο πόλεμος από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν δεσμευθεί στο εξωτερικό. Αντίθετα, το κείμενο του Γουίτκοφ αναφέρει απλώς ότι η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να προσδιορίζει την πηγή των χρημάτων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
