Για πολλές δεκαετίες, το μονοπάτι ήταν σαφές: σπουδάζεις, εργάζεσαι σκληρά, προχωράς στην καριέρα σου και συνταξιοδοτείσαι με σεβασμό. Σήμερα, αυτό το μονοπάτι φαίνεται ξεθωριασμένο ή και ανύπαρκτο.
Οι παραδοσιακές καριέρες καταρρέουν υπό το βάρος της οικονομικής αβεβαιότητας, της τεχνολογικής προόδου και της αστάθειας που πλήττει τα πάντα – από τις αγορές εργασίας έως την έννοια της σταθερής σύνταξης.
Η επιτυχία, όταν έρχεται, δεν προσφέρει πια την ασφάλεια που είχε στο παρελθόν. Αντιθέτως, μοιάζει συχνά με ένα πυροτέχνημα που σβήνει γρήγορα. Σε αυτό το σκηνικό, αναδεικνύεται ένα νέο φαινόμενο: οι εργαζόμενοι που επιλέγουν την επαγγελματική «πολυγαμία», δημιουργώντας ένα μωσαϊκό οικονομικών λύσεων αντί να επενδύουν σε έναν μόνο εργοδότη ή εισόδημα.
Εργαζόμενοι Πολυγαμικοί
Η τάση των πολυγαμικών εργαζομένων έχει γιγαντωθεί μετά την πανδημία. Με την τηλεργασία να έχει καθιερωθεί, πολλοί εργαζόμενοι εκμεταλλεύονται την έλλειψη φυσικής παρουσίας και εργάζονται ταυτόχρονα σε δύο ή τρεις πλήρεις θέσεις.
Η Εθνική Πρωτοβουλία Καταπολέμησης της Απάτης στο Ηνωμένο Βασίλειο εντόπισε πρόσφατα 23 τέτοιες περιπτώσεις σε δήμους του Λονδίνου, με σύνολο μισθών που ξεπερνά τις 500.000 λίρες.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Social Work News, κοινωνική λειτουργός απολύθηκε όταν κατά τη διάρκεια μιας κλήσης στο Teams με τον έναν εργοδότη, απάντησε κατά λάθος με το όνομα του άλλου. Το φαινόμενο έχει αποκτήσει τέτοιες διαστάσεις που τα τμήματα ανθρωπίνου δυναμικού έχουν μάθει πια να αναγνωρίζουν «σημάδια συναγερμού»: καθυστερημένες απαντήσεις σε emails, αποφυγή προαγωγών, καμία άδεια.
Επιπλέον, σε πλατφόρμες όπως το Reddit και το TikTok έχουν δημιουργηθεί κοινότητες που ανταλλάσσουν τεχνικές απόκρυψης. Ενδεικτικά, ο TikToker So Ambitious Dom δείχνει πώς να συνδυάζεις δουλειές 9-5 με παράλληλες δραστηριότητες, χρησιμοποιώντας ακόμα και εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης για να μειώσεις τον προσωπικό χρόνο εργασίας.
Παθητικό Εισόδημα: Αναγκαιότητα ή Μύθος;
Στο ρεπορτάζ του Independent, παρουσιάζεται η περίπτωση της 37χρονης Λουίζ, η οποία, μετά από 15 χρόνια στον τομέα του μάρκετινγκ, συνειδητοποιεί ότι ακόμη και οι επιτυχίες δεν είναι αρκετές. Αντί να ακολουθήσει μια προγραμματισμένη πορεία, στραφήκε σε λύσεις παθητικού εισοδήματος. Το ίδιο ισχύει και για την Τζεν, 36 ετών, η οποία με τον σύντροφό της χρησιμοποιεί εφαρμογές για την ενοικίαση αυτοκινήτων και εξοπλισμού, επενδύοντας τα κέρδη τους μέσω της πλατφόρμας Nutmeg.
Το «παθητικό εισόδημα» δεν είναι κάτι νέο. Τώρα όμως έχει γίνει απαραίτητο και επιλογή. Όπως λέει ο Άλεξ Κινγκ από την Generation Money, «δεν πρόκειται πλέον για πολυτέλεια, αλλά για μηχανισμό αυτοπροστασίας». Οι νεώτερες γενιές προσπαθούν να δημιουργήσουν μια ασπίδα ενάντια στην επισφάλεια.
Finfluencers: Οι Νέοι Γκουρού του Χρήματος
Πού απευθύνονται λοιπόν όσοι βλέπουν το παθητικό εισόδημα ως λύση; Στους Finfluencers, οι οποίοι έχουν γίνει σημαντική πηγή ενημέρωσης για τους νέους. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, σχεδόν 1 στους 3 ενήλικες στις ΗΠΑ αναζητεί οικονομικές συμβουλές μέσω social media το 2023. Οι εκπρόσωποι της Gen Z είναι ακόμα πιο πρόθυμοι να εμπιστευτούν το TikTok αντί έναν επαγγελματία σύμβουλο.
Η Tori Dunlap, 30 ετών, με 2,4 εκατ. followers, εξηγεί πώς η οικονομική κρίση την οδήγησε στον οικονομικό ακτιβισμό. Ο Jeremy Schneider, με τον λογαριασμό @personalfinanceclub στο Instagram, έγινε viral δημοσιεύοντας τις απώλειες του χαρτοφυλακίου του μετά τις αναταράξεις που προκλήθηκαν από την εμπορική πολιτική Τραμπ. «Το να με βλέπουν να χάνω χρήματα είναι μάθημα – όχι πανικός», δήλωσε στη Wall Street Journal.
Ωστόσο, οι finfluencers δεν έχουν νομική υποχρέωση για την πιστότητά τους. Όπως επισημαίνει το Moneywise, η εξάρτηση από αυτούς ενέχει σοβαρούς κινδύνους.
Από την Καριέρα στην Αυτοοργάνωση
Ο παραδοσιακός δρόμος της καριέρας έχει μετατραπεί σε έναν λαβύρινθο. Πλέον, οι εργαζόμενοι καλούνται να αυτοσχεδιάσουν, να επενδύσουν, να μορφωθούν οικονομικά και να προσαρμοστούν. Για ορισμένους, αυτό σημαίνει εργασία με «πολυγαμία». Για άλλους, αναζήτηση εναλλακτικών πηγών εισοδήματος. Για όλους, είναι μια μάχη για τον έλεγχο σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Η καριέρα, όπως την ξέραμε, φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος της. Όχι με θόρυβο, αλλά με μια αργή αποδυνάμωση της σταθερότητας, της εμπιστοσύνης και της ανταμοιβής. Αντικαθίσταται από ένα νέο μοντέλο: εργασιακά πολυγαμικό, ψηφιακά ευέλικτο, οικονομικά αυτοσχέδιο.
Οι νέοι δεν επιθυμούν πια να γίνουν διευθυντές. Θέλουν ελευθερία. Να έχουν έσοδα που τους παρέχουν μια άνετη ζωή και τους επιτρέπουν να κοιμούνται ήσυχοι τα βράδια. Για τους millennials ή προηγούμενου γενιάς, αυτό φαντάζει απίστευτα…παθητικό. Ωστόσο, είναι η νέα τάση. Και μπορεί στο μέλλον να παραχωρήσει τη θέση της σε κάτι διαφορετικό.
