Το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου στη Νέα Υόρκη έκρινε ότι οι βασικοί δασμοί που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση Τραμπ το τελευταίο δίμηνο είναι παράνομοι. Παρόλα αυτά, αυτή η απόφαση δεν σηματοδοτεί το τέλος της υπόθεσης.
Ο Λευκός Οίκος έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή του να ασκήσει έφεση στην απόφαση των τριών δικαστών, οι οποίοι έκριναν άκυρους τον οριζόντιο δασμό 10% σε όλες τις χώρες, τον 20% στις κινεζικές εισαγωγές και τον 25% στις καναδικές και μεξικανικές εισαγωγές που παραβιάζουν τους κανόνες της νέας συμφωνίας USMCA. Αυτοί οι δασμοί επιβλήθηκαν βάσει του νόμου IEEPA (Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Έκτακτης Ανάγκης).
Η απόφαση δεν επηρεάζει τους δασμούς 25% που ισχύουν ήδη για τις εισαγωγές χάλυβα, αλουμινίου και αυτοκινήτων, οι οποίοι επιβλήθηκαν βάσει του Νόμου για την Επέκταση του Εμπορίου (Trade Expansion Act), άρθρο 232, που παρέχει μια πιο στέρεη νομική βάση.
Ενώ οι αγορές πανηγυρίζουν, η ήττα για τον Τραμπ δεν είναι οριστική. Ακόμη και αν το Εφετείο επικυρώσει την απόφαση του δικαστηρίου ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να επικαλεστεί τον IEEPA, υπάρχουν και άλλες νομικές εναλλακτικές, όπως επισημαίνει η Goldman Sachs.
Εναλλακτικές στρατηγικές του Τραμπ: από το Άρθρο 122 στο Άρθρο 301
Ο Alec Phillips της Goldman Sachs εξηγεί ότι ο πρόεδρος μπορεί να επιβάλει δασμούς έως 15% βάσει του Άρθρου 122 του Νόμου του 1974 για το Εμπόριο (Trade Act) προκειμένου να αντιμετωπίσει ανισορροπίες στο ισοζύγιο πληρωμών. Αυτός ο νόμος δεν απαιτεί επίσημη έρευνα και μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή άμεσα, αλλά οι δασμοί αυτοί ισχύουν μόνο για 150 ημέρες.
Ωστόσο, μπορεί η κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει αυτή την περίοδο ως «γέφυρα» για να προχωρήσει σε δασμούς βάσει του Άρθρου 301 του ίδιου νόμου, το οποίο δεν έχει περιορισμούς ούτε για το ύψος ούτε για τη διάρκεια των δασμών. Σε αυτή την περίπτωση απαιτούνται έρευνες και διαδικασίες που μπορεί να διαρκέσουν από μερικές εβδομάδες έως μήνες.
Στοχευμένοι τομείς αντί για χώρες
Εάν η κυβέρνηση του Τραμπ διαπιστώσει ότι οι δασμοί που επιβάλλονται βάσει του IEEPA δεν έχουν νομική στήριξη, είναι πιθανό να στραφεί σε δασμούς που αφορούν συγκεκριμένους τομείς, όπου η νομική κάλυψη είναι πιο σαφής.
Ήδη, σύμφωνα με τη Goldman Sachs, αναμένονται νέοι δασμοί σε φαρμακευτικά προϊόντα, ημιαγωγούς και ηλεκτρονικά. Αν και ο Τραμπ έχει μειώσει τη συχνότητα αναφοράς σε τομεακούς δασμούς τον τελευταίο καιρό, οι εξελίξεις μπορεί να τον αναγκάσουν να επιστρέψει σε αυτή την κατεύθυνση.
Το «ισχυρό» εργαλείο του 1930
Ο Alec Phillips επισημαίνει ένα ακόμα ακραίο αλλά υπάρχον εργαλείο: το Άρθρο 338 του Νόμου του 1930, που επιτρέπει στον πρόεδρο να επιβάλει δασμούς έως 50% σε χώρες που διακρίνουν εις βάρος των ΗΠΑ.
Αυτός ο νόμος δεν απαιτεί έγκριση από το Κογκρέσο ούτε δημόσια αιτιολόγηση και ποτέ δεν έχει χρησιμοποιηθεί, όμως φέτος βουλευτές των Δημοκρατικών πρότειναν την κατάργησή του, φοβούμενοι ότι ο Τραμπ μπορεί να τον ενεργοποιήσει.
Το διακύβευμα για τις αγορές
Η απόφαση του δικαστηρίου δημιουργεί αβεβαιότητα, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης του Τραμπ να συνεχίσει την επιθετική εμπορική της πολιτική. Ενώ οι νομικές βάσεις κλονίζονται, οι πολιτικές προθέσεις παραμένουν σταθερές και οι αγορές παρακολουθούν με προσοχή, γνωρίζοντας ότι μπορεί να υπάρξουν νέοι δασμοί ανά πάσα στιγμή, είτε μέσω του Άρθρου 301 είτε σε τομεακό επίπεδο.
Ήδη έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στη σύγκρουση για το διεθνές εμπόριο, και η έκβαση παραμένει αβέβαιη.
