Σύμφωνα με την Αμερικανική και άλλες διεθνείς Διαβητολογικές Εταιρείες, τα άτομα με διαβήτη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν νοσήματα που σχετίζονται με άνοια, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ. Ο κακώς ρυθμισμένος διαβήτης συνδέεται με ακόμη υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης, με ισχυρές παθοφυσιολογικές σχέσεις στους μηχανισμούς που οδηγούν στην εξάπλωση του διαβήτη.
Η Σχέση Μεταξύ Αλτσχάιμερ και Διαβήτη
Αυτή η σύνδεση έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να προτείνουν τον όρο «Διαβήτης τύπου 3» για να περιγράψουν αυτή τη σχέση. Ο «νέος» αυτός τύπος διαβήτη μοιάζει με τον διαβήτη τύπου 2, ο οποίος σχετίζεται με την παχυσαρκία και επηρεάζει κυρίως τους ενήλικες.
Οι κοινές παράγοντες κινδύνου που συνδέουν την άνοια με τον διαβήτη περιλαμβάνουν:
- παχυσαρκία,
- αθηρωματική καρδιαγγειακή νόσο ή οικογενειακό ιστορικό καρδιοαγγειακών νοσημάτων,
- δυσλιπιδαιμία και υπέρταση.
Στα γενεσιουργά αίτια του διαβήτη, κεντρικό ρόλο διαδραματίζει η ινσουλινοαντίσταση, η οποία δυσκολεύει τα κύτταρα των ατόμων με διαβήτη να χρησιμοποιούν την γλυκόζη για τις ενεργειακές τους ανάγκες.
Στα εγκεφαλικά κύτταρα, αν και η συμμετοχή της ινσουλίνης δεν είναι καταλυτική για τις ενεργειακές τους ανάγκες, παρατηρείται επίσης η ινσουλινοαντίσταση, η οποία επηρεάζει αρνητικά τις γνωστικές τους λειτουργίες.
Ως εκ τούτου, ο όρος «Διαβήτης τύπου 3» αναφέρεται στον χαμηλό βαθμό ευαισθησίας στην ινσουλίνη, ο οποίος είναι ο κύριος παθολογικός μηχανισμός που συμβάλλει στην εμφάνιση και εξέλιξη αυτού του συνδρόμου στα εγκεφαλικά κύτταρα, χωρίς απαραίτητα να έχει εκδηλωθεί ο κλινικός διαβήτης, κάτι που σημαίνει ότι το άτομο μπορεί να παρουσιάσει άνοια ενώ τα επίπεδα της γλυκόζης είναι ακόμα φυσιολογικά.
Οδηγίες Πρόληψης
Είναι λογικό οι προτεινόμενες οδηγίες για την πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ να είναι παρόμοιες με αυτές της πρόληψης του διαβήτη τύπου 2. Αυτές περιλαμβάνουν:
- υγιεινή διατροφή (πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνες),
- διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους,
- διακοπή του καπνίσματος,
- συστηματική λήψη φαρμάκων για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της δυσλιπιδαιμίας,
- διαχείριση του στρες,
- επαρκή ύπνο και
- αυξημένη σωματική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων άσκησης, όχι μόνο ενασχόλησης με σταυρόλεξα, τα οποία θεωρούνται ευρέως ευεργετικά για την πνευματική υγεία.
Στον σακχαρώδη διαβήτη, κυρίως όταν είναι αρρύθμιστος, παρατηρούνται αλλοιώσεις στα τοιχώματα των μικρών και μεγάλων αγγείων, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιοαγγειακά νοσήματα, τα οποία είναι η κύρια αιτία θανάτου για τους διαβητικούς.
Επιπλέον, οι χρόνιες αγγειακές βλάβες μπορεί να αποβούν σε νεφρική ανεπάρκεια, περιφερική νευροπάθεια, σύνδρομο διαβητικού ποδιού, καθώς και σε βλάβες στα αγγεία του αμφιβληστροειδούς που μπορούν να οδηγήσουν σε τύφλωση.
Ανάγκες του Εγκεφάλου
Για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου, απαιτείται ένα εκτεταμένο και πολύπλοκο αγγειακό δίκτυο. Εάν αυτό εμποδιστεί, όπως σε ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή εάν μειωθεί η ροή του αίματος λόγω αθηρωματικής νόσου, τα εγκεφαλικά κύτταρα μπορεί να μην επιβιώσουν ή να λειτουργούν ανεπαρκώς, με αποτέλεσμα την έκπτωση ανώτερων γνωστικών λειτουργιών, όπως η μνήμη και η αντίληψη.
Επομένως, σε ένα άτομο με διαβήτη, το υψηλό ή χαμηλό επίπεδο γλυκόζης στο αίμα μπορεί να προκαλέσει παροδικές ή μόνιμες βλάβες στα εγκεφαλικά κύτταρα, καθιστώντας αναγκαία τη διατήρηση των επιπέδων αυτών εντός φυσιολογικών ορίων.
Στη νόσο Αλτσχάιμερ, η εναπόθεση β-αμυλοειδούς πλάκας στον εγκεφαλικό φλοιό συμβάλλει στην ινσουλινοαντίσταση, επιδεινώνοντας την εγκεφαλική λειτουργία. Αυτό οδηγεί σε ερυθρότητα νευροτοξινών, που με τη σειρά τους προκαλούν οξειδωτικό στρες, φλεγμονώδεις διαδικασίες και νευροεκφύλιση.
Μαζί με την αύξηση των τοξικών προϊόντων τοπικά, οι δυνατότητες των εγκεφαλικών κυττάρων να αποτρέψουν τη σύνθεση και εναπόθεση πλακών αμυλοειδούς μειώνονται, υπεύθυνες για τις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες.
Για αυτόν τον λόγο, προκειμένου να προληφθούν οι παθολογικές διαδικασίες που σχετίζονται με την ινσουλινοαντίσταση στα εγκεφαλικά κύτταρα, έχει εξεταστεί η προστατευτική δράση αντιδιαβητικών φαρμάκων που ενισχύουν την ινσουλινική ευαισθησία.
Συγκεκριμένα, έχει χορηγηθεί σε ασθενείς με μέτρια άνοια, ινσουλίνη ενδορινικά (για πιο εύκολη μετάβαση στον εγκέφαλο), καθώς και δισκία μετφορμίνης ή γλιταζονών, όπως και σύγχρονα σκευάσματα GLP-1, γνωστά για τη σημαντική απώλεια βάρους. Υπάρχουν πολλά αισιόδοξα αποτελέσματα και δύο μεγάλες κλινικές μελέτες εξετάζουν σύγχρονα φάρμακα σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ, με αναμενόμενα αποτελέσματα το 2025.
Πρόσφατα, η FDA ενέκρινε ένα σκεύασμα που καθυστερεί την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ και ανήκει στους βιολογικούς παράγοντες που αναστέλλουν τις φλεγμονώδεις διαδικασίες στον εγκέφαλο των ασθενών.
Γνωρίζουμε πλέον ότι η παχυσαρκία, η μειωμένη σωματική δραστηριότητα και οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες είναι καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης της άνοιας. Είναι κρίσιμο να αλλάξουμε αυτές τις βλαβερές καθημερινές συνήθειες, διότι διαφορετικά μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας.
πηγή: oloygeia.gr
Ο ξηρός καρπός που αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο – Πόσο πρέπει να τρώμε για να είμαστε ασφαλείς
