Ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας περιγράφει στην ειδική έκδοση “Turning Points” του Euro2day.gr και των New York Times την ευθύνη των προοδευτικών δυνάμεων να αντισταθούν στην επικράτηση του “δικαίου του ισχυρού”, όπως προσπαθεί να επιβάλει η ακροδεξιά.
Αφού αναφέρει ότι η ισορροπία μεταξύ αριστεράς/κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς/δεξιάς, που αποτελούσε θεμέλιο των δυτικών πολιτικών συστημάτων, έχει αρχίσει να αποσυντίθεται, τονίζει ότι η ευθύνη των δημοκρατικών και κυρίως των προοδευτικών δυνάμεων είναι ιστορική. Συγκεκριμένα, τονίζει ότι οφείλουμε να αντιταχθούμε στην επικράτηση του “δικαίου του ισχυρού” στις διεθνείς σχέσεις και να υποστηρίξουμε το διεθνές δίκαιο. Αν αποδεχθούμε τις ισχυρές χώρες σε διεθνές επίπεδο, αυτό δημιουργεί επικίνδυνες προϋποθέσεις και ανοίγει τον δρόμο στον κυνισμό της ακροδεξιάς, προωθώντας τη σχέση δισεκατομμυριούχων όπως εκείνη του Τραμπ με τον Μασκ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να στείλει σαφές μήνυμα στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι οι σχέσεις μας πρέπει να βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό χωρίς παρεμβάσεις στα εσωτερικά μας θέματα.
Αυτό προϋποθέτει υποστήριξη των αρχών μας και αναγνώριση των λαθών μας για να αποφεύγουμε την επανάληψή τους. Ο αγώνας για το διεθνές δίκαιο είναι πρωτίστως ένας αγώνας για την ειρήνη, την ύφεση και τη διπλωματία, όχι για τον πόλεμο. Η ευρωπαϊκή μεταπολεμική δημοκρατία έχει οικοδομηθεί πάνω σε αυτό το πλαίσιο. Είναι απαράδεκτο σήμερα η προσπάθεια για την ειρήνη να καταλαμβάνεται από δυνάμεις της ακροδεξιάς.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ε.Ε. πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία, καθώς και στην οικοδόμηση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας που περιλαμβάνει τη Ρωσία, όπως πρότεινε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, αν και αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο, δεδομένης της ρωσικής εισβολής σε γειτονικές χώρες.
Θυμίζουμε ότι, δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Μακάριος διαπραγματεύονταν με τους τουρκικούς πρωθυπουργούς. Ομοίως, θα πρέπει να κινηθούμε προς την ειρηνική επίλυση της κατάστασης στην Παλαιστίνη και να προωθήσουμε τον τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων που προκαλούν ανθρωπιστική κρίση, με βάση τη λύση των δύο κρατών όπως ορίζεται από τις αποφάσεις του ΟΗΕ.
Δεύτερον, είναι επιτακτική ανάγκη οι ευρωπαϊκές ηγεσίες να πιεστούν για ένα νέο σχέδιο ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στηριγμένο στις εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα. Πρέπει να αξιοποιηθούν τα εργαλεία κοινής χρηματοδότησης, όχι μόνο για την άμυνα αλλά και για τα δημόσια αγαθά της Ευρώπης – όπως η πράσινη ανάπτυξη, η πολιτική προστασία και οι πολιτικές κοινωνικής συνοχής. Εάν αυτές οι πολιτικές δεν προχωρήσουν, η Ε.Ε. θα οδηγηθεί στη διάσπαση.
Τρίτον, χρειάζεται να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, η οποία να βασίζεται στην προστασία των συνόρων με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και την καταπολέμηση των διακινητών, στη στενή συνεργασία με χώρες προέλευσης και διέλευσης, καθώς και στη διαδικασία επιστροφής όσων δεν δικαιούνται άσυλο, παραλληλα με προγράμματα επανεγκατάστασης και ενσωμάτωσης. Αντιμετωπίζουμε δυνάμεις που υποστηρίζουν πολέμους αλλά απορρίπτουν τους πρόσφυγες ή επιθυμούν εργάτες χωρίς δικαιώματα.
Η συζήτηση γύρω από την κουλτούρα της woke αναδεικνύει την ανάγκη για σαφείς πολιτικές και οργανωτικές διαδικασίες όσον αφορά τους μετανάστες, τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και άλλες κοινωνικές ομάδες που διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Οι συντηρητικές και ακροδεξιές δυνάμεις θα εκμεταλλευτούν οποιαδήποτε κινηματική πρωτοβουλία που δεν στηρίζεται σε συγκεκριμένες διεκδικήσεις και στόχους και περιορίζεται σε επικοινωνιακές ενέργειες, μακριά από τις ανάγκες των πολιτών. Ο στόχος πρέπει να είναι η οικοδόμηση μιας κοινωνίας βασισμένης στο σεβασμό και την αλληλεγγύη, απέναντι στη βία και τον φόβο, όχι μια ενοχική κοινωνία.
Τέλος, είναι αναγκαίο να αναληφθούν μεγαλύτερες πρωτοβουλίες συνεργασίας μεταξύ προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Τα κινήματα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και του πολέμου στο Ιράκ, καθώς και το κίνημα κατά της λιτότητας και του 1%, αποτελούν ισχυρά παραδείγματα της σημασίας της συνεργασίας και της αλληλεγγύης στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Παράλληλα, οι κυβερνητικές δυνάμεις αυτού του χώρου πρέπει να υποστηρίξουν σταθερά την επιστροφή σε πολιτικά συστήματα που βασίζονται στη δυναμική της ισορροπίας αριστεράς-δεξιάς, το μόνο πλαίσιο που μπορεί να διασφαλίσει τις δημοκρατικές διαδικασίες, να απορροφήσει τις σημερινές εντάσεις και να προάγει τις απαραίτητες πολιτικές για την εποχή μας.
Είναι προφανές ότι ο διαχωρισμός μεταξύ κέντρου και άκρων έχει συμβάλει στην υπονόμευση της δημοκρατίας και στην άνοδο της ακροδεξιάς, καθώς όλο και περισσότεροι πολίτες επιλέγουν τη δεύτερη επιλογή.
