Τη Μεγάλη Τετάρτη, η Αθήνα πραγματοποίησε ένα αποφασιστικό βήμα, ανακοινώνοντας επίσημα τον χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού μετά τη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ.
Για πρώτη φορά, οι δυνητικές εδαφικές ζώνες της ελληνικής ΑΟΖ, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, έχουν αποτυπωθεί σε επίσημο έγγραφο της ελληνικής κυβέρνησης. Στους χάρτες περιλαμβάνονται επίσης οι ήδη καθορισμένες αποκλειστικές οικονομικές ζώνες με την Αίγυπτο και την Ιταλία.
Αυτή η εξέλιξη αποτελεί σημαντικό βήμα για την επικύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, και με τον νέο χάρτη, η Αθήνα αμφισβητεί τόσο το τουρκολιβυκό μνημόνιο όσο και την ιδέα της “Γαλάζιας Πατρίδας”.
Καμπή στις σχέσεις
Η επίσημη παρουσίαση αυτού του σχεδιασμού διεθνώς, μόλις δημοσιευθεί σε ΦΕΚ, θα αποσταλεί στην Ε.Ε. και μπορεί να σηματοδοτήσει μια καμπή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, πιθανόν διαμορφώνοντας μία νέα κατάσταση στο Αιγαίο.
Η κατάσταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας παραμένει τεταμένη, ιδιαίτερα ύστερα από τις προκλήσεις των Τούρκων σχετικά με τις έρευνες για την εγκατάσταση καλωδίων Κρήτης – Κύπρου.
Η αρχική αντίδραση της Τουρκίας από το υπουργείο Εξωτερικών και το Χακάν Φιντάν ήταν σχετικά ήπια, τονίζοντας ότι ορισμένες περιοχές που καθορίζονται στο σχέδιο παραβιάζουν τα θαλάσσια δικαιώματα της Τουρκίας και δεν έχουν νομικές συνέπειες για αυτήν. Ο Τούρκος υπουργός αναφέρθηκε επίσης στην ετοιμότητα της Τουρκίας για συνεργασία με την Ελλάδα στο Αιγαίο.
Είναι προφανές ότι η Άγκυρα γνώριζε την προγραμματισμένη ανακοίνωση από πλευράς της Αθήνας, καθώς η Ελλάδα είχε καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για καθυστέρηση της Θαλάσσιας Χωροταξίας.
Σημαντική είναι και η αναγγελία σε φιλοκυβερνητικές τουρκικές εφημερίδες για την κατάθεση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού από την Τουρκία τις ίδιες ημέρες.
Η τουρκική πλευρά παρουσίασε ένα χάρτη που αποτυπώνει τις απαιτήσεις της σύμφωνα με την “Γαλάζια Πατρίδα”, προβάλλοντας ανυπόστατους ισχυρισμούς σχετικά με την υφαλοκρηπίδα των νησιών. Παράλληλα, διατηρεί ελπίδες για διάλογο με την Ελλάδα, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι σχέσεις δε θα επιδεινωθούν.
Σε συνέντευξή του, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης ανέδειξε την ανάγκη ενός συνυποσχετικού για την επίλυση των διαφορών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η νέα αυτή κατάσταση μπορεί να αποτελέσει το αρχικό βήμα προς διαπραγματεύσεις που θα μπορούσαν να φτάσουν στα διεθνή δικαστήρια.
Φαίνεται, ωστόσο, ότι υπάρχουν και αρνητικά σενάρια, καθώς το τουρκικό υπουργείο Άμυνας επανέλαβε απειλές για προστασία των τουρκικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο.
Τα τουρκικά ΜΜΕ εντείνουν το επικριτικό τους κλίμα κατά της Ελλάδας αναφορικά με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, πραγματοποιώντας αναφορές σε “χάρτες-σκάνδαλα” και “μαξιμαλιστικές θέσεις”.
Αναγκαίο βήμα για την Αθήνα
Για την Αθήνα, η έγκριση του σχεδιασμού είναι κρίσιμη. Όπως επεσήμανε ο Γ. Γεραπετρίτης, ο ΘΧΣ καθορίζει τις ανθρώπινες δραστηριότητες στη θαλάσσια περιοχή και το γεωγραφικό πλαίσιο των δικαιωμάτων της χώρας.
Είναι σπουδαίο ότι παρά την έγκριση του ΘΧΣ, που δεν αποτελεί οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, η Ελλάδα καταγράφει τις μέγιστες δυνατότητες στις θαλάσσιες ζώνες στο πλαίσιο ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Ο χάρτης που εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ θα είναι πλέον η βάση διαλόγου για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με την Τουρκία. Το υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη δηλώσει τη διάθεση συνέχισης του διαλόγου, προκειμένου να αποφευχθούν εντάσεις και να διατηρηθεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία, εστιάζοντας πάντα στο Διεθνές Δίκαιο.
Διαβάστε εδώ το δημοσίευμα της Realnews
