«Καθώς ολοκληρώνω την παραμονή μου στο Harvard University, η τελευταία εβδομάδα υπήρξε εξαιρετικά πλούσια σε ομιλίες, συναντήσεις και αλληλεπιδράσεις με ενδιαφέροντες ανθρώπους. Το Center for European Studies (CES), το παλαιότερο και μεγαλύτερο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών στις ΗΠΑ, υπήρξε το φιλόξενο ‘σπίτι’ μου για τρεις εβδομάδες, υπό την καθοδήγηση της εντυπωσιακής Elaine Papoulias και του Daniel Ziblatt, οι οποίοι με προσκάλεσαν» σημειώνει ο πρώην Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, σε ανάρτησή του.
«Πριν από την τελευταία μου διάλεξη στο ακαδημαϊκό κοινό του Harvard Kennedy School, με θέμα το μέλλον των προοδευτικών δυνάμεων, είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω τρία σεμινάρια στο Πανεπιστήμιο (δύο στο Center for European Studies και ένα στο Kennedy School) και να συναντηθώ με εξαιρετικούς επιστήμονες και πολιτικούς. Μεταξύ αυτών, η πρώην Πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας, Jacinda Ardern, η πρώην αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Fiona Hill, και η καθηγήτρια και συγγραφέας του βιβλίου “Surveillance Capitalism,” Shoshana Zuboff.
Επιπλέον, είχα την ευκαιρία να εξερευνήσω σημαντικά ερευνητικά κέντρα του MIT και να συνομιλήσω με τους διευθυντές τους σχετικά με τις πρωτοποριακές έρευνες που διεξάγουν, καθώς και να γνωριστώ με εξέχοντες καθηγητές και ερευνητές του Κύκλου Ελλήνων Ακαδημαϊκών στη Βοστώνη.
Το πρώτο σεμινάριο που παρουσίασα επικεντρώθηκε στην οικονομική κρίση στην Ελλάδα και την έξοδό της από τα μνημόνια και διοργανώθηκε από το Center for International Development του Harvard Kennedy School, με τη συνδρομή του καθηγητή Jeffrey Frankel. Σε αυτό, συζήτησα για τα αίτια που οδήγησαν στη χρεοκοπία, τα αδιέξοδα των δύο πρώτων προγραμμάτων, τη διαπραγμάτευση και το δημοψήφισμα του 2015, καθώς και την έξοδο της χώρας από την κρίση με ρύθμιση του χρέους.
Το δεύτερο σεμινάριο εστίασε στις εξελίξεις στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, και το ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή, και πραγματοποιήθηκε στο CES, υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Melani Cammett. Εδώ, τόνισα τις πρωτοβουλίες της Ελλάδας για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή κατά την περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, εστιάζοντας στη Συμφωνία των Πρεσπών και την καθιέρωση νέων σχημάτων συνεργασίας. Ανέφερα την αναγκαιότητα τέτοιων πρωτοβουλιών στην τρέχουσα περίοδο, λόγω της ριζικής αλλαγής στην αμερικανική εξωτερική πολιτική.»
Το τρίτο σεμινάριο εντάχθηκε στο μάθημα “Money Matters” στο CES και ήταν υπό την καθοδήγηση της Καθηγήτριας Ευρυδίκης Γεωργαντέλη, με θέμα “Από τη Δηλιακή Συμμαχία στην Ευρωζώνη“. Εξερευνήσαμε τις παραλληλίες ανάμεσα στην αρχαία ελληνική νομισματική ένωση και την Ευρωζώνη, καθώς και τις στρατηγικές των λιγότερο ισχυρών μελών απέναντι στα πιο ισχυρά. Είχα την ευκαιρία να θαυμάσω και την έκθεση αρχαίων νομισμάτων στο Harvard Art Museum, την οποία παρουσίασε η καθηγήτρια Γεωργαντέλη, εστιάζοντας στην οικονομική ιστορία των αντίστοιχων περιοχών.
Όμως, η εμπειρία μου δεν περιορίστηκε μόνο στο Harvard και στις πολιτικές ή οικονομικές επιστήμες – επισκέφτηκα επίσης το MIT. Ξεναγήθηκα στο Sea Grant Lab του MIT, έναν χώρο που έχει συνεισφέρει σημαντικά στις επιστήμες της ωκεανογραφίας και ωκεανομηχανικής, και συναντήθηκα με τον Διευθυντή του, Μιχάλη Τριανταφύλλου, και τον Αναπληρωτή Διευθυντή του ΕΜΠ, Θέμη Σαψή, οι οποίοι είναι και οι δύο απόφοιτοι του ΕΜΠ.
Επιπλέον, επισκέφτηκα το ιστορικό MIT Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory, όπου δημιουργήθηκαν οι πρώτες βάσεις για την τεχνητή νοημοσύνη. Συνάντησα την διευθύντρια του Κέντρου, Daniela Rus, και νέους ερευνητές, με τους οποίους αντάλλαξα απόψεις για τις νέες τεχνολογίες που αναπτύσσουν.
Στην συνέχεια, είχα την ευκαιρία να ξεναγηθώ στο MIT Nuclear Lab και στον πυρηνικό του αντιδραστήρα από τον Διευθυντή Gordon Kohse. Ο Διευθυντής του Center for Advanced Energy Systems, Jacopo Buongiorno, ενημέρωσε για τις καινοτόμες έρευνες που διεξάγουν σε διάφορους τομείς, με ιδιαίτερη αναφορά στην ενέργεια.
Συνάντησα επίσης τους Munther Dahleh και Φωτεινή Χρίστια, Διευθυντές του MIT Institute for Data, Systems, and Society και του Sociotechnical Systems Research Center, με τους οποίους συζητήσαμε σχετικά με τις σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης δεδομένων στις κοινωνικές επιστήμες.
Είχα επίσης τη χαρά να παρευρεθώ σε δείπνο που παρατέθηκε από τον καθηγητή Χημικής Μηχανικής και Πρόεδρο του Κύκλου Ελλήνων Ακαδημαϊκών στη Βοστώνη, Γρηγόρη Στεφανόπουλο, και άλλα εξέχοντα μέλη της οργάνωσης. Εκεί, ενημερώθηκα για τις προοπτικές και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού που επιθυμούν να συνεισφέρουν στην επιστημονική έρευνα στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη αναφορά στα ζητήματα του Εθνικού Συμβουλίου για την Έρευνα και Καινοτομία. Επίσης, συζητήσαμε για τη σημασία που είχε η δημιουργία του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας και η αύξηση των δαπανών για την έρευνα και ανάπτυξη από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εν μέσω δημοσιονομικών περιορισμών. Τόνισα ότι είναι απαραίτητο να οργανωθούν διαδικασίες επιστροφής των επιστημόνων στην Ελλάδα, αλλά κυρίως να δικτυωθούν με την ελληνική επιστημονική κοινότητα και τις νεοφυείς επιχειρήσεις.
Επιστρέφοντας στο Harvard, δεν έχασα την ευκαιρία να συναντηθώ με την πρώην Πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας, η οποία είναι επίσης policy fellow, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αντάλλαξα μαζί της σκέψεις σχετικά με τις παγκόσμιες προκλήσεις, ιδιαίτερα την κλιματική κρίση και την παγκόσμια ασφάλεια, καθώς και την αναγκαιότητα συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων για την υποστήριξη της δημοκρατίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Επιπλέον, είχα την ευκαιρία να ανταλλάξω απόψεις με την Shoshana Zuboff, πρώην καθηγήτρια στο Harvard Business School και συγγραφέα ενός επιδραστικού βιβλίου για τον “κατασκοπευτικό καπιταλισμό”. Συζητήσαμε για τις προκλήσεις που θέτει το ψηφιακό μέλλον και την ανάγκη ρύθμισης, αλλά και απαγόρευσης ανησυχητικών πτυχών της ψηφιακής παρέμβασης από μεγάλες εταιρείες που επηρεάζουν τη ζωή και τα δικαιώματα των πολιτών.
Επίσης, συναντήθηκα με την Marina Hatsopoulos, πρωτοπόρο στην τρισδιάστατη εκτύπωση και επιχειρηματία στον τομέα των καινοτόμων τεχνολογιών. Συζητήσαμε για την επίσκεψή της στην Ελλάδα το 2015 και τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων μέσω του MIT Enterprise Forum Greece.
Σημαντική ήταν η συνάντησή μου με την Fiona Hill, πρώην στέλεχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, η οποία είναι τώρα Senior Fellow στο Brookings Institution. Ήταν μια ευκαιρία να συζητήσουμε για σημαντικές πολιτικές εξελίξεις και το μέλλον της Ευρώπης στην παγκόσμια ασφάλεια.
Κλείνοντας, συναντήθηκα με τον John Sarbanes, πρώην βουλευτή του Δημοκρατικού Κόμματος στο Maryland, καθώς και τον Nick Mitropoulos, πρώην Διευθυντή του Institute of Politics του Harvard, για να ανταλλάξουμε απόψεις για την πολιτική κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες και το μέλλον του Δημοκρατικού Κόμματος.
Με ένα έντονο πρόγραμμα και εκφράζοντας τις ευχαριστίες μου στο CES, και ειδικότερα στην Elaine Papoulias, στον Νικόλα Πρεβελάκη και στους κοσμήτορες του Eliot House, ολοκλήρωσα πέντε εβδομάδες γεμάτες επαφές, συζητήσεις και κατανόηση νέων τάσεων για την επίλυση παγκόσμιων προκλήσεων σε ένα εξαιρετικό ακαδημαϊκό πλαίσιο.
Κατά την τελευταία μέρα μου στο Harvard, αναδείχθηκε μια σημαντική αντιπαράθεση σχετικά με τις προϋποθέσεις που έθεσε ο Αμερικανός Πρόεδρος στο Πανεπιστήμιο, απειλώντας με περικοπές στην ομοσπονδιακή χρηματοδότηση. Είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω σε διαμαρτυρίες στη Βοστώνη, υπέρ της αντίστασης σε αυτή την πολιτική.
Είχα λοιπόν το προνόμιο να βρεθώ στις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια ξεχωριστή εποχή, όπου όλα φαίνεται να αλλάζουν δραστικά, προμηνύοντας προκλήσεις και για την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.
Καθώς κατανοώ βαθύτερα τη ραγδαία μετασχηματιζόμενη πραγματικότητα, θεωρώ ότι είναι υψίστης σημασίας να προτάξουμε μια προοδευτική προσέγγιση απέναντι στις σύγχρονες απειλές, προκειμένου να οικοδομήσουμε έναν καλύτερο κόσμο.
Καλή Ανάσταση σε όλους!».
