Το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO αποφάσισε ομόφωνα να καθιερωθεί η 9η Φεβρουαρίου κάθε χρόνο ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, ύστερα από πρωτοβουλία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στον οργανισμό.
«Αυτή είναι μια διεθνής αναγνώριση της διαχρονικότητας και της παγκόσμιας αξίας της γλώσσας μας, καθώς και της συμβολής της στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας. Ενός γεγονότος που μας γεμίζει με χαρά και υπερηφάνεια», δήλωσε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Γιώργος Κουμουτσάκος, στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Στην απόφασή του, το Εκτελεστικό Συμβούλιο επισημαίνει ότι «η γλώσσα αποτελεί φορέα πολιτισμού, δεξαμενή αξιών, εννοιών και ταυτότητας, εργαλείο έκφρασης και δημιουργίας, και γέφυρα επικοινωνίας, κατανόησης και συνεργασίας».
Σημειώνει επίσης ότι, ανάμεσα στις πολλές γλώσσες του κόσμου, η ελληνική γλώσσα διαθέτει τέσσερα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
- Διαρκής συνέχεια 40 αιώνων προφορικής και 35 αιώνων γραπτής παράδοσης, αν υπολογίσουμε τη γραμμική γραφή Β’ ή τουλάχιστον 28 αιώνες γραπτής παράδοσης με την αλφαβητική γραφή, καθιστώντας τα ελληνικά την πιο μακρόχρονη, αδιάκοπα ομιλούμενη και γραπτή γλώσσα στην Ευρώπη. Όπως σημείωσε ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης κατά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963, «η ελληνική γλώσσα ποτέ δεν σταμάτησε να ομιλείται. Υπέστη αλλαγές όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, αλλά ποτέ δεν υπήρξε κενό».
- Εξαιρετική καλλιέργεια ως γλώσσα (λεξιλόγιο, γραμματική και σύνταξη), λόγω της χρήσης της από σπουδαίους προσωπικότητες της λογοτεχνίας, ποίησης, θεάτρου, φιλοσοφίας, πολιτικής και επιστήμης όπως οι Όμηρος, Πλάτων, Αριστοτέλης, Αισχύλος, Θουκυδίδης, Ιπποκράτης, Αρχιμήδης και οι Πατέρες της Εκκλησίας.
- Σημαντική επιρροή σε πολλές γλώσσες, καθώς διαχρονικά η ελληνική έχει ασκήσει επιρροή σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες και, μέσω αυτών, ευρύτερα στον κόσμο των γλωσσών. Η ιδιαίτερη σημασία της ελληνικής γλώσσας τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι διδάσκεται διεθνώς, τόσο στην αρχαία μορφή της, όσο και στη μεσαιωνική (Βυζαντινή) και στη σύγχρονη μορφή της.
- Αναμφισβήτητη πηγή της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας, ιδιαίτερα στις ιατρικές, μαθηματικές, φυσικές, χημικές, μηχανικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Πρόκειται για ένα από τα αναγνωρισμένα χαρακτηριστικά της ελληνικής που προκύπτει από ιστορικά δεδομένα.
Το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO υπογραμμίζει ότι ως γλωσσική ρίζα των βασικών εννοιών του πολιτισμού, της επιστήμης και της φιλοσοφίας, η ελληνική γλώσσα κατέχει καίρια θέση μεταξύ των γλωσσών του κόσμου.
Προσθέτει επίσης ότι «η κατανόηση της φωνολογικής δομής της ελληνικής ώθησε τους Έλληνες του 8ου αιώνα π.Χ. να αξιοποιήσουν καινοτόμα το φοινικικό αλφάβητο, δημιουργώντας ένα νέο φωνηεντικό αλφάβητο».
Επιπλέον, τονίζεται ότι στην μετακλασσική Ελληνιστική Περίοδο, η ελληνική υπήρξε η πρώτη διεθνής γλώσσα για έξι αιώνες, γλώσσα εμπορικών συναλλαγών και πολιτισμικής επικοινωνίας (lingua franca).
«Η ελληνική ακτινοβόλησε κατά την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, υιοθετήθηκε από τον Ρωμαϊκό Πολιτισμό και υιοθετήθηκε από τη γλώσσα των Ευαγγελίων, ενώ αναδείχθηκε κατά την Αναγέννηση και αξιοποιήθηκε από τον Διαφωτισμό», σημειώνει το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO.
«Ο ηλεκτρονικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας (Thesaurus Linguae Graecae – TLG) περιλαμβάνει 12.000 κείμενα στα ελληνικά από τον Όμηρο μέχρι ιστορικούς του 15ου αιώνα, συγκεντρώνοντας 105.000.000 λέξεις», αναφέρει.
Το Εκτελεστικό Συμβούλιο τονίζει, επιπλέον, ότι ιστορικά η ελληνική γλώσσα έχει διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διανόηση και στη γλωσσική διατύπωση θεμελιωδών εννοιών της ευρωπαϊκής σκέψης.
Με βάση τα παραπάνω, το Συμβούλιο προτείνει την 9η Φεβρουαρίου ως «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας», και επισημαίνει ότι είναι η ίδια ημερομηνία που ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός απεβίωσε το 1857.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η UNESCO έχει ήδη αναγνωρίσει στοιχεία που σχετίζονται με την ελληνική γλώσσα, όπως τα «Μολύβδινα χρηστήρια ελάσματα του Μαντείου της Δωδώνης» και τον «Πάπυρο του Δερβενίου», που έχουν καταχωρηθεί στο Διεθνές Μητρώο Μνήμης του Κόσμου.
Επιπλέον, έχουν αναγνωριστεί δύο στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς: το «Πολυφωνικό Καραβάνι» και ο «Βυζαντινός Ψαλμός».
Σημειώνεται ότι η πρώτη χώρα που υποστήριξε την καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας ήταν η Αϊτή, που ιστορικά αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση ως πρώτη. Τέλος, η απόφαση προήλθε από συνεργασία μεταξύ της Μόνιμης Αντιπροσωπείας και των καθηγητών Γιώργου Μπαμπινιώτη και Χρήστου Κλαίρη.
Ο Γιώργος Κουμουτσάκος, με αφορμή την απόφαση, δήλωσε: «Με τη στήριξη του Πρωθυπουργού και του Υπουργείου Εξωτερικών, ξεκινήσαμε αυτή την προσπάθεια πριν από έξι μήνες, πιστεύοντας στον στόχο μας, παρά τις προκλήσεις». Με συστηματική εργασία, καταθέσαμε την πρόταση στις 10 Μαρτίου, με τη στήριξη 20 κρατών-μελών».
«Η καθιέρωση αυτής της παγκόσμιας ημέρας έχει εξαιρετική σημασία. Όχι μόνο για την ελληνική γλώσσα ως στοιχείο παγκόσμιας πολιτιστικής αξίας, αλλά και για να ανανεωθούν οι επαφές με την ελληνική γλώσσα, που είναι συνδεδεμένη με την καλλιέργεια της σκέψης και του πολιτισμού», κατέληξε ο κ. Κουμουτσάκος.
