Η αναδίπλωση των Βρυξελλών και η επιθυμία για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ουάσιγκτον. Η Κίνα αντεπίθετει με δασμούς 125% στα αμερικανικά προϊόντα.
Των ΕΥ. ΑΡΕΤΑΙΟΥ, Σ. ΣΤΑΥΡΟΠΙΕΡΡΑΚΟΥ – ΠΗΓΗ: Realnews
Αυξάνονται οι προσδοκίες στις Βρυξέλλες ότι οι χειρότερες μέρες της εμπορικής διαμάχης με τις ΗΠΑ ανήκουν στο παρελθόν, ενώ το τρίμηνο «πάγωμα» των δασμών που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να οδηγήσει σε μια ανακωχή με πιο μόνιμα χαρακτηριστικά.
Μετά την αμερικανική υποχώρηση, οι Βρυξέλλες τώρα ελπίζουν σε διαπραγματεύσεις. Σε κάθε περίπτωση, όμως, κρατούν στη διάθεσή τους αντίμετρα ύψους 21 δισ. ευρώ, στοχεύοντας άμεσα στις «κόκκινες πολιτείες» του προεδρικού εκλογικού χάρτη.
Η αναστολή των δασμών για 90 ημέρες έχει επαναφέρει τις ελπίδες ότι η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να αποφύγουν μια καταστροφική εμπορική σύγκρουση.
Η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να «παγώσει» τους περισσότερους από τους δασμούς που είχε εξαγγείλει, εκτός από αυτούς που αφορούν την Κίνα, ερμηνεύεται ως μια ένδειξη αποσυμπίεσης.
Οι Βρυξέλλες άδραξαν την ευκαιρία, αναφέροντας ότι υπάρχει ένα «παράθυρο διαπραγματεύσεων» και δηλώνοντας ανοιχτές σε εποικοδομητικό διάλογο για ένα αμοιβαία επωφελές εμπόριο χωρίς εντάσεις.
Ο κύριος στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας για «μηδενικούς δασμούς», ωστόσο οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. εκτιμούν ότι αυτή η προοπτική είναι ακόμα αρκετά μακρινή. Σημειώνεται ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε προτείνει την προηγούμενη εβδομάδα μηδενικούς δασμούς για βιομηχανικά προϊόντα μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε., πρόταση που απορρίφθηκε από τον Ν. Τραμπ.
Πίσω από τη διπλωματική γλώσσα, πάντως, η Ευρώπη έχει ήδη ενεργοποιήσει τον μηχανισμό εμπορικής άμυνας και προετοιμάζεται για μακροχρόνια αντιπαράθεση, σε περίπτωση που δεν διεξαχθούν ξανά διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον.
Οι δασμοί ύψους 21 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η Κομισιόν στέλνουν ένα σαφές μήνυμα προς την Ουάσιγκτον.
«Η Ευρώπη δεν εκβιάζεται», δηλώνουν χαρακτηριστικά στη Βρυξέλλες. Η στρατηγική της Ε.Ε. προγραμματίζεται με συγκεκριμένα «χρονικά κύματα» επιβολής δασμών, στοχεύοντας στην πολιτική πίεση προς τον πυρήνα της εκλογικής βάσης του Τραμπ, χωρίς να προκαλούνται σοβαρές ζημίες στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Η πρώτη φάση, που αναμενόταν να ξεκινήσει από τις 15 Απριλίου, περιλάμβανε δασμούς σε προϊόντα με συμβολική και πολιτιστική σημασία για τις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ, όπως κράνμπερι, χυμός πορτοκαλιού και σάλτσες μπάρμπεκιου.
Η δεύτερη φάση, προγραμματισμένη για τις 16 Μαΐου, αφορά 25% δασμούς σε βιομηχανικά και γεωργικά προϊόντα, όπως χάλυβας και μοσχαρίσιο κρέας.
Η τρίτη φάση, που θα ξεκινήσει από 1η Δεκεμβρίου, αν δεν υπάρξει διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ, περιλαμβάνει νέα δέσμη 25% δασμών σε προϊόντα με υψηλή εξαγωγική εξάρτηση, όπως σόγια και αμύγδαλα.
Συνολικά, περιλαμβάνονται 1.680 αμερικανικά προϊόντα, σχεδιασμένα με πολιτικοοικονομικά κριτήρια, από παγωτά μέχρι ηλεκτρικές συσκευές.
Ο στόχος
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, οι επιλογές δασμών δεν είναι απλώς εμπορικές, αλλά πολιτικά υποκινούμενες.
Η προσοχή είναι στραμμένη σε προϊόντα που παράγονται σε πολιτείες-κλειδιά για την εκλογική στρατηγική του Τραμπ, όπως το Τέξας και η Φλόριντα.
Εκτιμάται ότι οι επιπτώσεις αφορούν εξαγωγές αξίας έως 13,5 δισ. δολαρίων από αυτές τις «κόκκινες» πολιτείες, προσπαθώντας να ασκήσουν πίεση στο εσωτερικό.
Η κυβέρνηση Τραμπ χαρακτήρισε τους ευρωπαϊκούς δασμούς «μονομερείς και αδικαιολόγητους», προειδοποιώντας για νέα μέτρα, αυτή τη φορά σε ευρωπαϊκά προϊόντα.
Ωστόσο, το προσωρινό «πάγωμα» των αμερικανικών δασμών αποκωδικοποιήθηκε ως αναγνώριση του κινδύνου για πλήρη εμπορική σύγκρουση.
Ακόμα και αν ο Πρόεδρος καταθέτει αδιάλλακτη στάση, κύκλοι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το υπουργείο Οικονομικών πιέζουν για σταδιακή αποκλιμάκωση και αναζήτηση ενός νέου εμπορικού πλαισίου, εν μέσω φόβων διεθνούς απομόνωσης.
Ρωγμές εντός της Ε.Ε.
Η απόφαση για την επιβολή δασμών δεν ήταν ομόφωνη εντός του Συμβουλίου της Ε.Ε. Η Ουγγαρία εξέφρασε ανοιχτά τη διαφωνία της, υποστηρίζοντας ότι «η Ευρώπη δεν πρέπει να οδηγείται σε αδιέξοδες συγκρούσεις».
Αντιρρήσεις προήλθαν επίσης από τη Γαλλία και την Ιταλία, οι οποίες ζήτησαν την εξαίρεση προϊόντων υψηλής κατανάλωσης, ανησυχώντας μήπως υπάρξουν αντίποινα για ευρωπαϊκά κρασιά και τυριά.
Έτσι, τελικά, οι 26 από τις 27 χώρες-μέλη ψήφισαν υπέρ των αντιποίνων.
Κλιμάκωση
Την ίδια ώρα, καθώς η Ε.Ε. εμπλέκεται σε 90ήμερες διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας κλιμακώνεται, με απρόβλεπτες συνέπειες, καθώς καμία πλευρά δεν φαίνεται διατεθειμένη να υποχωρήσει.
Στους δασμούς 145% στα κινεζικά προϊόντα, η Κίνα απάντησε με αύξηση από 84% σε 125% στους δασμούς στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα, με τις κυβερνήσεις και τις αγορές παγκοσμίως να παρακολουθούν με αγωνία.
Ο κίνδυνος ύφεσης εάν η κατάσταση κλιμακωθεί δεν απειλεί μόνο τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες αλλά και την παγκόσμια οικονομία, καθώς η σύγκρουση θα διαταράξει τις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Μεγάλη αβεβαιότητα
Η αστάθεια και η ανασφάλεια δεν έχουν τελειώσει, υποστηρίζουν Ευρωπαίοι αναλυτές, καθώς η κατάσταση παραμένει ευμετάβλητη.
Επιπλέον, ο πρωτοφανής εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας αναμένεται να επιφέρει περαιτέρω ζημιά, καθώς η επιβράδυνση στις δύο οικονομίες θα έχει αρνητικό αντίκτυπο σε χώρες του κόσμου.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε ότι αν η ανακωχή καταρρεύσει, οι παγκόσμιες επιπτώσεις θα είναι δυσοίωνες. Ο πλήρης εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να αφαιρέσει έως και 1,2 ποσοστιαίες μονάδες από την παγκόσμια ανάπτυξη μέχρι το τέλος του 2025.
Και οι κυβερνήσεις και οι αγορές βρίσκονται υπό ένα καθεστώς ομηρείας, καθώς η προσωρινή παύση δεν σημαίνει ότι η παγκόσμια εμπορική τάξη επανέρχεται στο προηγούμενο καθεστώς, αφού οι ΗΠΑ διατηρούν τον κύριο δασμό 10% στις εισαγωγές από όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών της Ε.Ε.
Αναλυτές και χρηματιστές εμφανίζονται επιφυλακτικοί, εκτιμώντας ότι οι αγορές θα δυσκολευτούν να βρουν σημεία ισορροπίας, με τον διεθνές χρηματιστηριακό κλίμα να είναι καθοριστικός παράγοντας για την περαιτέρω πορεία τους.
Συμφωνούν ότι το «στοίχημα Τραμπ» θα παραμείνει ανοιχτό για πολλές εβδομάδες, προκαλώντας έντονες διακυμάνσεις και υψηλό βραχυχρόνιο ρίσκο.
Η στάση της Ελλάδας
Σε αυτό το αβέβαιο πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση προτείνει την ευρωπαϊκή ενότητα, το ελεύθερο εμπόριο και συμφωνίες win-win.
Με τις προοπτικές να είναι αβέβαιες, καθώς δεν μπορεί να προβλεφθεί αν ο Τραμπ «μπλοφάρει» ή έχει τη διάθεση να αναθεωρήσει τις θέσεις του, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, κατά τη διάρκεια της συμμετοχής του στο Eurogroup και το Ecofin στη Βαρσοβία, υπογράμμισε την ανάγκη για αυτοσυγκράτηση και ευρωπαϊκή ενότητα, δηλώνοντας: «Είμαστε πλήρως αφοσιωμένοι στη διερεύνηση μιας αμοιβαίως ωφέλιμης λύσης μεταξύ της Ε.Ε. και των Η.Π.Α., μιας αμοιβαία επωφελούς εμπορικής συμφωνίας».
«Πρέπει να οικοδομούμε σχέσεις, όχι να επιβάλλουμε δασμούς», επισήμανε ο υπουργός, εκφράζοντας τη θέση της Ελλάδας για τον εμπορικό πόλεμο. Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα σκέπτεται και τις αδυναμίες της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, όπως καταγράφεται στις εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα, επισημαίνοντας πως με «εσωτερικούς δασμούς» 45% στη μεταποίηση και 110% στις υπηρεσίες, η Ευρώπη παραμένει ένας ημιτελής οικονομικός χώρος.
Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι η απάντηση δεν είναι μόνο η εξωτερική άμυνα κατά των δασμών, αλλά και η εσωτερική ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής οικονομικής συνοχής. Η Ελλάδα, πλησιάζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στις εξαγωγές (43% του ΑΕΠ), επιδιώκει να επεκταθεί σε αγορές όπως η Ινδία και η Μέση Ανατολή, επιθυμώντας ταυτόχρονα να έχει ισχυρότερη φωνή στις ευρωπαϊκές αποφάσεις.
Ωστόσο, σχεδόν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο οικονομικό γίγνεσθαι της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής, περιμένοντας τις εξελίξεις στο παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό, χωρίς να μπορούν να κάνουν ασφαλείς προβλέψεις.
Η ανησυχία παραμένει, ειδικά για τις έμμεσες επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν στην ελληνική οικονομία, που παραμένει ανθεκτική στις διεθνείς αναταράξεις.
Οι εκτιμήσεις
Όπως δηλώνει στη Realnews ο πρόεδρος του ΚΕΠΕ και του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας, καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Παναγιώτης Λιαργκόβας, οι επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία σε περίπτωση ατυχούς κατάληξης των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ-Ε.Ε. θα είναι είτε άμεσες είτε έμμεσες.
«Οι άμεσες επιπτώσεις θα περιλαμβάνουν πιθανή μείωση στις ελληνικές εξαγωγές λόγω των αυξημένων τιμών τους στην αμερικανική αγορά. Ωστόσο, αυτό το ποσοστό είναι μικρό, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές προς την Αμερική αντιπροσωπεύουν μόλις 4,8%», προσθέτει. «Άλλες άμεσες επιπτώσεις περιλαμβάνουν πιθανή καθυστέρηση σε ξένες επενδύσεις στη χώρα λόγω αυξημένης αβεβαιότητας. Επιπλέον, υπάρχουν πιθανότητες για αύξηση τιμών σε προϊόντα από άλλες αγορές, όπως η Κίνα, λόγω των δασμών». «Οι έμμεσες επιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ενδείξεις ύφεσης στις ΗΠΑ και την Ε.Ε. Η εικόνα μπορεί να θυμίζει την κατάσταση του 2008. Ωστόσο, η ελληνική οικονομία, σε σχέση με το χρέος και τα δημόσια οικονομικά, αλλά και τις τράπεζες, είναι πιο ανθεκτική στο παρόν, σε αντίθεση με το παρελθόν και με τις οικονομίες του πυρήνα της Ε.Ε.», υπογράμμισε ο καθηγητής.
Ο Γκίκας Χαρδούβελης, πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Τράπεζας και πρώην υπουργός Οικονομικών, σημειώνει: «Θα επηρεαστούμε με βεβαιότητα. Η αβεβαιότητα είναι αυτή που θα επιφέρει τη μεγαλύτερη ζημιά. Η συρρίκνωση του διεθνούς εμπορίου θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο μέλλον για την ελληνική οικονομία, αν και αυτές αναμένονται μικρότερες από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, καθώς το 4% των εξαγωγών μας κατευθύνεται στην αμερικανική αγορά. Ο περιορισμός της ανάπτυξης στην ευρωζώνη, ως κύριος εμπορικός εταίρος μας, μπορεί ενδεχομένως να αφαιρέσει 0,2-0,3 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως από το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ στη διετία 2025-2026».
Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews
Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews
