Οι σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών δοκιμάζονται έντονα, ενώ ένας εμπορικός πόλεμος παραμένει στο προσκήνιο, δημιουργώντας προκλήσεις και για τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μέσω ενός αιχμηρού άρθρου της στο Financial Times, απηύθυνε σαφές μήνυμα προς την Ουάσινγκτον: αν οι διαπραγματεύσεις δεν φέρουν καρπούς, η ΕΕ θα εξετάσει την επιβολή υψηλότερων φορολογιών σε μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας και διαδικτυακών υπηρεσιών.
Η προειδοποίηση της προεδρεύουσας της Κομισιόν ήρθε σε απάντηση στις μονομερείς πράξεις του πρώην προεδρικού συντηρητικού Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επέβαλε δασμούς στον χάλυβα, το αλουμίνιο, τα αυτοκίνητα, καθώς και σε σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα. Οι δασμοί κυμαίνονται μεταξύ 10% και 25%, προκαλώντας σοβαρές αναταράξεις στο διατλαντικό εμπόριο. Παρά τις εντάσεις, οι Βρυξέλλες επιμένουν στη διεκδίκηση μιας συμφωνίας που θα είναι αμοιβαία επωφελής και πλήρως ισορροπημένη.
Ωστόσο, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να κλιμακώσει τις αντιδράσεις της. Όπως σημείωσε, αν οι συνομιλίες δεν αποδώσουν, οι Βρυξέλλες θα εξετάσουν την επιβολή φόρων στα διαφημιστικά έσοδα των αμερικανικών ψηφιακών υπηρεσιών. «Υπάρχει ευρύ φάσμα αντεπίθεσης», είπε χαρακτηριστικά, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί ο “μηχανισμός αποτροπής μέτρων εξαναγκασμού” — ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να περιλαμβάνει και την αναστολή πρόσβασης στην ευρωπαϊκή αγορά.
Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ διαμαρτύρονται για μη δασμολογικούς φραγμούς, ισχυριζόμενες ότι παρεμποδίζουν αδικαιολόγητα τις αμερικανικές εξαγωγές προς την ΕΕ. Οι φόροι προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) και οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί που αφορούν την τεχνολογία, τον ανταγωνισμό και το διαδικτυακό περιεχόμενο αποτελούν πηγές τριβής.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εμφανίστηκε αποφασιστική: το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο στον τομέα της τεχνολογίας είναι “απαραβίαστο”. Αρνήθηκε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για τον ΦΠΑ, επισημαίνοντας ότι εφαρμόζεται ισότιμα για όλα τα προϊόντα, είτε εγχώρια είτε εισαγόμενα.
Ως ένδειξη καλής θέλησης, η ΕΕ ανακοίνωσε την προσωρινή αναστολή επιβολής δασμών σε συγκεκριμένα αμερικανικά προϊόντα, ανταγωνιζόμενη τη λύση του Ντόναλντ Τραμπ να αναστείλει για 90 ημέρες τους επιπλέον δασμούς 20% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές — εκτός των προϊόντων από την Κίνα. Ωστόσο, οι υφιστάμενοι δασμοί 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα, καθώς και οι δασμοί βάσης 10% παραμένουν σε ισχύ.
Η πρόεδρος της Κομισιόν δεν δίστασε να εκφράσει τη δυσαρέσκειά της για τις συνεχείς επιθετικές πρακτικές των ΗΠΑ. «Οι δασμοί αποτελούν φόρους που πλήττουν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Πάντα υποστήριζα μια συμφωνία για μηδενικούς δασμούς μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας τη συνέντευξή της, η φον ντερ Λάιεν εξέφρασε την ελπίδα να εξεταστεί η κατάσταση στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), υπογραμμίζοντας ότι η παρούσα κρίση προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για εκσυγχρονισμό, αναμόρφωση και σταθεροποίηση του διεθνούς εμπορικού συστήματος. Όπως δήλωσε, “καμία καλή κρίση δεν πρέπει να πάει χαμένη” — αναδεικνύοντας την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις και ενισχυμένη πολυμερή συνεργασία.
