Η Ουάσιγκτον και η Τεχεράνη έχουν ξεκινήσει προκαταρκτικές συνομιλίες για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, στο Fox News.
«Οι διαβουλεύσεις πραγματοποιούνται μέσω διαμεσολαβητών και φαίνονται υποσχόμενες,» ανέφερε ο Γουίτκοφ. «Εκφράζουμε αισιοδοξία», πρόσθεσε, τονίζοντας την ανάγκη για μια «συνολική ειρηνευτική συμφωνία» με τους Ιρανούς.
Εν τω μεταξύ, η ιρανική διπλωματία πέτυχε σημαντική πρόοδο με την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός με το Ισραήλ, στη διαδικασία που μεσολάβησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ, έπειτα από 12 ημέρες σφοδρών συγκρούσεων.
Η προσπάθεια αυτή καθοδηγείται από τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, Αμπάς Αραγκτσί, ο οποίος εργάζεται ενεργά για τη δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου ασφαλείας γύρω από την Τεχεράνη, σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Ο 62χρονος Αραγκτσί διατηρεί ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας ακόμα και με τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι μέσω συνεργασίας με τη Ντόχα, ενημέρωσε την Ουάσιγκτον σχετικά με τη «συμβολική» ιρανική επίθεση στην αμερικανική βάση στο Κατάρ, εστιάζοντας στη μείωση των ζημιών.
Ο «δικέφαλος» μηχανισμός εξουσίας
«Ο Αραγκτσί συνδυάζει ρεαλιστικές διπλωματικές ενέργειες με σαφείς και σταθερές θέσεις, προσπαθώντας να ισορροπήσει στον δικέφαλο μηχανισμό της ιρανικής εξουσίας», σημειώνουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Προερχόμενο από οικογένεια εμπόρων χαλιών, ο Αραγκτσί συμμετείχε στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, στη συνέχεια σπούδασε διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στο Ηνωμένο Βασίλειο και εντάχθηκε στη ιρανική διπλωματία. Επίσης, διατηρεί στενές σχέσεις με τον μεταρρυθμιστή πρόεδρο Χασάν Ρουχανί και ήταν επικεφαλής διαπραγματευτής των πυρηνικών συμφωνιών του 2015.
Τώρα, ο Αραγκτσί καλείται να χρησιμοποιήσει την εξωτερική πολιτική για να τερματίσει οριστικά τις συγκρούσεις με το Ισραήλ, παρά τις αντίθετες φωνές των «γερακιών».
Στον δρόμο της διπλωματικής λύσης
Ο Ιρανός πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Αμίρ Σαΐντ Ιραβάνι, επισημαίνει ότι η Τεχεράνη πλησιάζει σε διπλωματική λύση στη σύγκρουση γύρω από το πυρηνικό της πρόγραμμα. «Είμαστε πιο κοντά στη διπλωματία από ποτέ», δήλωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
«Το Ιράν αντιμετώπισε τις επιθέσεις του Ισραήλ και των ΗΠΑ με υπερηφάνεια και σταθερότητα», είπε ο πρεσβευτής, προσθέτοντας ότι «η διπλωματία και οι διάλογοι είναι ο μόνος τρόπος για να επιλυθεί η κρίση που περιβάλλει το ειρηνικό πρόγραμμα του Ιράν».
Η Τεχεράνη ωστόσο επιθυμεί να αναστείλει τη συνεργασία της με την ΙΑΕΑ. Σύμφωνα με το πρακτορείο Nournews, το ιρανικό κοινοβούλιο άνοιξε τον δρόμο για την αναστολή της συνεργασίας με την πυρηνική αρχή του ΟΗΕ. «Ψηφίστηκε νόμος γι’ αυτό», αναφέρει το ιρανικό πρακτορείο.
Η ΙΑΕΑ ασκεί πιέσεις για άμεση πρόσβαση στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, δεδομένων των πρόσφατων αμερικανικών επιθέσεων. Ο επικεφαλής της ΙΑΕΑ, Ραφαέλ Γκρόσι, αναγνωρίζει την επιστροφή των επιθεωρητών ως ύψιστη προτεραιότητα. «Πρέπει να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο των επιθέσεων και να ελέγξουν τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου», δήλωσε ο Γκρόσι σε συνέντευξη Τύπου στη Βιέννη.
Ερωτήματα για την έκταση της καταστροφής
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τα ουρανικά αποθέματα του Ιράν, ο Γκρόσι έδωσε να εννοηθεί ότι ένα σημαντικό μέρος του πυρηνικού υλικού μπορεί να έχει επιβιώσει από τις επιθέσεις. Ανάλογες εκτιμήσεις διατυπώνουν οι New York Times και το CNN, επικαλούμενα εμπιστευτική έκθεση της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (DIA). Σύμφωνα με την έκθεση, το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης θα καθυστερήσει μόνο για λίγους μήνες.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, υποστηρίζει ότι οι βομβαρδισμοί έχουν καταστρέψει τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. «Πιστεύω ότι επήλθε πλήρης εξάλειψη», δήλωσε στους δημοσιογράφους στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, προσθέτοντας ότι «ήταν μια τέλεια επιχείρηση».
