Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να επιτεθεί σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις έχει προκαλέσει έναν επικίνδυνο κύκλο κλιμάκωσης με παγκόσμιες συνέπειες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με άμεση εμπλοκή στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, εντείνουν την επικινδυνότητα στην περιοχή.
Η Τεχεράνη ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα, με το πιο σημαντικό να είναι το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ και όχι κάποιος συγκεκριμένος πύραυλος.
Ειδικοί, όπως η Rebecca Babin της CIBC, εκτιμούν ότι η πιθανότητα πλήρους αποκλεισμού των Στενών είναι κάτω από 50%, αλλά έχει αυξηθεί σημαντικά μετά το αμερικανικό χτύπημα. Πιο πιθανό σενάριο είναι οι παρενοχλήσεις εμπορικών πλοίων, είτε μέσω ναρκοθέτησης είτε κατάληψης, γεγονός που θα αύξανε τα κόστη μεταφοράς.
Η απειλή αυτή είναι ικανή να αναταράξει τις αγορές. Η Oxford Economics προειδοποιεί ότι ένα κλείσιμο των Στενών θα μπορούσε να οδηγήσει τις τιμές του πετρελαίου στα 130 δολάρια το βαρέλι, αφαιρώντας 0,8 ποσοστιαίες μονάδες από την παγκόσμια ανάπτυξη. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακής Πληροφόρησης των ΗΠΑ (EIA), το 2024 και το πρώτο τρίμηνο του 2025, πάνω από το 25% της παγκόσμιας θαλάσσιας εμπορίας πετρελαίου και το 20% του LNG περνά από τα Στενά.
Παρά τις ενδείξεις γεωπολιτικής κρίσης, οι αγορές παραμένουν κατά πλειοψηφία ήρεμες. Οι τιμές των Brent και αμερικανικού αργού ανέβηκαν περίπου 3% σήμερα, αλλά τα κέρδη τους περιορίστηκαν. Φαίνεται ότι οι επενδυτές πιστεύουν ότι η Τεχεράνη δεν θα προχωρήσει σε σοβαρές ενέργειες. Ωστόσο, το MarketWatch προειδοποιεί ότι η γραμμή μεταξύ μπλόφας και πραγματικής καταστροφής είναι λεπτή.
Η επενδυτική τράπεζα Jefferies τονίζει ότι οι αυξημένες τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να διαταράξουν την αποπληθωριστική πορεία στην Αμερική και να καθυστερήσουν τις αναμενόμενες μειώσεις επιτοκίων από τη Fed. Η ενεργειακή αστάθεια έχει γίνει σημαντικός δείκτης για τη νομισματική πολιτική.
Πέρα από τα Στενά του Ορμούζ
Σύμφωνα με αναλυτές της Jefferies, υπάρχουν πέντε κρίσιμες ερωτήσεις που πρέπει να εξεταστούν για τις επενδυτικές αποφάσεις στις επόμενες εβδομάδες.
-
Θα συνεχιστεί η στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ;
Ο Τραμπ προειδοποιεί για άλλους στόχους αν το Ιράν προχωρήσει σε αντίποινα. Το Ισραήλ είναι σε κατάσταση συναγερμού και οι ΗΠΑ ενισχύουν τη ναυτική τους παρουσία στην περιοχή. Η πιθανότητα νέας κλιμάκωσης με επιθέσεις είναι πλέον σοβαρή.
Αναλυτές όπως η Rebecca Babin της CIBC θεωρούν πιο πιθανό το σενάριο της παρενόχλησης, με ναρκοθέτηση, επιθεωρήσεις και καθυστερήσεις που θα αυξήσουν τα κόστη.
-
Θα αντέξει η πολιτική συμμαχία του Τραμπ;
Η επίθεση στο Ιράν έχει προκαλέσει ρωγμές στη ρεπουμπλικανική συμμαχία του προεδρικού γραφείου. Η απομονωτιστική πτέρυγα αντιτίθεται σε στρατιωτικές ενέργειες, και πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν αντίθεση σε νέες συγκρούσεις. Η εσωτερική συνοχή επηρεάζει τις αγορές και τις πολιτικές αποφάσεις.
-
Πώς θα επηρεαστεί η δημοσιονομική ατζέντα του Τραμπ;
Η Jefferies αναφέρει πως η στρατιωτική εμπλοκή μπορεί να εμποδίσει τα σχέδια του Τραμπ για φοροελαφρύνσεις και αύξηση του ορίου χρέους. Το ενδεχόμενο ξεχωριστών ψηφοφοριών για κονδύλια είναι πιθανό, και οι αγορές παρακολουθούν προσεκτικά.
Η νέα στρατιωτική δαπάνη μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις αποδόσεις των ομολόγων και να επηρεάσει την αξιοπιστία του δολαρίου.
Για τη Fed, αυτό σημαίνει παραπάνω εμπόδια στη νομισματική πολιτική, ενώ η αποπληθωριστική πορεία τίθεται υπό αμφισβήτηση.
-
Πώς επηρεάζονται οι εμπορικές σχέσεις με Κίνα και Ευρώπη;
Η Κίνα καταδικάζει την επίθεση ως παραβίαση διεθνούς δικαίου, και το Ιράν απόρριψε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ. Οι ευρωπαϊκές χώρες ζητούν αποκλιμάκωση, αλλά οι διαπραγματεύσεις παραμένουν ανενεργές. Οι αγορές ανησυχούν καθώς πλησιάζουν προθεσμίες για επιβολή δασμών.
Ο πόλεμος στο Ιράν μπορεί να αποσταθεροποιήσει τις διαδικασίες ή να τις μετατρέψει σε διαπραγματευτικά εργαλεία, προκαλώντας μεγαλύτερη αστάθεια.
-
Υπερβαίνει ο Τραμπ τα συνταγματικά του όρια;
Η επίθεση στο Ιράν αναδεικνύει την ένταση μεταξύ εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας. Το War Powers Resolution απαιτεί ενημέρωση του Κογκρέσου και περιορισμούς στις στρατιωτικές ενέργειες. Η κυβέρνηση Τραμπ βασίζεται σε προσωρινές ασυλίες και νομικές θεωρίες, χωρίς τελική απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο.
