Η πιθανότητα νέου οικονομικού σοκ από τη Μέση Ανατολή ενδέχεται να ενισχύσει τη συγκρατημένη προσέγγιση των κεντρικών τραπεζών προς τις μειώσεις επιτοκίων, σύμφωνα με οικονομολόγους, έπειτα από τις επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν, αναφέρουν οι Financial Times.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) είναι μεταξύ των κεντρικών τραπεζών που θα συνεδριάσουν σύντομα. Η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν προστεθεί σε μια σειρά γεωπολιτικών κρίσεων, όπως ο εμπορικός πόλεμος που άρχισε ο Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίες αμβλύνουν τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και πληθωρισμού.
Μια ακόμη κλιμάκωση των εχθροπραξιών θα μπορούσε να σπρώξει την τιμή του πετρελαίου πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι, προειδοποιούν οι αναλυτές, ενισχύοντας την άποψη ότι η Fed δεν πρέπει να προχωρήσει σε μειώσεις επιτοκίων για την ώρα, παρά τη μείωση του πληθωρισμού τον τελευταίο καιρό. Η BoE αναμένεται επίσης να διατηρήσει το βασικό της επιτόκιο στο 4,25% την Πέμπτη, μετά τη μείωση που ανακοίνωσε στην προηγούμενη συνεδρίαση.
Λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες μνήμες από την αύξηση των τιμών καταναλωτή μετά την Covid, οι κεντρικές τράπεζες είναι προσεκτικές ώστε να μην εμφανιστούν υπερβολικά ανεκτικές σε αυξήσεις του πληθωρισμού λόγω των ενεργειακών τιμών. Ο κίνδυνος ενός στασιμοπληθωριστικού σοκ θα μπορούσε να πλήξει την ανάπτυξη και να αυξήσει τις τιμές, επιβαρύνοντας περαιτέρω μια ήδη ασταθή κατάσταση λόγω των δασμών του Τραμπ, και προωθώντας μια πιο προσεκτική πολιτική, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.
Ο Torsten Sløk, επικεφαλής οικονομολόγος της Apollo Global Management, ανέφερε ότι οι αξιωματούχοι της Fed είναι πιθανό να είναι «εντελώς διχασμένοι» σχετικά με το αν θα πρέπει να μειώσουν τα επιτόκια.
Από τον Μάρτιο, οι διαμορφωτές πολιτικής της Fed προέβλεπαν ότι ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ θα έχει αρνητική επίδραση και στις δύο πτυχές της εντολής της: σε χαμηλότερη ανάπτυξη και αυξανόμενη ανεργία. Καθώς προετοιμάζονται για τις νέες προβλέψεις τους, η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν πιθανόν να έχει επιδεινώσει τη διαφωνία σχετικά με τον έλεγχο του πληθωρισμού και τη στήριξη της ασθενέστερης αγοράς εργασίας των ΗΠΑ.
«Μέχρι να υπάρξει σαφήνεια, η Fed είναι σε μια δύσκολη και αβέβαια κατάσταση, που δεν της επιτρέπει να προχωρήσει σε προληπτικές μειώσεις επιτοκίων», δήλωσε η Diane Swonk, επικεφαλής οικονομολόγος της KPMG US.
Το Brent, το παγκόσμιο σημείο αναφοράς για το πετρέλαιο, εκτοξεύθηκε κατά 12% στα 78,5 δολάρια το βαρέλι, τις πρώτες ώρες της Παρασκευής, λόγω των επιθέσεων του Ισραήλ κατά του Ιράν. Ωστόσο, οι τιμές υποχώρησαν και πάλι τη Δευτέρα, κατά 1,6%, στα 73,12 δολάρια το βαρέλι, μετά το άνοιγμα των αγορών.
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η αύξηση μπορεί να είναι προσωρινή, εφόσον δεν υπάρξει σημαντική διακοπή στις ροές πετρελαίου και δεν υπάρξει αντίκτυπος από την πλευρά της Τεχεράνης κλείνοντας τα Στενά του Ορμούζ.
Στοιχεία από το Γραφείο Ναυτιλιακού Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου έδειξαν ότι ο αριθμός των πλοίων που διασχίζουν τη Στενή μειώθηκε από 147 την προηγούμενη εβδομάδα σε 111, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις αποκλεισμού ή κλεισίματος του Στενού υδάτινου περάσματος, που ενώνει τον Περσικό Κόλπο με τη θάλασσα της Αραβίας.
Ορισμένοι οικονομολόγοι σημείωσαν ότι η τιμή του Brent παραμένει κάτω από τα επίπεδα αρχής του έτους, υποστηρίζοντας ότι η Fed, η BoE και άλλες κεντρικές τράπεζες θα επικεντρωθούν περισσότερο στα εγχώρια οικονομικά δεδομένα παρά στις εξελίξεις στην αγορά πετρελαίου.
Επιρροές στον Πάουελ
Στις ΗΠΑ, τα καλύτερα του αναμενόμενου στοιχεία για τον πληθωρισμό του Μαΐου, καθώς και ενδείξεις ότι η αγορά εργασίας ενδέχεται να επιβραδύνεται, έχουν εντείνει τις πιέσεις προς τον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ, για νέες μειώσεις επιτοκίων εντός του έτους.
Ο Πρόεδρος Τραμπ χαρακτήρισε τον Πάουελ «ηλίθιο» την περασμένη εβδομάδα επειδή κράτησε σταθερά τα επιτόκια στο 4,25%-4,5%, επίπεδο που είναι πλέον υπερδιπλάσιο από το επιτόκιο καταθέσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Ορισμένοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το κύμα πληθωρισμού που ακολούθησε την πανδημία έχει αυξήσει τις πιθανότητες οι δασμοί να προκαλέσουν «δευτερογενείς» και «τριτογενείς» πληθωριστικές επιπτώσεις, διατηρώντας την πίεση στην Fed.
Ο Joseph Gagnon από το Peterson Institute προειδοποίησε ότι υπάρχει ανησυχία ότι οι πολίτες θα ερμηνεύσουν μια νέα αύξηση του πληθωρισμού ως επανάληψη του σοκ των τιμών μετά την Covid, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να ζητούν υψηλότερους μισθούς, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρύτερες αυξήσεις τιμών.
Επιπλέον, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τον κίνδυνο μιας παρατεταμένης ανόδου της τιμής του πετρελαίου, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.
«Ένας εμπορικός πόλεμος σημαίνει υψηλότερες τιμές και μειωμένες πωλήσεις. Για πολύ καιρό, το αντίβαρο σε αυτό ήταν η πτώση των τιμών του πετρελαίου», είπε ο Sløk. «Αλλά αν ρίξετε μια ματιά στις συνέπειες της ανόδου των τιμών του πετρελαίου, είναι παρόμοιες με αυτές ενός εμπορικού πολέμου.
Η αγορά πετρελαίου
Οι αγορές πετρελαίου φαίνεται να αγνοούν την απειλή του Ισραήλ να ανατρέψει το ιρανικό καθεστώς, καθώς οι εξαγωγές αργού από τη Μέση Ανατολή δεν έχουν έχουν επηρεαστεί μέχρι στιγμής από την κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Περίπου 21 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου από το Ιράν, το Ιράκ, το Κουβέιτ, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διακινούνται καθημερινά μέσω του Στενού του Ορμούζ, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου στο ένα τρίτο των παγκόσμιων θαλάσσιων προμηθειών πετρελαίου.
«Η αγορά φαίνεται καθησυχασμένη από το γεγονός ότι οι επιθέσεις έχουν εστιάσει κυρίως σε εσωτερικές ενεργειακές υποδομές και όχι στις εξαγωγές», δήλωσε ο Falakshahi.
Το Brent, το διεθνές σημείο αναφοράς για την τιμή του πετρελαίου, έχει αυξηθεί περίπου 4% από την έναρξη των συγκρούσεων την προηγούμενη εβδομάδα.
