Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η σιιτική πολιτοφυλακή του Λιβάνου παρακολουθεί ως θεατής ενώ οι πύραυλοι πετούν πάνω από την Τεχεράνη και το Ισραήλ πλήττει την ιρανική επικράτεια.
Η Χεζμπολάχ, ο πιο ισχυρός και πιστός σύμμαχος του Ιράν, παραμένει αδρανής, χωρίς να απαντά ή να συμμετέχει πολεμικά. Η αίθουσα τύπου του νέου ηγέτη Ναΐμ Κάσεμ, χωρίς ιρανικές σημαίες και πορτρέτα του Χομεϊνί, υπογραμμίζει μια ηχηρή αλλά ιστορική αλλαγή: το Ιράν είναι απομονωμένο.
Σύμφωνα με τον Economist, αυτή η σιωπή δεν είναι τυχαία. Είναι αποτέλεσμα εσωτερικής φθοράς, στρατηγικών λαθών και μιας νέας πολιτικής πραγματικότητας στον Λίβανο, όπου η Χεζμπολάχ πλέον δεν είναι αμφισβήτητη.
Η αποστασιοποίηση αυτή έχει βαθύτερες ρίζες. Το καλοκαίρι του 2024, το Ισραήλ εξόντωσε υψηλόβαθμα στελέχη της Χεζμπολάχ, επιβεβαιώνοντας την απουσία παρέμβασης από την Τεχεράνη, προκαλώντας την αίσθηση προδοσίας εντός της οργάνωσης. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο ειδικός Meir Javedanfar, το Ιράν είχε επενδύσει στη Χεζμπολάχ ώστε να πολεμά για εκείνο, όχι να θυσιαστεί για αυτήν.
Η εποχή της «υπεργολαβίας» τελείωσε
Κάποτε, η «υπεργολαβία», όπου ο πρόεδρος δεν υπερασπίζεται τους σωματοφύλακές του, ωφελούσε τους ιδεολόγους της Χεζμπολάχ, όμως πλέον προκαλεί την απογοήτευση της βάσης της. Οι απλοί σιίτες, οι οποίοι υπέστησαν το κόστος στους πολέμους με το Ισραήλ, νιώθουν προδομένοι, όπως σχολιάζει ο καθηγητής Hilal Khashan. Οι ελπίδες για ιρανική παρέμβαση διαψεύστηκαν ξανά στις 13 Ιουνίου, όταν οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί ξεκίνησαν, με τη Βηρυτό να προσφέρει μόνο συλλυπητήρια.
Η Χεζμπολάχ, η οποία κάποτε θεωρούνταν ο απόλυτος αποτρεπτικός παράγοντας του Ιράν, τώρα ηχούν οι σιωπές τους καθώς ανώτατοι αξιωματούχοι των Φρουρών της Επανάστασης εξοντώνονται. Ο Economist σημειώνει ότι το Ισραήλ έχει διεισδύσει στη Χεζμπολάχ από το 2006 και το 2024 έχει ουσιαστικά εξουδετερώσει τις στρατιωτικές της δυνατότητες. Η κατάρρευση του Άσαντ το Δεκέμβριο και η διακοπή της ιρανικής βοήθειας επιδείνωσαν την κατάσταση.
Σύμφωνα με τον Khashan, η Χεζμπολάχ έχει πλέον χάσει τη στρατιωτική της ισχύ – δεν μπορεί ούτε να αμυνθεί. Χιλιάδες μαχητές παραμένουν άοπλοι στο Ιράκ, τα αποθέματα των πυραύλων σχεδόν εξαντλούνται και η ανοικοδόμηση είναι αδύνατη.
Η κρίση στον άξονα
Ο Economist υπογραμμίζει ότι οι πολιτικοί περιορισμοί είναι επίσης σημαντικοί: ο νέος πρόεδρος του Λιβάνου, Ζοζέφ Αούν, επιδιώκει να αποκαταστήσει τον κρατικό έλεγχο και να περιορίσει τη δράση των πολιτοφυλακών. Αν και η Χεζμπολάχ κέρδισε πρόσφατες εκλογές, έχει χάσει τη δύναμή της σε κρίσιμες θέσεις, όπως αεροδρόμια και σημαντικούς δρόμους. Ο δρόμος προς το αεροδρόμιο της Βηρυτού, άλλοτε γεμάτος αφίσες του Νασράλα και του Κασέμ Σουλεϊμανί, σήμερα αναγγέλλει «μια νέα εποχή».
Η «αντίσταση» – το δίκτυο ιρανικών παραστρατιωτικών – έχει καταρρεύσει. Η δολοφονία του Σουλεϊμανί το 2020 σηματοδότησε την αρχή του τέλους; Ο διάδοχός του, Ισμαΐλ Καανί, δεν κατάφερε να ελέγξει τα παρακλάδια αυτού του δικτύου.
Η Χεζμπολάχ, παλιά ατρόμητη δύναμη του Ιράν, πλέον μοιάζει με μια πληγωμένη και απομονωμένη οργάνωση του Λιβάνου. Χωρίς αυτήν, όπως καταλήγει ο Economist, ο «άξονας της αντίστασης» δεν υπάρχει πια στην πράξη.
