Η επιχείρηση Rising Lion της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας, η μεγαλύτερη επίθεση που έχει επιχειρήσει το Ισραήλ σε ιρανικό έδαφος, εκτυλίχθηκε με εκρήξεις στην Τεχεράνη και σε άλλες πόλεις του Ιράν, προκαλώντας τον θάνατο κορυφαίων στρατηγών και πυρηνικών επιστημόνων, εισάγοντας τον κόσμο σε έναν επικίνδυνο κύκλο κλιμάκωσης.
Αυτή η επίθεση, όμως, έχει και σοβαρές πολιτικές επιπτώσεις: είναι ένα ριψοκίνδυνο προσωπικό στοίχημα του Μπενιαμίν Νετανιάχου για τη φήμη του, και μια ηχηρή ήττα για τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε υποσχεθεί να επιτύχει ειρηνικές διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη.
Ο Νετανιάχου σε ρίσκο
Για τον Νετανιάχου, αυτή η επιχείρηση είναι η εκτέλεση μιας απειλής που επαναλαμβάνει εδώ και δύο δεκαετίες, αναφέροντας το Ολοκαύτωμα και μιλώντας για «πυρηνικό ολοκαύτωμα», δηλώνοντας πως «το ποτέ ξανά είναι τώρα».
Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι το Ιράν πλησίαζε στην κατασκευή 15 πυρηνικών όπλων σε σύντομο χρονικό διάστημα, και ότι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ ήταν απλώς προσχήματα.
Οι ισραηλινές δυνάμεις επιτέθηκαν σε έξι διαφορετικά κύματα, στοχεύοντας σε διοικητικά κέντρα, αντιαεροπορικές εγκαταστάσεις, υπόγεια εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας, καθώς και στις κατοικίες κορυφαίων στρατηγών των Φρουρών της Επανάστασης. Ανάμεσα στους νεκρούς περιλαμβάνεται ο Χοσεΐν Σαλαμί, σημαντικός στρατιωτικός του ιρανικού καθεστώτος, καθώς και ο πρώην επικεφαλής της Ιρανικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Φερεϊντούν Αμπασί.
Ο Νετανιάχου, σε πολιτικά δύσκολη θέση εντός Ισραήλ, μετά την επίθεση της Χαμάς το 2023 και υπό την απειλή εκλογών και ποινικών διώξεων, επιδιώκει να αφήσει το στίγμα του στην Ιστορία με μια «ηρωική» ενέργεια. Ωστόσο, το κόστος μπορεί να αποδειχθεί τεράστιο για το Ισραήλ, τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο.
Η διπλωματία του Τραμπ καταρρέει
Για τον Τραμπ, η «Επιχείρηση Rising Lion» είναι μια ταπεινωτική επίπτωση. Λίγες μόλις ημέρες νωρίτερα, είχε εκφράσει την προτίμησή του για συμφωνία με το Ιράν αντί για πόλεμο. Είχε δώσει προθεσμία δύο μηνών στην Τεχεράνη για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων που οργανώθηκαν από τον προσωπικό του απεσταλμένο, Στιβ Γουίτκοφ. Τώρα, όλα έχουν καταστραφεί.
Η ισραηλινή πλευρά υποστηρίζει ότι είχε ενημερώσει εκ των προτέρων την Ουάσινγκτον. Παρ’ όλα αυτά, η έλλειψη αμερικανικής συμμετοχής είναι φανερή, με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να δηλώνει ότι «οι ΗΠΑ δεν εμπλέκονται». Η προσέγγιση του Τραμπ, που βασίστηκε σε προσωπικές σχέσεις και πίεση, καταρρέει στο πιο κρίσιμο πεδίο: το ιρανικό.
Ο Γουίτκοφ, που είναι στενός φίλος του Τραμπ αλλά χωρίς εμπειρία στη Μέση Ανατολή, είχε ζητήσει από τον Νετανιάχου υπομονή. Η απάντηση ήρθε μέσω αεροπορικών επιθέσεων στην Τεχεράνη.
Αποστάσεις από τις ΗΠΑ
Παρόλο που η σχέση Τραμπ-Νετανιάχου ήταν στο παρελθόν προνομιακή, η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε χωρίς αμερικανική υποστήριξη. Τα stealth F-35 της Ισραηλινής Αεροπορίας, τα drones και οι επιθέσεις κατά της ιρανικής ηγεσίας έγιναν αποκλειστικά από ισραηλινές δυνάμεις.
Οι ΗΠΑ, που διατηρούν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, επιδιώκουν μεν να προστατεύσουν το Ισραήλ, αλλά δεν επιθυμούν να εμπλακούν σε έναν πόλεμο με το Ιράν που δεν σχεδίασαν.
Ωστόσο, αν το Ιράν αποφασίσει να πλήξει αμερικανικούς στόχους ή βάσεις στον Περσικό Κόλπο, οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε αναπόφευκτη εμπλοκή. Το ίδιο ισχύει και αν οι Χούθι στην Υεμένη ή οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ επιτεθούν σε πλοία ή ενεργειακές εγκαταστάσεις. Ήδη, η τιμή του πετρελαίου έχει ανατιμηθεί κατά 13% μέσα σε λίγες ώρες.
Κίνδυνος ντόμινο
Το κύριο ερώτημα είναι: Ποια θα είναι η αντίδραση της Τεχεράνης; Εάν επιλέξει ανοιχτή σύγκρουση με το Ισραήλ, ο κίνδυνος μιας ευρείας πολεμικής σύρραξης είναι μεγάλος. Αν αντιδράσει πλήττοντας τις ΗΠΑ ή τα συμφέροντά τους, τότε η κατάσταση αλλάζει δραματικά.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι, ακόμη και αν η ισραηλινή επίθεση καθυστερήσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, μπορεί να επιταχύνει τη βούληση της Τεχεράνης να αποκτήσει πυρηνικά όπλα με πολιτική κάλυψη. Σε αυτή την περίπτωση, ο Τραμπ θα έχει αποτύχει ολοσχερώς – όχι μόνο ως ειρηνοποιός, αλλά και ως εγγυητής της ασφάλειας στην περιοχή.
Η επόμενη μέρα: Ποιος ελέγχει την κρίση;
Ο κόσμος εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά. Παρόλο που το Ισραήλ διαθέτει ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις, η έκβαση αυτή της αναμέτρησης θα εξαρτηθεί από την αντοχή του ιρανικού καθεστώτος, την πραγματική ζημιά στο πυρηνικό του πρόγραμμα και το αν ο Τραμπ θα επιλέξει τελικά να εμπλακεί στρατιωτικά ή θα συνεχίσει να ελπίζει σε μια συμφωνία.
Η επιχείρηση Rising Lion δεν είναι απλά μια στρατιωτική ενέργεια. Είναι πολιτική. Πρόκειται για μια μάχη για το πολιτικό μέλλον του Νετανιάχου και την κληρονομιά του Τραμπ. Ταυτόχρονα, είναι ένα επικίνδυνο στοίχημα για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.
Διαβάστε επίσης:
Η Μέση Ανατολή στα όρια του χάους: Το πώς φτάσαμε στην επιχείρηση Rising Lion του Ισραήλ κατά του Ιράν – Τι να περιμένουμε τώρα
