Καθώς οι ανησυχίες για το αμερικανικό δημόσιο χρέος και τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα αναστάτωναν τις παγκόσμιες αγορές ομολόγων τον Μάιο, συνέβη ένα απροσδόκητο φαινόμενο: τα κρατικά ομόλογα της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Ισπανίας σημείωσαν ράλι, ενώ παρατηρούνταν πωλήσεις σε άλλους κρατικούς τίτλους.
Μέχρι πρόσφατα, ένα τέτοιο σενάριο θα ήταν αδιανόητο. Οι τρεις χώρες θεωρούνταν «αιώνιοι παραβάτες» της δημοσιονομικής πειθαρχίας, με διογκωμένα ελλείμματα και διοικητικές δομές που φαινόταν ότι ήταν ανεξέλεγκτες. Σε περιόδους παγκόσμιας αναταραχής, τα ομόλογά τους ήταν συχνά στόχος των επενδυτών.
Ωστόσο, όπως αναφέρει το Bloomberg, “μετά από σκληρές πολυάριθμες εμπειρίες λιτότητας και πολιτικού κόστους, αυτές οι χώρες φαίνονται τώρα ως πρότυπα δημοσιονομικής σοφίας.” Οι κυβερνήσεις γιγάντων όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία προχωρούν σε τεράστια προγράμματα δαπανών, οδηγώντας σε αύξηση των επιπέδων χρέους τους.
Η απόκλιση μεταξύ των αποδόσεων των 10ετών ιταλικών και γερμανικών ομολόγων —το γνωστό spread— υποχώρησε κάτω από μια μονάδα, φτάνοντας τις 0,92 ποσοστιαίες μονάδες, από 5,7 μονάδες πριν από μια δεκαετία. Ακόμη χαμηλότερα, στο 0,76 μονάδα, είναι η διαφορά απόδοσης του 10ετούς ελληνικού ομολόγου σε σχέση με το Bund. Αυτή η μεταβολή αντανακλά μια βαθύτερη αλλαγή στην αντίληψη των επενδυτών για τους “ισχυρούς” και “αδύναμους” της Ευρωζώνης, τονίζει το Bloomberg.
«Η θεσμική και μακροοικονομική κατάσταση της περιφέρειας έχει βελτιωθεί σημαντικά», αναφέρει ο Πάτρικ Μπέιρμπ από τη Neuberger Berman, διαχειριστής 6 δισ. δολαρίων. «Ξεπέρασαν τις δημοσιονομικές προσδοκίες και αναπτύχθηκαν γρηγορότερα από πολλές χώρες του πυρήνα». Εκτιμά ότι τα ιταλικά ομόλογα θα συνεχίσουν να υπεραποδίδουν.
Η Ιταλία σε αντεπίθεση και η μείωση του spread
Η Ιταλία, η οποία πληγώθηκε στο παρελθόν από πολιτική αστάθεια και αργή ανάπτυξη, έχει μεταμορφωθεί σε μια ελκυστική ευκαιρία για τους επενδυτές. Το περιβόητο spread σε σχέση με το γερμανικό 10ετές έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 15 ετών, και η χώρα προσελκύει ρεκόρ ξένων επενδύσεων από το 2024.
Η Neuberger Berman αγόρασε ιταλικά BTPs τον Απρίλιο, ενώ και η Barclays εκτιμά ότι το spread μπορεί να περιοριστεί ακόμη περισσότερο στις 0,7 ποσοστιαίες μονάδες τους επόμενους έξι μήνες.
«Δεν περιμέναμε να δούμε αυτή τη σύγκλιση τόσο γρήγορα», δηλώνει ο Barbe. «Υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες γύρω από τα αμερικανικά Treasuries, αλλά τα BTPs δεν έχουν αιφνιδιάσει τις αγορές εδώ και καιρό».
Αναβαθμίσεις, πτώση αποδόσεων και πολιτική αξιοπιστία
Ενώ η απόδοση του 30ετούς αμερικανικού ομολόγου ξεπέρασε το 5% για πρώτη φορά φέτος, η αντίστοιχη απόδοση της Ιταλίας έχει υποχωρήσει κατά περίπου 50 μονάδες βάσης, στο 4,3%. Παράλληλα, η Ιταλία και η Ελλάδα είδαν τις αξιολογήσεις τους να αναβαθμίζονται φέτος, ενώ οι ΗΠΑ έχασαν την τελευταία αξιολόγηση ΑΑΑ.
Η Ιταλία είναι πλέον στο BBB+ σύμφωνα με την S&P — τρεις βαθμίδες πάνω από την κατηγορία «junk» — ενώ η Ελλάδα ανέβηκε στο BBB.
«Τα ελλείμματα κατευθύνονται προς τη σωστή κατεύθυνση, κάτι που δεν συμβαίνει με πολλές χώρες του πυρήνα», αναφέρει ο Φελίπε Βιγιαρολ από την TwentyFour Asset Management.
Η βασική αιτία για τη στενότερη απόκλιση είναι η δημοσιονομική στροφή της Γερμανίας. Η κυβέρνηση Μερτς έχει προσωρινά σταματήσει τις πολιτικές λιτότητας και προχωρά σε μεγάλες σπατάλες για άμυνα και υποδομές, με αποτέλεσμα αυξημένη έκδοση γερμανικού χρέους.
«Η σύγκλιση αντανακλά την αυξημένη προσφορά ομολόγων από τη Γερμανία εξαιτίας των νέων δημοσιονομικών της σχεδίων», σχολιάζει η Πρίγια Μίσρα από την J.P. Morgan Asset Management στο Bloomberg.
Τα κέρδη της περιφέρειας και η ευκαιρία για ευρωομόλογα
Ο δείκτης ομολόγων της περιφέρειας της Bank of America καταγράφει το καλύτερο τρίμηνο από το 2020, με κέρδη 2,3% από τον Απρίλιο, σε αντίθεση με τις μηδενικές αποδόσεις για τα κρατικά ομόλογα των G7.
Στις μετοχές, η Ισπανία, η Ελλάδα, η Σλοβενία και η Πολωνία είναι στην κορυφή των παγκόσμιων αποδόσεων σε δολάριο φέτος, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Αυτή η εξέλιξη μπορεί να διευκολύνει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εκδώσει κοινά ευρωομόλογα για την άμυνα, καθώς οι ΗΠΑ περιορίζουν τη στήριξή τους προς την Ευρώπη. Η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε το 2020 ότι «η ΕΚΤ δεν είναι εδώ για να κλείνει τα spreads». Από τότε, η ρητορική της έχει μετριαστεί – και η ΕΚΤ μόλις πραγματοποίησε την όγδοη διαδοχική μείωση επιτοκίων.
