Στον Έβρο, ένα από τα πιο πολύτιμα δασικά οικοσυστήματα της Ευρώπης, το δάσος της Δαδιάς, βρίσκεται σήμερα βαριά πληγωμένο αλλά υπερήφανο. Η καταστροφική πυρκαγιά του καλοκαιριού του 2023, η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην ΕΕ, άφησε πίσω της στάχτες και τεράστιες οικολογικές απώλειες ύστερα από 17 ημέρες “Αποκάλυψης”.
Η θλίψη είναι διάχυτη. Ωστόσο, κάτω από τα καμένα και τσακισμένα δέντρα, η ζωή συνεχίζεται. Τα πρώτα βλαστάρια που εμφανίζονται και οι προσεκτικές επιστροφές των πουλιών μαρτυρούν την ανθεκτικότητα της φύσης: το δάσος αγωνίζεται να αναγεννηθεί. Μαζί του, όλη η περιοχή ανανεώνει την ελπίδα της.
Όπως επισημαίνει ο Νίκος Γεωργιάδης από το WWF Ελλάς, «Το δάσος δεν πρέπει να ξανακαεί».
Η ιστορία της καταστροφής
Η πυρκαγιά στην Πυλαία ξέσπασε στις 19 Αυγούστου 2023, πιθανώς από κεραυνό, και εξαπλώθηκε γρήγορα οδηγούμενη από βόρειο-ανατολικό άνεμο. Μέχρι το μεσημέρι είχε φτάσει επιτυχώς νότια της Εγνατίας. Δύο μέρες αργότερα, ξεκίνησε και δεύτερη πυρκαγιά βορειοδυτικά του Γκίμπρενα, πιθανώς λόγω ανθρώπινου λάθους.
Οι δύο φωτιές συγχωνεύτηκαν, δημιουργώντας μια εκτενή πύρινη λαίλαπα που κατέστρεψε πάνω από 942.500 στρέμματα, με το 58% να ανήκει στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς. Η τραγωδία αυτή είχε ως συνέπεια τον θάνατο πάνω από 20 ατόμων και την καταστροφή υποδομών και οικοσυστημάτων.
Μια μεγάλη πρόκληση
Με απόφαση της γενικής διεύθυνσης Δασών, το WWF Ελλάς ορίστηκε ως «Ανάδοχος Αναδάσωσης» για την αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων. Ο Βαγγέλης Γκουντούφας, γενικός διευθυντής Δασών, δήλωσε ότι έγιναν άμεσες ενέργειες για να βοηθήσουν τη φύση να αναγεννηθεί. Αξιοποιώντας το πρόγραμμα Antinero, ελήφθησαν μέτρα για να ελεγχθούν τα πλημμυρικά φαινόμενα και να βοηθηθεί η αναγέννηση της περιοχής.
«Έχουν γίνει σημαντικά έργα για την αποκατάσταση του εδάφους, χρησιμοποιώντας καμένα δέντρα για την κατασκευή κορμοδεμάτων και αντιδιαβρωτικών μέτρων», εξηγεί ο Σταύρος Τσιλίκουνας. Τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για την περιοχή, καθώς πολλές εκτάσεις έχουν ήδη γνωρίσει πυρκαγιά. Οι πρώτες εικόνες δείχνουν θετικά αποτελέσματα.
Η επιστροφή της πανίδας
Ο Βασίλης Ζαφειρόπουλος και ο Λευτέρης Καψάλης τονίζουν ότι το πάρκο αποτελεί καταφύγιο για 203 διαφορετικά είδη πουλιών και πολλές σπάνιες ζωικές ποικιλίες. Οι οάσεις βιοποικιλότητας που γλίτωσαν από τη φωτιά θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη φυσική αναγέννηση της περιοχής.
Αντιμετώπιση των αιτίων της καταστροφής
Οι δασάρχες επισημαίνουν την ανάγκη για καλύτερη υποστήριξη των δασαρχείων, αναφορικά με την εκπαίδευση και την κατανομή πόρων. Η δραστηριότητα αυτή υπογραμμίζει τη σημασία προληπτικών μέτρων για την αποφυγή τέτοιων καταστροφών στο μέλλον. Σύμφωνα με το WWF, η καταστροφή αυτή κάνει φανερή την κλιματική κρίση και την ανάγκη για προληπτική δράση. Όπως ο Φοίνικας που αναγεννάται από τις στάχτες του, έτσι και η Δαδιά ελπίζει να αναγεννηθεί.
