Η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία Suzuki αναγκάστηκε να αναστείλει την παραγωγή του μοντέλου Swift στις 26 Μαΐου λόγω έλλειψης ορισμένων εξαρτημάτων, ιδιαίτερα παραγώγων σπάνιων γαιών, όπως αναφέρει η επιχειρηματική εφημερίδα Nikkei.
Στο τέλος Μαΐου, η Ford επίσης σταμάτησε την παραγωγή του Explorer 4×4 για μία εβδομάδα εξαιτίας έλλειψης μαγνητών που κατασκευάζονται από κράμα σπάνιων γαιών. Αυτές οι ουσίες είναι κρίσιμες όχι μόνο για την αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά και για την άμυνα και τις οικιακές συσκευές. Η παγκόσμια ζήτηση τους αυξάνεται, καθώς οι περιορισμοί στις εξαγωγές από την Κίνα, που κατέχει το μονοπώλιο, οδηγούν σε ανεπάρκεια.
Οι εξαγωγικοί περιορισμοί επτά “βαρέων” σπάνιων γαιών και των σχετικών μαγνητών, που επιβλήθηκαν από την Κίνα στις αρχές Απριλίου, έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα για πολλές βιομηχανίες που εξαρτώνται από αυτά τα υλικά.
Συνολικά, οι σπάνιες γαίες αποτελούν 17 χημικά στοιχεία με περίεργα ονόματα, όπως το Προμήθιο, το Γαδολίνιο και το Λουτένιο, τα οποία βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες σε πιο σύνθετα ορυκτά. Η αξία τους οφείλεται στη χρονοβόρα και συχνά επικίνδυνη διαδικασία καθαρισμού.
Η Κίνα κατέχει το 70% των αδειών εξόρυξης αυτών των υλικών και το 90% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας.
Αυτό δημιουργεί ένα τεχνολογικό πλεονέκτημα που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί βραχυπρόθεσμα από τη Δύση, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Αν δεν υπάρξουν αλλαγές, η έλλειψη που προκαλεί η Κίνα θα επηρεάσει σοβαρά την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων τον Ιούλιο», προειδοποιούν οι ειδικοί της αγοράς.
Εκτός από την Κίνα, άλλες χώρες κατέχουν σπάνιες γαίες, αλλά η Κίνα έχει κατασκευάσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα εξόρυξης και διύλισης με αυτοματοποιημένες διαδικασίες.
Η κινεζική κυριαρχία επεκτείνεται και στο εξωτερικό, με επενδύσεις, όπως στην Ινδονησία για εξόρυξη νικελίου και στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό για κοβάλτιο.
Το αντι-Τραμπ όπλο της Κίνας
Η Κίνα ανακοίνωσε τους περιορισμούς στην εξαγωγή αυτών των ορυκτών μετά την επιβολή δασμών από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Οι περιορισμοί αυτοί δεν επηρεάζουν μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και άλλες χώρες.
«Αυτό έχει προκαλέσει ανησυχία και ζητήματα παραγωγής, κυρίως στη Γερμανία», λέει η Χίλντεγκαρντ Μίλερ, πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικής Αυτοκινητοβιομηχανίας (VDA). «Αν η Κίνα συνεχίσει να περιορίζει τις εξαγωγές, σε τέσσερις έως έξι εβδομάδες, πολλοί γερμανοί κατασκευαστές αυτοκινήτων θα αναγκαστούν να σταματήσουν την παραγωγή. Το 86% των εταιρειών στον τομέα θα αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα».
Η Ευρώπη ελπίζει
Η Ευρώπη προσπαθεί να αποφύγει αυτή την κρίση. Η Κίνα φέρεται να σκοπεύει να δημιουργήσει προνομιακό κανάλι εξαγωγής σπάνιων γαιών προς την Ευρώπη. «Οι έλεγχοι εξαγωγών σπάνιων γαιών είναι συνηθισμένοι διεθνώς», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εμπορίου της Κίνας. «Η Κίνα είναι πρόθυμη να δημιουργήσει ένα πράσινο κανάλι για την εξαγωγή σπάνιων γαιών».
Σημαντική για την πρόοδο είναι η συνάντηση του κινέζου υπουργού Εμπορίου, Γουάνγκ Γουεντάο, με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εμπορίου και Οικονομικής Ασφάλειας, Μάρος Σέφκοβιτς. Ο Γουάνγκ εξέφρασε την ελπίδα για αμοιβαία και αποτελεσματικά μέτρα για τη διευκόλυνση του εμπορίου με την Κίνα.
Αυτή η είδηση δίνει ελπίδα στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, αν και υπάρχουν υποψίες ότι η Κίνα ζητά κάτι σε αντάλλαγμα. «Η αναμενόμενη συμφωνία πιθανόν να σχετίζεται με τη χαλάρωση περιορισμών στις σπάνιες γαίες και την είσοδο ευρωπαϊκών τεχνολογιών για την παραγωγή ημιαγωγών», λένε πηγές της αγοράς.
«Αν δεν υπάρξει μόνιμη λύση, κινδυνεύουμε από μια κρίση σπάνιων γαιών παρόμοια με την ενεργειακή κρίση του 2022», δηλώνει ο Βόλφγκανγκ Νίντερμαρκ, διευθύνων σύμβουλος της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI). «Για τους ηλεκτροκινητήρες, τη ρομποτική και τα drones, η εξάρτηση από εισαγωγές σπανίων γαιών είναι κρίσιμη».
Θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ;
Η πρόσβαση σε σπάνιες γαίες αναμένεται να είναι άξιο συζήτησης στις προγραμματισμένες εμπορικές συνομιλίες ΗΠΑ-Κίνας στο Λονδίνο. Ο Πρόεδρος Τραμπ, ύστερα από επικοινωνία με τον Σι Τζιπίνγκ, δήλωσε ότι η Κίνα θα ανανεώσει τις προμήθειες σπάνιων γαιών.
Το Πεκίνο είναι σημαντικός μεταποιητής, όμως εξαρτάται από ξένους προμηθευτές για υψηλής τεχνολογίας προϊόντα. Οι περιορισμοί στην εξαγωγή σπανίων γαιών ενδέχεται να προσαρμόζονται ανάλογα με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι άδειες εξαγωγής σπάνιων γαιών έχουν χορηγηθεί σε περιορισμένο αριθμό γερμανικών βιομηχανιών, όπως αυτές που συνεργάζονται με τον όμιλο Volkswagen, ο οποίος απολαμβάνει προνομιακή μεταχείριση λόγω των βιομηχανικών του δεσμών με την Κίνα.
