Με την κατάσταση του σκανδάλου των βοσκοτόπων να έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο, υπογράφεται Προγραμματική Σύμβαση για τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης για όλες τις 13 Περιφέρειες της χώρας, με απόφαση του Τσιάρα.
Το έργο είναι απαιτητικό, καθώς δεν είναι σίγουρο ότι οι χάρτες του ΟΠΕΚΕΠΕ περιλαμβάνουν τις νέες επιλέξιμες εκτάσεις μετά την αλλαγή στο καθεστώς από τον κανονισμό Omnibus. Επι υπουργίας Αραχωβίτη το 2019, ζητήθηκε από τον Οργανισμό να αξιοποιήσει τους χάρτες του Copernicus, αλλά παραμένει αβέβαιο αν αυτή η πρόταση έχει τελικά εφαρμοστεί και αν οι χάρτες του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ενημερωμένοι.
Ακόμη, οι Περιφέρειες, οι οποίες από το 2015 έχουν κληθεί να αναλάβουν το κρίσιμο έργο της χαρτογράφησης των βοσκήσιμων γαιών, δεν έχουν σημειώσει ουσιαστική πρόοδο. Οι περισσότερες από αυτές παρουσίασαν «άρνηση» για την υλοποίηση του έργου, εκτός από δύο Περιφέρειες της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας που προχώρησαν σε κάποια βήματα. Σύμφωνα με τον κ. Τσιάρα, οι Περιφέρειες θα κληθούν να επιστρέψουν τα δεσμευμένα ποσά που έχουν εγγράψει για τα σχέδια βόσκησης.
Η ευθύνη της σύνταξης των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης περνά πλέον στην «Κοινωνία της Πληροφορίας», με τη σχετική προγραμματική σύμβαση να υπογράφεται με το ΥΠΑΑΤ. Τα Δ.Σ.Β. θα περιλαμβάνουν όλες τις εκτάσεις που είναι κατάλληλες για βόσκηση. Το έργο θα καλύψει: πανελλαδική απογραφή της φυσιογνωμίας και της χρήσης των βοσκήσιμων γαιών, εκτίμηση βοσκοϊκανότητας, λιβαδικής κατάστασης και οριοθέτηση σε λιβαδικές μονάδες, που θα κατανεμηθούν στους κτηνοτρόφους, καθορισμός υποδομών και βελτιωτικών παρεμβάσεων για τη βοσκοϊκανότητα, υπολογισμό κόστους ανάπτυξης και οργάνωση της διαχείρισης γαιών και ζωικού κεφαλαίου. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από τέλη βόσκησης που εισπράττουν οι Περιφέρειες από τους κτηνοτρόφους, καθώς και από πόρους του Ταμείου Γεωργίας και Κτηνοτροφίας.
Επιλογή αναδόχου
Η «Κοινωνία της Πληροφορίας» θα είναι υπεύθυνη για όλα τα στάδια της διαδικασίας, από την κατάρτιση των τευχών δημοπράτησης, τη διενέργεια διαγωνισμών, την παρακολούθηση και εκτέλεση πληρωμών, έως την παράδοση του έργου. Η επιλογή αναδόχου θα γίνει μέσω ανοικτής διαδικασίας από το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων για κάθε Περιφερειακή Ενότητα ξεχωριστά.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η χαρτογράφηση των βοσκοτόπων αναμένεται να περιλάβει περίπου 9 εκατομμύρια επιπλέον στρέμματα στα επιλέξιμα βοσκοτόπια, σύμφωνα με εκτίμηση από το 2017 μετά την αλλαγή στην επιλεξιμότητα βάσει του Κανονισμού «Omnibus».
Υπενθυμίζεται ότι το ζήτημα των επιλέξιμων βοσκοτόπων άνοιξε ουσιαστικά το 2012, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι η Ελλάδα είχε καταχωρίσει περιοχές με ξυλώδη βλάστηση ως επιλέξιμους βοσκοτόπους. Η Κομισιόν αφαίρεσε 9.900.000 στρέμματα από τα 24.000.000 που δήλωσε η Ελλάδα ως «μη επιλέξιμα» και επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους περίπου 440 εκατ. ευρώ.
Ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Καρασμάνης, θεσμοθέτησε την «τεχνική λύση» για την αποφυγή απώλειας επιδοτήσεων. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ε.Ε., η αντιστοίχιση ζώων σε συγκεκριμένα βοσκοτόπια είναι απαραίτητη για την justification των επιχορηγήσεων. Η «τεχνική λύση» επέτρεπε την δήλωση εκτάσεων εκτός της περιοχής δραστηριοποίησης. Ταυτόχρονα, η χώρα επιχείρησε να καταρτίσει διαχειριστικά σχέδια βόσκησης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η «τεχνική λύση» θα είχε ισχύ ενός έτους.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που ανέλαβε το 2015, προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ακολούθησε η θεσμοθέτηση του Κανονισμού «Omnibus», ο οποίος ανέστειλε το πρόστιμο των 440 εκατ. ευρώ και επέτρεψε τη χώρα να εντάξει 9 εκατομμύρια δασολίβαδα και χορτολίβαδα, παραδοσιακές εκτάσεις που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες κτηνοτρόφοι. Η «τεχνική λύση» παραμένει σε ισχύ, καθώς η ολοκλήρωση των ΔΣΧ είναι προϋπόθεση για την ένταξη των επιπλέον στρεμμάτων στους επιλέξιμους βοσκότοπους, με στόχο να ολοκληρωθεί εντός 18 μηνών, δηλαδή έως το τέλος 2026.
