Ένα απαιτητικό διπλωματικό παιχνίδι εξελίσσεται μεταξύ Ισραήλ, ΗΠΑ και Χαμάς για την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας στη Γάζα.
Από την Εύη Απολλωνάτου
Η Χαμάς βρίσκεται σε δύσκολη θέση, αδυνατώντας να αντιπαρατεθεί στις ισραηλινές επιθέσεις και χωρίς την προοπτική να απορρίψει τη διπλωματική πρόταση των ΗΠΑ για εκεχειρία. Από την πλευρά του, το Ισραήλ απομονώνεται ολοένα πιο πολύ διεθνώς, ενώ ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αντιμετωπίζει εσωτερικές πιέσεις για την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων.
Σε αυτή τη σύνθετη κατάσταση, οι λεπτομέρειες παίζουν καθοριστικό ρόλο. Ποιες είναι αυτές οι λεπτομέρειες;
Η Χαμάς, απαντώντας στην πρόταση των ΗΠΑ, φάνηκε να δέχεται τη συμφωνία, επαναφέροντας παράλληλα τα τρία βασικά αιτήματά της: «μόνιμη κατάπαυση πυρός», «πλήρη αποχώρηση» των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και «εγγυήσεις» για τη συνεχή ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους αμάχους.
Αυτά τα τρία σημεία είναι και οι κύριες διαφωνίες με το Ισραήλ, το οποίο, παρά την υπογραφή της αμερικανικής πρότασης, αρνείται να δώσει δεσμεύσεις για μόνιμη κατάπαυση πυρός και θέλει να διατηρήσει το δικαίωμα στρατιωτικής παρέμβασης στη Γάζα, εφόσον το κρίνει αναγκαίο.
Αντίθετα, η Χαμάς έχει δηλώσει ότι δεν θα αποδεχθεί συμφωνίες που δεν οδηγούν σε οριστικό τερματισμό του πολέμου, αλλά, αυτή τη στιγμή, δεν έχει την πολυτέλεια να αρνηθεί την πρόταση της Ουάσινγκτον.
Στοιχεία από την αμερικανική πρόταση
Όπως έχει δημοσιευτεί στα διεθνή Μέσα, η πρόταση εκεχειρίας των ΗΠΑ περιλαμβάνει τέσσερα κεντρικά σημεία:
- Κατάπαυση πυρός διάρκειας 60 ημερών
- Απελευθέρωση 28 Ισραηλινών ομήρων, ζωντανών και νεκρών, στην πρώτη εβδομάδα της εκεχειρίας, και άλλων 30 μόλις τεθεί σε μόνιμη κατάπαυση πυρός.
- Επιστροφή 1.236 Παλαιστινίων κρατουμένων και των λειψάνων 180 νεκρών Παλαιστινίων από το Ισραήλ.
- Συνεχιζόμενη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα μέσω διεθνών οργανισμών.
Φαίνεται ότι η Χαμάς αποδέχεται την κατάπαυση πυρός και την απελευθέρωση 10 Ισραηλινών ομήρων, καθώς και την επιστροφή των σωρών 18 ομήρων, σε αντάλλαγμα για έναν «συμφωνημένο αριθμό Παλαιστινίων». Ωστόσο, δεν διευκρινίζει ούτε τον αριθμό αυτό, ούτε τα στάδια απελευθέρωσης των Ισραηλινών ομήρων.
Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, αυτή είναι η βασική διαπραγματευτική θέση της Χαμάς, που επιθυμεί οι Ισραηλινοί όμηροι να απελευθερωθούν σε πέντε στάδια, για να αποφευχθεί η επανάληψη των εχθροπραξιών αμέσως μετά τη λήξη της εκεχειρίας.
Η πρώην σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Λόρα Μπλούμενφελντ, χαρακτήρισε αυτόν τον όρο «απαγορευτικό» για το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών.
Σκοποί της Αμερικανικής πλευράς;
Ασάφεια υπάρχει σχετικά με τις προθέσεις της Ουάσινγκτον να ασκήσει πιέσεις στο Τελ Αβίβ για οριστική εκεχειρία, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν με τη διοίκηση Μπάιντεν.
Ωστόσο, στην απάντηση του ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ προς τη Χαμάς, αρκετές ισραηλινές πηγές ερμήνευσαν ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να προχωρήσουν σε πιέσεις για μόνιμη εκεχειρία. Ο Γουίτκοφ χαρακτήρισε την πρότασή του ως «πρόταση-πλαίσιο» και όχι ως τελική συμφωνία.
Αναλυτικά, δήλωσε: «Η Χαμάς πρέπει να αποδεχθεί την πρόταση-πλαίσιο ως βάση για άμεσες συνομιλίες, οι οποίες μπορούμε να ξεκινήσουμε αμέσως, την επόμενη εβδομάδα».
«Μόνο έτσι μπορούμε να πετύχουμε μια 60ήμερη κατάπαυση πυρός, με την οποία θα επιστρέψουν οι μισοί από τους ζωντανούς ομήρους και οι μισοί από τους νεκρούς στις οικογένειές τους, και θα έχουμε ειλικρινείς διαπραγματεύσεις για μια μόνιμη εκεχειρία».
Επικέντρωση στην Σαουδική Αραβία
Η ισραηλινή κυβέρνηση εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για τη Σαουδική Αραβία, η οποία, σε συνεργασία με άλλα αραβικά κράτη και τη Γαλλία, προωθεί τη λύση των δύο κρατών και τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Επίσκεψη των υπουργών Εξωτερικών Αιγύπτου, Ιορδανίας, Κατάρ, Σαουδικής Αραβίας, Μπαχρέιν και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων προγραμματίστηκε στη Ραμάλα την Κυριακή, και θα έχει τόσο συμβολικό όσο και ουσιαστικό χαρακτήρα, με πρωτοβουλία του Ριάντ και τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Ωστόσο, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι θα απαγορεύσει την είσοδο της αραβικής αντιπροσωπείας, θεωρώντας ότι η δημιουργία παλαιστινιακού κράτους συνιστά «κράτος τρομοκρατών στην καρδιά της Γης του Ισραήλ», όπως δήλωσε υψηλόβαθμος Ισραηλινός αξιωματούχος στους Times Of Israel.
Στην κοινή τους ανακοίνωση, τα αραβικά κράτη κατήγγειλαν την «αλαζονεία της ισραηλινής κυβέρνησης». Η απόφαση να απαγορευτεί η επίσκεψη «αντικατοπτρίζει την αλαζονεία της ισραηλινής κυβέρνησης, την περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου και τις συνεχείς παράνομες πολιτικές που πλήττουν τον παλαιστινιακό λαό και τη νόμιμη ηγεσία του».
