Η πλήρης απαλλαγή από τον φόρο ισχύει για τις μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων από γονείς σε παιδιά από τον Οκτώβριο του 2021, με το αφορολόγητο όριο να ανέρχεται στα 800.000 ευρώ για γονικές παροχές.
Επιπλέον, αν μεταβιβαστεί ακίνητο για πρώτη κατοικία, το συνολικό αφορολόγητο μπορεί να φτάσει το 1 εκατ. ευρώ ή και περισσότερο. Ωστόσο, οι φορολογούμενοι, όχι μόνο οι γονείς ή τα παιδιά, πρέπει να προσέχουν κάποιες λεπτομέρειες της φορολογικής νομοθεσίας.
Οι ισχύουσες διατάξεις για τη φορολογία δωρεών και γονικών παροχών αναλύονται σε έναν μίνι οδηγό, με πληροφορίες από την πρόσφατη ανακοίνωση της Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Θέματα όπως ο χρόνος και ο τρόπος υποβολής δηλώσεων, οι προϋποθέσεις απαλλαγής για την πρώτη κατοικία, οι φορολογικές κλίμακες και εξαιρέσεις εξετάζονται διεξοδικά.
Ακολουθούν τα 12 βασικά σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι σχετικά με τη φορολογία δωρεών και γονικών παροχών:
1. Φόρος γονικής παροχής – δωρεάς: Ισχύει όταν μεταβιβάζεται περιουσιακό στοιχείο ή χρηματικό ποσό σε φυσικό πρόσωπο ή όταν γίνεται δωρεά σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο.
2. Υποχρέωση δήλωσης: Υποβάλλουν δήλωση και οι δύο πλευρές (δωρητής και δωρεοδόχος) στη ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος του δωρεοδόχου. Αν ο δωρεοδόχος κατοικεί ή έχει έδρα στο εξωτερικό, η δήλωση γίνεται στο ΚΕΦΟΚ Αττικής.
3. Προθεσμία δήλωσης: Αν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η δήλωση υποβάλλεται πριν τη σύνταξή του. Χωρίς συμβόλαιο, εντός έξι μηνών από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς.
4. Υπολογισμός του φόρου: Ανάλογα με τη συγγενική σχέση με τον δωρητή, οι φορολογούμενοι κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες με αντίστοιχες φορολογικές κλίμακες.
Α’ κατηγορία: σύζυγος, τέκνα, εγγονοί, γονείς του δωρητή. Β’ κατηγορία: δισέγγονοι, παππούδες, αναγνωρισμένα τέκνα, αδελφοί, συγγενείς τρίτου βαθμού. Γ’ κατηγορία: άλλοι συγγενείς ή εξωτικοί του δωρητή.
5. Αφορολόγητα και φορολογικές κλίμακες: Ο φόρος για πρόσωπα της Α’ κατηγορίας, για δωρεές από 1/10/2021, έχει αφορολόγητο 800.000 ευρώ και φόρο 10% για υπερβάλλουσα αξία. Για Β’ και Γ’ κατηγορία ισχύουν διαφορετικές κλίμακες.
6. Εφαρμογή νέας κλίμακας: Ισχύει για δωρεές οποιασδήποτε περιουσίας προς τους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας, με αποδεδειγμένη μεταφορά χρημάτων μέσω τραπεζών.
7. Φορολόγηση χρηματικών δωρεών: Φορολογούνται αυτοτελώς, με συντελεστές 10% (Α’ κατηγορία), 20% (Β’ κατηγορία), 40% (Γ’ κατηγορία).
8. Πρόσθετα αφορολόγητα για πρώτη κατοικία: Σε γονικές παροχές πρώτης κατοικίας, παρέχεται επιπλέον αφορολόγητο 200.000 ευρώ για ανήλικα ή άγαμα τέκνα και 250.000 ευρώ για έγγαμα τέκνα, με πρόσθετες προσαυξήσεις.
9. Αφορολόγητα και σε άλλες περιπτώσεις: Αυτά τα αφορολόγητα ισχύουν και για άλλες περιπτώσεις απόκτησης πρώτης κατοικίας.
10. Προϋποθέσεις απαλλαγής: Εξαρτάται από τη μη ύπαρξη άλλων κατοικιών ή οικοπέδων με επιφάνεια που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας.
11. Υποβολή δηλώσεων: Οι δηλώσεις υποβάλλονται ψηφιακά via myPROPERTY, πριν τη σύνταξη συμβολαίου για ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία.
12. Εξόφληση φόρου: Εφόσον προκύπτει φόρος, οφείλει να εξοφληθεί σε 12 ίσες δόσεις. Σε διάφορες περιπτώσεις, οι προθεσμίες ποικίλλουν.
