Η Βόρεια Ελλάδα προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα που μπορούν να εκμεταλλευτούν για την ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας, σύμφωνα με την Έρευνα Ελληνικών Εξαγωγών 2025 ΣΕΒΕ. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας παρουσίασαν στη Θεσσαλονίκη ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ), Παναγιώτης Χασάπης, και ο συνεργάτης της Grant Thornton, Χρήστος Βαργιεμέζης.
Η Κεντρική Μακεδονία, με εξαγωγές περίπου 8 δισ. ευρώ, λειτουργεί ως ο «κινητήρας» της Βόρειας Ελλάδας, με κυριότερο τομέα τις τροφές.
Αντίθετα, η Δυτική Μακεδονία και τα Γρεβενά παρουσιάζουν εξαγωγές μόλις 365 εκατ. ευρώ και 13 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, αποκαλύπτοντας τις σημαντικές ανισότητες στην περιφερειακή ανάπτυξη. Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, οι εξαγωγές εστιάζονται σε λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, υποδεικνύοντας την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφοροποίηση και υποστήριξη των μικρότερων μονάδων παραγωγής.
Οι «πρωταγωνιστές»
Ο τομέας των τροφίμων και ποτών ξεχωρίζει με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 11,7% από το 2019 έως το 2024, καλύπτοντας περίπου το 50% της συνολικής αξίας εξαγωγών. Μαζί με τους τομείς των βιομηχανικών αγαθών, της χημικής βιομηχανίας και του μηχανολογικού εξοπλισμού, συνθέτουν την πιο δυναμική και τεχνολογικά προηγμένη πλευρά της ελληνικής εξωστρέφειας. Αξιοσημείωτη είναι και η άνοδος στις εξαγωγές μηχανημάτων, αποδεικνύοντας την ανάγκη εισαγωγής κεφαλαιουχικού εξοπλισμού για την ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης.
Στο πρώτο τρίμηνο του 2025 καταγράφεται αξιόλογη αύξηση στις εξαγωγές τροφίμων και άλλων βασικών κατηγοριών, αν και η συνολική μείωση κατά 1,7% οφείλεται κυρίως στη πτώση των εξαγωγών πετρελαιοειδών.
Τριπλασιασμός των εξαγωγών από το 2009 έως το 2024
Από το 2009 έως το 2024, οι εξαγωγές αγαθών στην Ελλάδα αυξήθηκαν από περίπου 18 δισ. ευρώ σε πάνω από 50 δισ. ευρώ, σχεδόν τριπλασιάζοντας την αξία τους. Κάθε αύξηση στις εξαγωγές αντιστοιχεί σε 0,25 μονάδες αύξησης του ΑΕΠ. «Αν η Ελλάδα βρισκόταν το 2009 στο μέσο όρο της ΕΕ, το ΑΕΠ θα ήταν υψηλότερο κατά έξι μονάδες, δηλαδή περίπου 12 δισ. ευρώ περισσότερα. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε αποτρέψει την ανάγκη για σκληρά μέτρα και μνημόνια,» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χασάπης.
Εμπορικό Έλλειμμα
Το εμπορικό έλλειμμα της χώρας έφτασε το 2024 τα 34 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά περίπου 2 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2023. Παρ’ όλα αυτά, η ισχυρή συμβολή του τομέα υπηρεσιών μείωσε συνολικά το έλλειμμα στα 12 δισ. ευρώ. Οι εισαγωγές επικεντρώνονται κυρίως σε κεφαλαιουχικά αγαθά, όπως μηχανήματα και πάγιος εξοπλισμός, τα οποία ενισχύουν την παραγωγική υποδομή και τη δυνατότητα ανάπτυξης. Αντίθετα, οι εισαγωγές καταναλωτικών αγαθών που δεν συνοδεύονται από παραγωγική ενίσχυση αυξάνουν την εξάρτηση και το εμπορικό έλλειμμα, με αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο.
