Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε για άλλη μία φορά την φήμη του ως «απρόβλεπτος»: πέρυσι, ανακοίνωσε ξαφνικά την επιβολή δασμών 50% από την 1η Ιουνίου σε όλες τις εισαγωγές από την ΕΕ, δηλώνοντας ότι «δεν επιδιώκει συμφωνία».
Ωστόσο, το πρωί της Δευτέρας άλλαξε γνώμη και ανέστειλε την εφαρμογή των νέων δασμών μέχρι τις 9 Ιουλίου, μετά από «μια πολύ καλή τηλεφωνική επικοινωνία» με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Αυτό το 40ήμερο περιθώριο θα πρέπει να αξιοποιηθεί για διαπραγματεύσεις. Ο Τραμπ έχει απειλήσει ξανά με αυξημένους δασμούς στο παρελθόν και μετά άλλαξε πορεία. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν χρησιμοποιεί τις απειλές του ως διαπραγματευτική τακτική, κάτι που καλούνται να απαντήσουν οι αγορές.
Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν πρόσφατα εμπορική συμφωνία με τη Μεγάλη Βρετανία για την αποφυγή υψηλών δασμών και έχουν συμφωνήσει σε προσωρινή συμφωνία με την Κίνα.
Η ΕΕ προσέφερε μία συμφωνία για την αμοιβαία κατάργηση δασμών σε βιομηχανικά προϊόντα, προκειμένου να επιλύσει την τρέχουσα εμπορική διαμάχη. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα μπορούσαν να προκύψουν νέες συμφωνίες για την αύξηση των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και περισσότερες εισαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού και γεωργικών προϊόντων, με στόχο τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ με την ΕΕ.
Αν η ΕΕ «κλέβει» τις ΗΠΑ;
Ο Τραμπ συχνά κατηγορεί τους Ευρωπαίους ότι «κλέβουν» τις ΗΠΑ, ισχυριζόμενος πως η ΕΕ δημιουργήθηκε για να εκμεταλλεύεται τις ΗΠΑ εμπορικά.
Με την επιβολή υψηλότερων δασμών, προσπαθεί να αποκαταστήσει την ισορροπία στο παγκόσμιο εμπόριο. Όμως, η αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής παραμένει αβέβαιη και μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών και πληθωρισμό στις ΗΠΑ.
Από την 2α Απριλίου, όταν ο Τραμπ προχώρησε στην πρώτη δασμολογική επίθεση σε 185 χώρες, το παγκόσμιο οικονομικό κλίμα έχει περιπλακεί. Υπάρχουν ήδη αναπόφευκτες συνέπειες.
Σύμφωνα με ειδικούς, η γενική ζήτηση μπορεί να μειωθεί, καθώς οι οικονομικοί φορείς αναβάλλουν τις αποφάσεις τους μέχρι να έχουν περισσότερες πληροφορίες.
Μικρότερες συνέπειες για τις ΗΠΑ
Η αμερικανική οικονομία, που αντιπροσωπεύει το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ, δεν είναι τόσο εκτεθειμένη στο διεθνές εμπόριο. Οι εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένου του τομέα υπηρεσιών, αφορούν μόλις το 14% του ΑΕΠ, ενώ οι εξαγωγές ξεπερνούν το 11%.
Η οικονομική ατζέντα του Τραμπ μπορεί πράγματι να ενισχύσει την ανάπτυξη με την προσέλκυση τοπικών επενδύσεων σε διάφορους τομείς.
Ωστόσο, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η επίδραση των δασμών στην ανάπτυξη θα είναι μεγαλύτερη στις ΗΠΑ (-0,9%) σε σύγκριση με την Κίνα (-0,6%) και την Ιαπωνία (-0,5%). Οι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες αναμένεται να υποστούν πολύ μικρότερες απώλειες, λιγότερο από 0,3%.
Μείωση εμπιστοσύνης
Μακροπρόθεσμα, η δασμολογική πολιτική του Τραμπ μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά τις αδυναμίες της, η Αμερική θεωρούνταν εδώ και δεκαετίες αξιόπιστος παγκόσμιος παράγοντας στο εμπόριο, τα χρηματοοικονομικά και την εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, αυτή η αντίληψη έχει αλλάξει.
Ξένες κυβερνήσεις και επενδυτές προσαρμόζουν τις στρατηγικές τους, αναζητώντας «σιγουριά και ασφάλεια». Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης σταθερότητας της αμερικανικής οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι σημαντικός, αν συνεχιστεί αυτή η τάση.
Ο Τραμπ φαίνεται να μην ενδιαφέρεται για διεθνείς θεσμούς και επιδιώκει διμερείς συμφωνίες με ηγέτες άλλων ανεπτυγμένων οικονομιών. Αν η σημερινή πολιτική του Λευκού Οίκου συνεχιστεί, η συμμετοχή των ΗΠΑ σε αυτή τη διαδικασία θα συρρικνωθεί.
Ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών στην παγκόσμια ασφάλεια θα γίνει πιο περίπλοκος όσο η κυβέρνηση Τραμπ διατηρεί σύγχυση και αβεβαιότητα. Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες ορισμένων πολιτικών του είναι πιθανό να είναι εκτενείς και δύσκολα αναστρέψιμες.
