Κάθε χρόνο στις 21 Μαΐου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α’ του Μεγάλου και της μητέρας του, Ελένης. Θεωρούνται Ισαπόστολοι για τις σημαντικές υπηρεσίες τους στον Χριστιανισμό. Σήμερα γιορτάζουν οι Κωνσταντίνοι, Κωνσταντίνες, Ελένες και Έλενοι.
Ο Κωνσταντίνος (272-337) κυβέρνησε από το 306 μέχρι τον θάνατό του. Με το Διάταγμα περί ανεξιθρησκίας (313), σταμάτησε τους διωγμούς κατά των Χριστιανών, επιτρέποντας την ελεύθερη λατρεία και την ανάπτυξη της νέας θρησκείας. Το 325 συγκάλεσε την Α’ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια και την απηύθυνε αυτοπροσώπως. Αυτή η Σύνοδος υπήρξε καθοριστική για τον Χριστιανισμό, καταδικάζοντας την αίρεση του Αρειανισμού και διαμορφώνοντας το δόγμα του («Σύμβολο της Πίστεως»). Λίγο πριν πεθάνει, βαφτίστηκε Χριστιανός.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, σύμφωνα με το sansimera.gr, δεν έχει συμπεριλάβει τον Μέγα Κωνσταντίνο στο Αγιολόγιό της, λόγω της διαταγής που αποδίδεται σε αυτόν για τη δολοφονία του γιου του, Κρίσπου, και της δεύτερης γυναίκας του, Φαύστας, οι οποίοι φέρεται να είχαν ερωτική σχέση σύμφωνα με σύγχρονες έρευνες. Ωστόσο, τη μνήμη του τιμούν η Ορθόδοξη Εκκλησία, η Αγγλικανική Εκκλησία και ορισμένες Λουθηρανικές ομολογίες.
Η βασίλισσα μητέρα Ελένη (246/250 – 327/330) ανακάλυψε τον Τίμιο Σταυρό στους Αγίους Τόπους και χρηματοδότησε τη ανέγερση χριστιανικών ναών σε πολλές περιοχές της αυτοκρατορίας. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη της στις 18 Αυγούστου.
Απολυτίκιο
«Του Σταυρού σου τον τύπον εν ουρανώ θεασάμενος, και ως ο Παύλος την κλήσιν ουκ εξ ανθρώπων δεξάμενος, ο εν βασιλεύσιν, Απόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τη χειρί σου παρέθετο· ην περίσωζε δια παντός εν ειρήνη, πρεσβείαις της Θεοτόκου, μόνε Φιλάνθρωπε».
