Η σύγχρονη κοινωνία μοιάζει ολοένα περισσότερο με ένα παρασιτικό σύστημα. Πολλοί προσπαθούν να επιβιώσουν ή να αποκτήσουν δύναμη, απορροφώντας ενέργεια, προσοχή και πόρους από τους άλλους, χωρίς να προσφέρουν κάτι σε αντάλλαγμα. Οι σχέσεις γίνονται επιφανειακές, η επικοινωνία εργαλείο, και το κοινό όραμα σπανίζει.
Αυτός ο παρασιτισμός δεν περιορίζεται μόνο στην πολιτική ή την οικονομία. Είναι και υπαρξιακός. Ο άνθρωπος μετατρέπεται σε καταναλωτή όλων, ακόμα και των σχέσεων. Το “εγώ” αποκτά υπερβολικές διαστάσεις, ενώ το “εμείς” αποδυναμώνεται. Όμως, χωρίς το “εμείς”, η κοινωνία δεν υπάρχει, παρά μόνο απομονωμένες μονάδες που αγωνίζονται να επιβιώσουν.
Ο Επίκτητος μας προτρέπει να κοιτάξουμε πιο βαθιά: «Μην επιδιώκεις να γίνουν τα πράγματα όπως τα θες, αλλά να αποδέχεσαι τα πράγματα όπως είναι, και τότε θα βρεις την ευτυχία». Η πραγματική ευτυχία δεν προέρχεται από την κυριαρχία στους άλλους, αλλά από την αρμονία με τη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης. Και η φύση του ανθρώπου είναι η συνύπαρξη.
Η μετάβαση από τον παρασιτισμό στη συμβίωση αρχίζει με την επίγνωση της κοινής μας ευθραυστότητας. Η αλληλεξάρτηση δεν είναι αδυναμία, αλλά θεμέλιο της εμπιστοσύνης. Χρειαζόμαστε εκπαίδευση που καλλιεργεί χαρακτήρα και ηγεσίες που εμπνέουν τη συμμετοχή αντί να διχάζουν.
Σε έναν κόσμο που δοκιμάζεται από συγκρούσεις, κλιματική αστάθεια και κρίση νοήματος, δεν αρκεί πλέον να κυριαρχούμε. Πρέπει να επαναμάθουμε τη δεξιότητα της συνύπαρξης. Το “εμείς” δεν είναι απλώς μια ιδεαλιστική σκέψη, αλλά η πιο ρεαλιστική απάντηση στην ελπίδα της δημιουργίας και σε έναν κόσμο που επιθυμεί να επιβιώσει και να ανθίσει.
«Δεν είμαστε γεννημένοι μόνοι μας, αλλά για το κοινό καλό», όπως έλεγε ο Επίκτητος.
