«Η Ελλάδα και η Σλοβενία εκφράζουν τη φωνή της ΕΕ στο Συμβούλιο Ασφαλείας και είναι κρίσιμο αυτή τη στιγμή να παραμείνουμε ενωμένοι», επισήμανε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, σε κοινές δηλώσεις με την Αναπληρωτή Πρωθυπουργό και Υπουργό Εξωτερικών της Σλοβενίας Τάνια Φάγιον, μετά τη συνάντησή τους στη Λιουμπλιάνα.
Σύμφωνα με τον κ. Γεραπετρίτη, οι δύο χώρες είναι μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, μοιράζονται κοινές αξίες, αρχές και προκλήσεις. Υπογράμμισε πως η Ελλάδα επιθυμεί να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη συνεργασία της με τη Λιουμπλιάνα, ενόψει της ελληνικής Προεδρίας στο ΣΑΗΕ τον Μάιο.
«Μοιραζόμαστε μια κοινή αντίληψη για τον κόσμο», τόνισε. «Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, οι ευρωπαϊκές αξίες αποτελούν μια κοινή βάση αρχών, τις οποίες υπερασπιζόμαστε με πάθος, τηρώντας και εφαρμόζοντας απολύτως το διεθνές δίκαιο», πρόσθεσε.
Ο κ. Γεραπετρίτης ταξίδεψε στη Σλοβενία απευθείας από τη Γενεύη, όπου συμμετείχε σε διάσκεψη για το Κυπριακό.
«Πιστεύουμε ακράδαντα στη σημασία της συνέχισης των διαλόγων», τόνισε. «Το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών αποτελεί τη βάση για την ειρηνική επίλυση του Κυπριακού που θα οδηγήσει στην επανένωση του νησιού», ανέφερε.
«Είμαι πολύ χαρούμενος για την αναβίωση των συνομιλιών για την Κύπρο. Αυτή είναι ίσως η καλύτερη είδηση που έχουμε λάβει μετά από οκτώ χρόνια απραξίας», πρόσθεσε.
Επεσήμανε επίσης ότι η διαδικασία της επίτευξης λύσης είναι ακόμα μακρά, αλλά είναι σημαντικό ότι και οι δύο πλευρές έχουν τη δυνατότητα να συζητούν. Υπογράμμισε τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που έχουν προκύψει, όπως ο διορισμός ειδικού απεσταλμένου, η τήρηση χρονοδιαγραμμάτων για τα επόμενα βήματα και η προετοιμασία για την επόμενη διευρυμένη συνάντηση.
«Πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε», σημείωσε ο υπουργός. «Διατηρώ μια διστακτική αισιοδοξία. Παρόλο που τα παγκόσμια προβλήματα είναι δύσκολα, υπάρχει μια μικρή ελπίδα ότι θα μπορούσαμε να έχουμε θετικές εξελίξεις, και η καλύτερη εξέλιξη θα ήταν η επανένωση», πρόσθεσε.
Ο ΥΠΕΞ αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη ενίσχυσης των διμερών σχέσεων με τη Σλοβενία στους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου, των επενδύσεων και της ενέργειας.
Στον τομέα του τουρισμού, τόνισε ότι η Ελλάδα είναι ο δεύτερος πιο δημοφιλής προορισμός για τους Σλοβένους, σχολιάζοντας ότι «το δεύτερο καλύτερο δεν είναι αρκετό και θα εργαστούμε για να φτάσουμε στην κορυφή».
Επιπλέον, υπογράμμισε τη σημασία ενίσχυσης της συνεργασίας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας των Τριών Θαλασσών, στην οποία η Ελλάδα εντάχθηκε το 2023 ως 13ο μέλος.
«Είναι σημαντικό ότι το Αιγαίο αναγνωρίζεται ως «τέταρτη» θάλασσα σε αυτό το εγχείρημα που γεφυρώνει πολλές χώρες», συμπλήρωσε.
«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι αυτή η νότια διάσταση είναι σημαντική για τη σύνδεση του Νότου με τον Βορρά και την διεύρυνση των γεωπολιτικών συμφερόντων στην περιοχή», πρόσθεσε.
Συζητήθηκαν επίσης η πρωτοβουλία MED-9 και οι κοινές προσεγγίσεις στις περιφερειακές προκλήσεις, με τη Σλοβενία να προεδρεύει φέτος και να ενθαρρύνει πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν τη συνεργασία.
Η διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ χαρακτηρίζεται ως αναγκαία αναζωογόνηση για τον οργανισμό.
Προτεραιότητα της σλοβενικής προεδρίας είναι η εξωτερική πολιτική της ΕΕ και η διεύρυνση. «Υπάρχει η αίσθηση ότι η διαδικασία αυτή είναι αναγκαία για την ΕΕ», πρόσθεσε ο Γ. Γεραπετρίτης. «Έχουν περάσει 22 χρόνια από την ατζέντα της Θεσσαλονίκης, η οποία καθόρισε το πλαίσιο για την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων. Πρέπει να αναλάβουμε σοβαρές και συντονισμένες ενέργειες για να επιταχύνουμε την διαδικασία, με σεβασμό στον ευρωπαϊκό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο», τόνισε.
«Η διεύρυνση είναι κρίσιμη για την Ευρώπη. Χρειαζόμαστε μια συμπεριληπτική Ευρώπη, διότι όσο ευρύτερη είναι, τόσο δυνατή γίνεται», ανέφερε, σημειώνοντας τη σημασία της ενότητας και της δύναμης σε περιόδους κρίσης. «Πρέπει να ενθαρρύνουμε τους υποψηφίους που βρίσκονται στην προ-ενταξιακή διαδικασία», συνέχισε, εξηγώντας ότι με τη Σλοβενία έχουν εργαστεί από κοινού για την παροχή κινήτρων και τεχνογνωσίας. «Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να προχωρήσουμε με αποτελεσματικό τρόπο στη διαδικασία διεύρυνσης πλέον στο μέλλον».
Αναφορικά με την αμυντική αυτονομία της ΕΕ, υπογράμμισε την ανάγκη για περισσότερες προσπάθειες τα τελευταία τρία χρόνια, ώστε να γίνει η Ευρώπη αυτόνομη και αυτάρκης, «για τη δύναμη και την ευημερία των κρατών μελών», αλλά εξέφρασε και ανησυχία σχετικά με τις πιθανές μεταφορές κονδυλίων από τον τομέα της συνοχής.
«Η συνοχή είναι κρίσιμος παράγοντας για την Ευρώπη, αποτελώντας την καρδιά της «κοινωνικής» Ευρώπης. Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλές παραχωρήσεις στον τομέα αυτό», ανέφερε. «Πρέπει να αναπτύξουμε τον αμυντικό μηχανισμό της ΕΕ, χωρίς αυτό να βλάπτει τις δαπάνες στο τομέα της κοινωνικής συνοχής. Είναι απαραίτητο να βρούμε εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης για τον νέο τρόπο διαμόρφωσης του προϋπολογισμού».
— Δέσμευση στη νοοτροπία ειρήνης και ευημερίας
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή έχουν αναστατώσει τον κόσμο», δήλωσε. «Υπάρχουν κάποια θετικά και αρνητικά νέα. Η εκεχειρία δεν φαίνεται να είναι επαρκής. Πρέπει να οικοδομήσουμε μια νοοτροπία για την ειρήνη και την ευημερία», πρόσθεσε.
Υπογράμμισε την ανάγκη να τερματιστεί η σύγκρουση στην Ουκρανία, επαναλαμβάνοντας τη στήριξη της Ελλάδας για μια δίκαιη και διαρκή ειρηνική λύση, με σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι απλώς μια σύγκρουση δύο κρατών, αλλά συνιστά ένα υπαρξιακό θέμα για τον κόσμο», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στη Μέση Ανατολή, εξέφρασε τη λύπη του για την εκ νέου έναρξη των εχθροπραξιών στη Γάζα και το σημαντικό αριθμό θυμάτων. «Καλούμε να τηρηθεί η εκεχειρία. Οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν. Η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα πρέπει να διανέμεται ανεμπόδιστα. Εργαζόμαστε από κοινού για να εξασφαλίσουμε ότι η βοήθεια φτάνει σε εκείνους που την χρειάζονται», δήλωσε.
«Σε αυτήν την περίοδο αβεβαιότητας και απρόβλεπτων γεγονότων στα παγκόσμια ζητήματα, η ανάπτυξη σχέσεων, όπως οι δικές μας, είναι όχι μόνο σημαντική, αλλά και καθοριστική», σημείωσε.
Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για τα γεγονότα στην Τουρκία, ο ΥΠΕΞ τόνισε: «Δε γίνονται αποδεκτές παραχωρήσεις στο κράτος δικαίου και τις πολιτικές ελευθερίες. Απαιτούνται πειστικές απαντήσεις σε κάθε αναφερόμενη παραβίαση».
– Τ. Φάγιον: Η Σλοβενία δεσμεύεται στην επίλυση του Κυπριακού σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ
Από την πλευρά της, η Υπουργός Εξωτερικών της Σλοβενίας υπογράμμισε τη κοινή φιλοσοφία και τη μεσογειακή ταυτότητα των δύο χωρών. Ανέφερε πως συνεργάζονται σε διάφορους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς και στο EU Med9.
Η συζήτηση έγινε σε θετικό και εποικοδομητικό κλίμα, με τη σλοβενική προεδρία να προγραμματίζει περαιτέρω συνεργασία.
Οι υπουργοί αντήλλαξαν απόψεις σχετικά με την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας στους τομείς της ενέργειας, της καινοτομίας και της επιστήμης. Σημείωσε πως η Ελλάδα παραμένει ο δεύτερος πιο αγαπητός τουριστικός προορισμός για τους Σλοβένους, και ότι η νέα αεροπορική σύνδεση από τη Λιουμπλιάνα προς την Αθήνα είναι μια θετική εξέλιξη.
Η κα Φάγιον αναφέρθηκε επίσης στο Κυπριακό, επισημαίνοντας την αφοσίωση της Σλοβενίας στις σχετικές προσπάθειες σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Αναφέρθηκε και στην αναγκαία συνεργασία για την ειρηνική επίλυση της κατάστασης στην Ουκρανία, τονίζοντας ότι «κάθε ευκαιρία για ειρηνική λύση είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Επιπρόσθετα, υπογράμμισε τη σημασία της διεύρυνσης της ΕΕ, επισημαίνοντας την προσοχή της Σλοβενίας στα γεγονότα στη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία. Είναι επιτακτική η ανάγκη οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να συνεχίσουν την ευρωπαϊκή τους πορεία.
«Απαιτείται μια σταθερή και ειρηνική γειτονιά, καθώς οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πρέπει να επιμείνουν στην ευρωπαϊκή τους πορεία», είπε.
Αφορούσε και τη Λευκή Βίβλο της ΕΕ για την άμυνα, αναφέροντας ότι τυχόν μεταφορά κονδυλίων που προορίζονται για τη συνοχή σε αμυντικούς σκοπούς θα μπορούσε να είναι προβληματική.
«Πρέπει να κάνουμε περισσότερα και ταχύτερα, προκειμένου η Ευρώπη να γίνει αυτόνομη», τόνισε.
Τέλος, η κα Φάγιον εξέφρασε ανησυχία για τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, υπογραμμίζοντας ότι το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδες για τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία.
