Ο Χοσέ «Πέπε» Μουχίκα και η Λουσία Τοπολάνσκι μοιράστηκαν μια αγάπη που γεννήθηκε στην παρανομία, ένας δεσμός που ενδυναμώθηκε στην αντίσταση και άνθισε μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Ήταν όχι μόνο σύντροφοι στη ζωή, αλλά και μαχητές ενός κοινού οράματος, καταλαμβάνοντας υψηλές πολιτικές θέσεις στην Ουρουγουάη.
Ο θάνατος του Πέπε Μουχίκα την Τρίτη, στο αγρόκτημά του κοντά στο Μοντεβιδέο, σηματοδότησε το τέλος μιας ζωή γεμάτης πολιτική δράση και αλληλεγγύη. Ο 89χρονος πρώην ηγέτης έφυγε από τη ζωή δίπλα στην αγαπημένη του, που ήταν εννέα χρόνια νεότερη, κρατώντας την αγάπη της μέχρι το τελευταίο, σφοδρό αγώνα με τον καρκίνο.
Η Λουσία Τοπολάνσκι, όπως και ο Χοσέ Μουχίκα, υπηρέτησε ενεργά στο Κίνημα Εθνικής Απελευθέρωσης Τουπαμάρος (MLN-T), το οποίο κατά τη δεκαετία του 1960 και 1970 επιδίωκε την ανατροπή της κυβέρνησης. Και οι δύο φυλακίστηκαν, υπέστησαν βασανιστήρια και πέρασαν χρόνια σε αυστηρό περιορισμό κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1973-1985), μέχρι την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ουρουγουάη.
Σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο τον Νοέμβριο, ο Μουχίκα είχε δηλώσει: «Διατρέχαμε μεγάλο κίνδυνο. Όταν ζεις σε κίνδυνο, ίσως χωρίς να το καταλαβαίνεις, χρειάζεσαι την αγάπη περισσότερο από ποτέ».
Η μοναδική φορά που απομακρύνθηκαν ήταν κατά τη διάρκεια της φυλάκισής τους. Όταν αφέθηκαν ελεύθεροι, η Τοπολάνσκι δήλωσε: «Πήγα να βρω τον Πέπε (…) και την επόμενη ημέρα ξανοίξαμε τον αγώνα», όπως είπε σε συνέντευξή της στο τηλεοπτικό δίκτυο Encuentro το 2021.
Η κοινή τους πορεία απέκτησε πολιτική διάσταση. Το 1989 ίδρυσαν το Κίνημα Λαϊκής Συμμετοχής (MPP), το οποίο έγινε θεμέλιο του Ευρέος Μετώπου (Frente Amplio). Το μέτωπο οδήγησε την αριστερά στην κυβέρνηση της Ουρουγουάης το 2005, με πρόεδρο τον Ταμπαρέ Βάσκες.
Ο Μουχίκα διαδέχθηκε τον Βάσκες και υπηρέτησε ως πρόεδρος της χώρας από το 2010 έως το 2015. Η Τοπολάνσκι, η γερουσιαστής με την υψηλότερη εκλογική επιτυχία, ήταν αυτή που τον όρκισε πρόεδρο, πριν αναλάβει και η ίδια αντιπρόεδρος από το 2017 έως το 2020.
Σε συνέντευξή του το 2014, ο Πέπε Μουχίκα περιέγραψε τη σχέση τους λέγοντας: «Η ζωή με τη Λουσία είναι μια γλυκιά συνήθεια. Συζητάμε για τα πολιτικά, βλέπουμε ποδόσφαιρο, είμαστε σύντροφοι και φίλοι».
Λίγο πριν από τον θάνατό του τον Νοέμβριο, είπε: «Η ζωή μου με τη Λουσία είναι η μεγαλύτερη επιτυχία μου».
Η κόρη ενός εύπορου οικογενειάρχη από το Μοντεβιδέο και ο γιος εργατών γης, συνοδευόντουσαν για δεκαετίες προτού επισφραγίσουν τη σχέση τους με γάμο. Όμως, όπως είχε δηλώσει ο Μουχίκα, ο σημαντικότερος όρκος τους είχε ήδη γίνει: η αφοσίωσή τους στον αγώνα.
Σε παλαιότερες δηλώσεις του, ο ίδιος είχε πει: «Είχα αφιερωθεί στο να αλλάξω τον κόσμο (…) και ο χρόνος μου ξέφυγε», παραδεχόμενος ότι η απόφαση να μην αποκτήσουν παιδιά ήταν κάτι που τελικά μετάνιωσε.
Μετά την απώλειά του, οι πολιτικοί του διάδοχοι προσέφεραν στήριξη στη Λουσία Τοπολάνσκι. Ανάμεσά τους και ο τωρινός πρόεδρος της Ουρουγουάης, Γιαμαντού Ορσί, για τον οποίο ο εκλιπών είχε εργασία προεκλογικά. Η Τοπολάνσκι ηγήθηκε της νεκρικής πομπής στους δρόμους του Μοντεβιδέο, εισπράττοντας κύματα σεβασμού και συλλυπητηρίων, καθώς και τιμές κατά τη διάρκεια τελετής στο κοινοβούλιο.
