Η εκκρεμότητα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) δεν είναι η μόνη που απασχολεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ) σχετικά με τα χωροταξικά και πολεοδομικά ζητήματα.
Το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα 129/2025 (ΦΕΚ Δ’ 194/15.05.2025) έχει προκαλέσει σημαντική αναστάτωση και πολλές συζητήσεις, καθώς αφορά την οριοθέτηση οικισμών με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων.
Αν και δεν αλλάζει το καθεστώς δόμησης στους οικισμούς, εισάγει κανόνες για τους μελετητές όσον αφορά τις νέες οριοθετήσεις. Υπενθυμίζεται ότι η κατάρτιση Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) για σχεδόν το 80% της χώρας είναι σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε τρία με τέσσερα χρόνια.
Το εν λόγω ΠΔ θα επιτρέψει την επαναοριοθέτηση των οικισμών χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα όρια που είχαν καθοριστεί από τους Νομάρχες από το 1983 κι έπειτα.
Αυτή η απόφαση σχετίζεται με γνωμοδοτήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο έκρινε ότι οι Νομάρχες δεν έχουν την αρμοδιότητα να καθορίζουν τα όρια των οικισμών. Ως αποτέλεσμα, ακυρώθηκαν τα όρια οικισμών σε περιοχές όπως το Ρέθυμνο, το Πήλιο και την Πάρο, αμφισβητώντας όλα τα όρια που έχουν θεσμοθετηθεί μετά το 1983.
Οι τρεις ζώνες
Κάθε οικισμός συνήθως χωρίζεται σε τρεις ζώνες: το κεντρικό τμήμα, το διάσπαρτο γύρω τμήμα και το τρίτο τμήμα που έχει αραιή δόμηση μέχρι τα όρια του νομάρχη. Το ΣτΕ θεωρεί το τρίτο αυτό τμήμα εκτός σχεδίου, παρά τις προσπάθειες του ΥΠΕΝ να το εντάξει εντός.
Η ηγεσία του ΥΠΕΝ υποστηρίζει ότι μέχρι την ολοκλήρωση των ΤΠΣ για κάθε οικισμό, παραμένουν οι υπάρχουσες συνθήκες και οι πολίτες μπορούν να οικοδομήσουν και στην τρίτη ζώνη σαν να είναι εντός σχεδίου. Είναι όμως αυτό ασφαλές;
Για κάποιον που θέλει να είναι σίγουρος και νόμιμος, προφανώς όχι, καθώς αν κάποιος τρίτος προσφύγει, το ΣτΕ θα ακολουθήσει προηγούμενη νομολογία.
«Μεγάλο ρίσκο»
Ρωτήσαμε τον νομικό Ανδρέα Παπαπετρόπουλο, ο οποίος δήλωσε στη «Ν»:
«Αν ζητηθεί η νομική μου γνώμη σχετικά με το αν είναι ασφαλές να εκδοθεί οικοδομική άδεια βάσει των ορίων που έχει ορίσει ο νομάρχης σε έναν οικισμό που το πρόσφατο ΠΔ θεωρεί εκτός οικισμού, θα απαντούσα ότι αυτό είναι ένα μεγάλο ρίσκο.
Για όσους έχουν ήδη οικοδομήσει εντός της λεγόμενης ζώνης Γ, δεν υπάρχει θέμα εκτός αν κάποιος προσφύγει στο δικαστήριο. Σε αυτή την περίπτωση, αν έχει περάσει η προθεσμία των 8 ετών για την ανάκληση, δεν θα υπάρξει πρόβλημα, εκτός αν υπάρχει άλλη παρανομία. Όμως για τις πιο πρόσφατες οικοδομικές άδειες, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, επισημαίνει ότι εργάζονται σε νομοθετική ρύθμιση για την ενσωμάτωση αδόμητων ακινήτων τρίτης ζώνης που έχουν σχέση με τον οικισμό, μετά από κατάλληλη τεκμηρίωση.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, προτείνει να νομοθετηθεί η οριοθέτηση του αραιά δομημένου τμήματος ως περιοχή ελέγχου χρήσεων, με καθορισμένα κριτήρια αρτιότητας για οικοδόμηση σε επιφάνειες όπως 1.000 ή 2.000 τετραγωνικών μέτρων, υπό προϋποθέσεις όπως η ύπαρξη δρόμων.
Διαβάστε επίσης:
→ Η κτηματαγορά περιμένει τις ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ για τον ΝΟΚ
