Η πρόσφατη διακοπή ρεύματος που επηρεάσε την Ισπανία και την Πορτογαλία αποκάλυψε τις αδυναμίες του ηλεκτρικού δικτύου στην Ιβηρική Χερσόνησο, επαναφέροντας στη συζήτηση την ανάγκη ενίσχυσης της ενεργειακής διασύνδεσης με την υπόλοιπη Ευρώπη, σύμφωνα με το Politico.
Παρά το γεγονός ότι η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ειδικοί και αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι οι υποδομές δεν είναι επαρκείς για να ακολουθήσουν την αύξηση της παραγωγής και της ζήτησης, καθιστώντας το σύστημα ευάλωτο σε σοβαρές διαταραχές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα άνευ προηγουμένου μπλακ άουτ, όπως αυτό της Δευτέρας (28/04).
Δηλώσεις από την REE
Μια μέρα μετά την εκτενή διακοπή ρεύματος που βύθισε μέρη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στο σκοτάδι, ο διαχειριστής του ισπανικού δικτύου, REE, ανακοίνωσε ότι αποκλείεται το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης.
Σύμφωνα με τον διευθυντή Επιχειρήσεων Συστήματος της REE, Εδουάρδο Πριέτο, τα πρώτα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η αστάθεια οφειλόταν σε δύο περιστατικά απώλειας ηλεκτροπαραγωγής, πιθανώς από εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών στη νοτιοδυτική Ισπανία.
Ο Πριέτο ανέφερε σε συνέντευξή του που παραχώρησε στο πρακτορείο Reuters, «Δεν μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα μέχρι να έχουμε τα σχετικά δεδομένα από τις μονάδες παραγωγής».
Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι η REE σχεδιάζει να επενδύσει σε περισσότερες διασυνδέσεις με τη Γαλλία για να ενισχύσει τη σταθερότητα του συστήματος.
Η Ισπανία κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων παραγωγών ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη, γεγονός που έχει αναδείξει τη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο η αστάθεια στην προσφορά από ηλιακή και αιολική ενέργεια καθιστά τα δίκτυα πιο ευάλωτα σε διακοπές.
Οικονομικό κόστος του μπλακ άουτ
Η επενδυτική τράπεζα RBC εκτιμά ότι το οικονομικό κόστος της διακοπής μπορεί να κυμανθεί μεταξύ 2,25 και 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, προειδοποιώντας την ισπανική κυβέρνηση για εφησυχασμό σχετικά με τις υποδομές σε ένα ενεργειακό σύστημα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ηλιακή ενέργεια και έχει περιορισμένες δυνατότητες αποθήκευσης.
Περιορισμένες διασυνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη
Η Ισπανία και η Πορτογαλία διαθέτουν ένα από τα πιο αλληλοσυνδεδεμένα δίκτυα στην Ευρώπη, όμως έχουν εξαιρετικά περιορισμένες διασυνδέσεις με τη Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως επισημαίνει το Politico.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει την αλλαγή αυτής της κατάστασης, ενθαρρύνοντας τα κράτη-μέλη να κατασκευάσουν περισσότερες διασυνδέσεις.
Η Ευρώπη υποστηρίζει ότι η αύξηση των ενεργειακών διασυνδέσεων ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού και διευκολύνει τη ροή ηλεκτρικού ρεύματος μεταξύ χωρών.
Παρόλο που η Μαδρίτη, η Λισαβόνα και το Παρίσι έχουν εκφράσει πολλές φορές την πρόθεσή τους να προχωρήσουν, η πρόοδος παραμένει αργή.
Αν και Ισπανία και Γαλλία προχωρούν τελικά σε ένα νέο έργο διασύνδεσης στη Χώρα των Βάσκων, οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της ΕΕ προειδοποίησαν πέρυσι ότι «δεν έχει απελευθερωθεί επαρκής ικανότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Ωστόσο, παραμένει ασαφές αν περισσότερες διασυνδέσεις θα είχαν αποτρέψει τη διακοπή.
Από τη μία πλευρά, «περισσότερες διασυνοριακές συνδέσεις θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ικανότητα της Ισπανίας να εξισορροπεί την προσφορά με τη ζήτηση και να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια», δήλωσε η Pratheeksha Ramdas, ανώτερη αναλύτρια ενέργειας στην Rystad.
Όπως ανέφερε, οι περιορισμένες δυνατότητες εμπορικών συναλλαγών με τη Γαλλία «περιορίζουν τις δυνατότητες ταχείας αντίδρασης σε μεγάλες διαταραχές».
Από την άλλη, τόνισε ότι «η αυξημένη διασύνδεση ενδέχεται να διακινδυνεύσει τη διάδοση αστάθειας συχνότητας σε γειτονικά συστήματα», δημιουργώντας ένα ντόμινο διαταραχών σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Πρωτοπορία στην πράσινη ενέργεια, αλλά με πιεσμένες υποδομές
Η Ισπανία και η Πορτογαλία βρίσκονται στην πρωτοπορία της πράσινης μετάβασης στην Ε.Ε., με την παραγωγή πάνω από 80% της ηλεκτρικής τους ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές προτού τη διακοπή της Δευτέρας.
Ωστόσο, ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι η γρήγορη ανάπτυξη ηλιακής και αιολικής ενέργειας αυξάνει την πίεση στο δίκτυο της Ισπανίας, το οποίο χρειάζεται αναβάθμιση για να αντεπεξέλθει στην αυξημένη διαλείπουσα παραγωγή.
Όμως, οι ειδικοί τονίζουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν ευθύνονται για τη διακοπή.
«Η φύση και η κλίμακα της διακοπής υποδεικνύουν ότι ο όγκος των ανανεώσιμων δεν είναι υπεύθυνος, καθώς το ισπανικό δίκτυο λειτουργεί πολλές φορές με πολύ υψηλά ποσοστά τέτοιας παραγωγής», δήλωσε ο Daniel Muir, ανώτερος αναλυτής ηλεκτρικής ενέργειας στην S&P Global.
Πρόσθεσε πως «υπήρχε επαρκής συμβατική παραγωγή διαθέσιμη, με πυρηνικές, υδροηλεκτρικές και θερμικές τεχνολογίες να λειτουργούν πριν από το συμβάν και… διαθέσιμες στον διαχειριστή του συστήματος».
Ο Leonardo Meeus, ειδικός σε ζητήματα ενέργειας της Ε.Ε., ανέφερε ότι η Ένωση έχει υιοθετήσει, ειδικά από το 2016, σειρά κανονισμών που αποτρέπουν τις μονάδες ΑΠΕ από το να αποσυνδέονται από το δίκτυο με τρόπο που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητά του.
Οι σχετικοί κανόνες, όπως τα ενημερωμένα πρωτόκολλα διασύνδεσης στο δίκτυο, έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την αποφυγή τέτοιων περιστατικών.
