Οι υπερασπιστές της πόλης, Έλληνες και Φιλέλληνες, αντί να παραδώσουν τα όπλα τους, επέλεξαν να επιχειρήσουν μια ηρωική έξοδο από τα τείχη, που οδήγησε σε μαζική σφαγή και καταστροφή.
Αυτή η δραματική εξέλιξη, που έχει τεράστιο αντίκτυπο στην Ελλάδα και την Ευρώπη, προκάλεσε διεθνή συγκίνηση. Σήμερα, η έξοδος αναγνωρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα της Ελληνικής Επανάστασης, που συνεχίζει να συγκλονίζει.
Το Υπουργείο Πολιτισμού, συνειδητοποιώντας τη σημασία της ιστορικής επετείου, έχει ήδη προγραμματίσει σημαντικά έργα και δράσεις για το έτος εορτασμού. Από το 2024, υλοποιείται το έργο «Αποκατάσταση του Κήπου Ηρώων στην Ι.Π. Μεσολογγίου», σε συνεργασία με τις Εφορείες Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, καθώς και τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων. Το έργο χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020» με προϋπολογισμό 800.000 € και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2026, περιλαμβάνοντας εργασίες αποκατάστασης του Τείχους, της περίφραξης του Κήπου και της ανάδειξης της κρήνης. Θα τοποθετηθούν δίγλωσσες ενημερωτικές πινακίδες, θα υλοποιηθεί ψηφιακή ξενάγηση μέσω QR Codes, και θα παραχθεί πληροφοριακό έντυπο υλικό, συμπεριλαμβανομένου και σε γραφή Braille, καθώς και άλλες επικοινωνιακές δράσεις.
Το κορυφαίο γεγονός της επετειακής γιορτής του Υπουργείου Πολιτισμού είναι η περιοδική έκθεση «Η Έξοδος του Μεσολογγίου στον καμβά του Delacroix», η οποία θα φιλοξενηθεί στο Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο από τα μέσα Μαρτίου έως τα τέλη Νοεμβρίου 2026. Η έκθεση εστιάζει στον πίνακα του Eugène Delacroix «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου», ο οποίος θα μεταφερθεί από τη Γαλλία για πρώτη φορά, μέσω της συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με το Μουσείο Καλών Τεχνών του Μπορντώ. Ο πίνακας απεικονίζει την προσωποποίηση της Ελλάδας μετά την καταστροφή του Μεσολογγίου, αποτυπώνοντας δραματικά το κορυφαίο αυτό γεγονός των επετειακών εορτασμών.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του 2026, το Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο θα φιλοξενήσει σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο δύο σημαντικά εκθέματα: την «Κόρη της Ελλάδας» του γλύπτη David d’Angers, που κοσμούσε το μνήμα του Μάρκου Μπότσαρη, και την μοναδική διασωθείσα στολή Ιερολοχίτη του Κωνσταντίνου Ξενοκράτη, ο οποίος διετέλεσε εθνικός ευεργέτης και ήταν υπεύθυνος για την ίδρυση του Ξενοκρατείου στο τέλος του 19ου αιώνα.
Από τα μέσα Ιουνίου 2025 έως τον Φεβρουάριο 2026, θα διεξαχθεί στο Ξενοκράτειο η κινητή επετειακή έκθεση «Μια μελωδική διαδρομή στις μουσικές του 1821», σχεδιασμένη από το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη, εστιάζοντας στη σημασία του δημοτικού τραγουδιού στην καλλιέργεια της εθνικής ταυτότητας.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του 2026, οι χώροι του Ξενοκρατείου θα φιλοξενήσουν εκδηλώσεις, ημερίδες, διαλέξεις και ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα με θεματολογία που εμπνέεται από την Έξοδο, τον Delacroix και την «Κόρη της Ελλάδας». Στις αρχές του 2026, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Μουσειοπαιδαγωγών Ελλάδος, θα διοργανωθεί η λογοτεχνική ημερίδα «Συνάντηση Μουσείων Λογοτεχνών στο Μεσολόγγι», με τη συμμετοχή σημαντικών ελληνικών μουσείων. Η Διακοσιοστή Επέτειος της Εξόδου έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, που έχει ανακηρύξει το 2026 ως αφιερωματικό «Έτος της Εξόδου του Μεσολογγίου», υποστηρίζοντας οικονομικά επιλεγμένες δράσεις του Δήμου.
