Ένα επικίνδυνο χάσμα διαγράφεται ανάμεσα στις δύο κύριες αγορές που καθορίζουν τον παλμό της παγκόσμιας οικονομίας: την ήρεμη, συχνά υποτιμημένη αγορά ομολόγων και την πιο εκρηκτική, ψυχολογικά φορτισμένη αγορά μετοχών.
Ενώ η δεύτερη φαίνεται να αγνοεί τις προειδοποιήσεις και γιορτάζει μία από τις πιο επιτυχημένες πεντάμηνες περιόδους των τελευταίων ετών, η πρώτη εκπέμπει σαφή σήμα κινδύνου.
Ο Τζέιμι Ντάιμον, CEO της JPMorgan και κεντρική μορφή στη παγκόσμια τραπεζική, δεν δίστασε να προειδοποιήσει. Σε εκδήλωση του ιδρύματος Ρόναλντ Ρίγκαν, δήλωσε ότι «έρχεται ρωγμή στην αγορά ομολόγων», προειδοποιώντας τους ρυθμιστές: «Θα πανικοβληθείτε όταν συμβεί».
Η παρέμβασή του δεν είναι απλώς άλλη μία απαισιόδοξη δήλωση. Έρχεται σε μια περίοδο που οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων αμερικανικών ομολόγων έχουν εκτοξευτεί: η απόδοση του 10ετούς τίτλου έχει φτάσει το 4,42% και του 30ετούς το 4,93%, σημειώνοντας τις μεγαλύτερες μηνιαίες αυξήσεις για το 2025.
Η υποβάθμιση του αμερικανικού χρέους από τη Moody’s, οι αδύναμες δημοπρασίες 20ετών τίτλων και οι ανησυχίες για την αύξηση των ελλειμμάτων ενισχύουν την αίσθηση αστάθειας.
Στο μεταξύ, η Wall Street φαίνεται να παραμένει ανένδοτη. Ο S&P 500 ολοκλήρωσε τον Μάιο με άνοδο άνω του 6%, την καλύτερη μηνιαία απόδοση από το 2023, ενώ ο Nasdaq αύξησε σχεδόν 10%, τροφοδοτούμενος από τις τεχνολογικές μετοχές και την αισιοδοξία ότι η Fed θα προχωρήσει σε νέες μειώσεις επιτοκίων πριν από το τέλος του έτους.
Δύο κόσμοι, μία οικονομία
Η αντίθεση είναι εντυπωσιακή: στην αγορά ομολόγων, οι επενδυτές ανησυχούν για το ελλειμματικό προϋπολογισμό, τον πληθωρισμό και την απροθυμία των ξένων να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν τον αμερικανικό δανεισμό. Στην αγορά μετοχών, κυριαρχεί η πεποίθηση ότι οι εμπορικές διενέξεις με την Κίνα δεν θα επεκταθούν πραγματικά, ότι η οικονομία είναι ανθεκτική και ότι η Fed θα παρέμβει για να διασφαλίσει την ανάπτυξη.
Ο Ντάιμον επαναλαμβάνει την ανησυχία του: «Θα υπάρξει πανικός. Σας το λέω. Έρχεται», τόνισε στους ρυθμιστές. Αυτές δεν είναι οι πρώτες απαισιόδοξες προβλέψεις του. Από το «οικονομικό τσουνάμι» του 2022 μέχρι την «χειρότερη περίοδο των τελευταίων δεκαετιών» που είχε περιγράψει πέρυσι, ο CEO της JPMorgan επιλέγει με συνέπεια έναν τόνο προειδοποίησης — ίσως επειδή γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα πόσο ευάλωτες παραμένουν ακόμα και οι πιο ισχυρές τράπεζες.
Μια επισφαλής ευφορία
Πίσω από την ανοδική συμπεριφορά των μετοχών κρύβονται ευνοϊκές συγκυρίες και ερμηνείες που ίσως δεν αντέχουν στον έλεγχο των αριθμών. Η προσωρινή αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου μετά την παρέμβαση της δικαιοσύνης και η συγκρατημένη αύξηση του δείκτη τιμών κατανάλωσης προσέφεραν κάποια ανακούφιση στις αγορές. Ωστόσο, η πραγματικότητα παραμένει αμετάβλητη: η αμερικανική οικονομία είναι φορτωμένη με χρέος, η πολιτική των δασμών του Τραμπ είναι αναντίστοιχη και η ροή κεφαλαίων από το εξωτερικό γίνεται πιο επιλεκτική.
«Αυτό που με ανησυχεί δεν είναι η Κίνα», δήλωσε ο Ντάιμον. «Αυτό που με ανησυχεί είμαστε εμείς οι ίδιοι». Η αβεβαιότητα επιτείνεται από το ενδεχόμενο νέων δαπανών και φοροελαφρύνσεων, οι οποίες μπορεί να εκτοξεύσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα σε ακόμη πιο επικίνδυνες διαστάσεις. Η προοπτική περισσότερων εκδόσεων ομολόγων για την κάλυψή του ασκεί επιπλέον πίεση στις αποδόσεις.
Η Fed και το δίλημμα του πληθωρισμού
Η μόνη δύναμη που κρατά τις μετοχές ψηλά είναι η προσδοκία ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια — και μάλιστα σύντομα. Με τον πληθωρισμό να κυμαίνεται γύρω από τον στόχο του 2%, πολλοί πιστεύουν ότι υπάρχει περιθώριο για χαλάρωση. Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν: εάν η Fed προχωρήσει νωρίς, η πληθωριστική πίεση μπορεί να αναζωπυρωθεί. Αν καθυστερήσει, υπάρχει ο κίνδυνος να απογοητεύσει τις αγορές και να προκαλέσει διορθώσεις.
Αυτή η εύθραυστη ισορροπία αντικατοπτρίζεται και στον τρόπο που οι επιχειρήσεις διαχειρίζονται την αβεβαιότητα. Πολλές εταιρείες του S&P 500 έχουν ανακαλέσει τις προβλέψεις τους για τα μελλοντικά κέρδη, επικαλούμενες το μεταβαλλόμενο πολιτικό και εμπορικό τοπίο.
Η αντίθεση στον Ντάιμον
Όχι όλοι συμμερίζονται τη δραματική ρητορική του Ντάιμον. Ο Τομ ντι Γκαλόμα από τη Mischler Financial επισημαίνει ότι «η αγορά ομολόγων είχε ήδη καταρρεύσει τον Απρίλιο» και έκτοτε έχει σταθεροποιηθεί. Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ προτείνει αλλαγές στους κανόνες μόχλευσης των τραπεζών για να στηριχθούν οι αγορές, ενώ το υπουργείο προχωρά σε επαναγορές ομολόγων για την ενίσχυση της ρευστότητας.
Ωστόσο, η ανησυχία παραμένει. Όπως λέει ο Ντάιμον, «σχεδόν κάθε μεγάλη χρηματοπιστωτική εταιρεία του κόσμου τα τελευταία 10 χρόνια σχεδόν δεν τα κατάφερε. Το παιχνίδι είναι σκληρό εκεί έξω».
Η μεγάλη εικόνα
Η αντίθεση μεταξύ των δύο αγορών — ομολόγων και μετοχών — αναδεικνύει ένα ισχυρό καμπανάκι για την παγκόσμια οικονομία σήμερα. Από τη μία πλευρά, μια αγορά που μετρά ρίσκα και στέλνει προειδοποιήσεις. Από την άλλη, μια αγορά που ελπίζει σε θετικές εξελίξεις και ανταμείβει κάθε ψυχραιμία με άνοδο.
Στο μέσον αυτής της αναστάτωσης βρίσκεται ο Τζέιμι Ντάιμον, πάντα απαισιόδοξος — και πάντα νικητής.
