Οι αγορές υποχωρούν. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι των εταιρειών είναι σε κατάσταση σοκ. Οι καταναλωτές, εάν ενημερώνονται από τα μέσα, είναι φυσικά μπερδεμένοι, φοβισμένοι ή και τα δύο. Οι οικονομολόγοι εξετάζουν την πολιτική δασμών της κυβέρνησης Τραμπ, προσπαθώντας να βρουν μια λογική εξήγηση. Η συμβουλή για όσους προσπαθούν να κατανοήσουν τη δασμολογική πολιτική του Τραμπ είναι απλή: «Μην προσπαθείτε να βγάλετε νόημα από τους δασμούς του Τραμπ» αναφέρει το CNN.
Ψάχνετε για λογική; Δυστυχώς, δεν θα τη βρείτε. Όπως έχουμε αναφέρει ξανά, οι επιδιώξεις του προεδρου Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τους δασμούς είναι γεμάτες αντιφάσεις. Ακόμα και οι υπολογισμοί της κυβέρνησης για τους “αμοιβαίους” δασμούς απέχουν πολύ από την επιστήμη των αριθμών.
Ο Τραμπ πιστεύει ότι η Αμερική είναι θύμα αθέμιτων εμπορικών πρακτικών άλλων χωρών. Οι δασμοί, για εκείνον, είναι ο τρόπος να εξισώσει τους όρους ανταγωνισμού και να επαναφέρει την αμερικανική παραγωγή. Αποφασισμένος, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι μπορεί να βυθίσει την αμερικανική οικονομία σε ύφεση.
Δηλώνει ότι οι δασμοί θα πλήξουν τις άλλες χώρες, και δεν έχει άδικο. Ωστόσο, δείχνει να αγνοεί το γεγονός ότι οι δασμοί θα επιβαρύνουν και τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Η κυβέρνηση αναγκάζει τους Αμερικανούς να πληρώνουν περισσότερα για προϊόντα που δεν μπορούμε να παράγουμε εγχώρια, όπως ο καφές, ορισμένα κρασιά και σπάνια μέταλλα που απαιτούνται στην τεχνολογία. Πολλά άλλα προϊόντα βρίσκονται επίσης στη λίστα.
Και ίσως το πιο παράδοξο είναι ότι ο Τραμπ πιστεύει ότι μπορούμε να αναστρέψουμε δεκαετίες παγκοσμιοποίησης και να επαναφέρουμε τις θέσεις εργασίας που έχουν μεταφερθεί στο εξωτερικό. Ακόμα και αν αυτό ήταν εφικτό, θα χρειαζόταν πολλούς, πολλούς χρόνους.
«Δεν υπάρχει στρατηγική», δήλωσε η Mary E. Lovely, ανώτερη συνεργάτης στο Ινστιτούτο Peterson, σε μια εκδήλωση στο Brookings Institute την Πέμπτη. «Πιστεύει κανείς ότι μπορούμε να κατασκευάσουμε μόνοι μας τα πάντα; Όταν οι άνθρωποι ζητούν περισσότερη παραγωγή στις ΗΠΑ, εννοούν υψηλής τεχνολογίας και βιώσιμες θέσεις εργασίας, όχι θέσεις χαμηλής εξειδίκευσης που έχουν μεταφερθεί σε αναπτυσσόμενες χώρες.»
Εσφαλμένοι Υπολογισμοί
Η Lovely και άλλοι ειδικοί έχουν τονίσει ότι αν θέλεις να εξισορροπήσεις εμπορικά ελλείμματα, υπάρχουν στρατηγικές μέθοδοι για αυτό. Μπορείς για παράδειγμα να συγκεντρώσεις μια ομάδα κορυφαίων οικονομολόγων και ειδικών πολιτικής ώστε να εξετάσουν τις εμπορικές σχέσεις.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Τραμπ δεν έκανε καμία λεπτομερή ανάλυση για να καθορίσει τις ακριβείς επιπτώσεις για κάθε εμπορικό εταίρο. Αντί αυτού, απλώς πήρε το εμπορικό έλλειμμα μιας χώρας, το διαιρούσε με τις εξαγωγές της προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και στη συνέχεια το μισό από αυτό. Αυτό ήταν όλο. Πολλοί αναλυτές έμειναν άφωνοι με αυτή την επιφανειακή προσέγγιση.
“Αν ένας μαθητής γυμνασίου παρουσίαζε αυτό το δασμολογικό διάγραμμα σε έναν καθηγητή σε μία βασική οικονομική τάξη, ο καθηγητής θα γελούσε και θα του έλεγε να ξαναδουλέψει την εργασία”, ανέφερε ο αναλυτής Dan Ives της Wedbush Securities σε σημείωμα την Πέμπτη.
Ή, όπως το έθεσε η Lovely: “Είναι σαν να πας στον γιατρό και να διαπιστώσεις ότι έχεις καρκίνο και η βάση για τη θεραπεία σου να είναι το βάρος σου διαιρεμένο με την ηλικία σου.”
Όταν ο οικονομολόγος και συγγραφέας James Surowiecki επιχείρησε να ερμηνεύσει τον περίπλοκο τύπο, ο Λευκός Οίκος προσπάθησε να τον αμφισβητήσει και δημοσίευσε μια φοβερή εξίσωση με ελληνικά γράμματα για να δείξει τα πολύπλοκα μαθηματικά που χρησιμοποίησαν για αυτή τη σημαντική μεταρρύθμιση της παγκόσμιας οικονομικής πολιτικής.
Τελικά, η εξίσωση αυτή αποδείχτηκε απλώς αυτό που είχε πει ο Surowiecki, ντυμένη με σύμβολα που την καθιστούν πιο δυσνόητη. Αυτή δεν είναι οικονομική πολιτική – είναι ρωσική ρουλέτα με την προσφορά ενός οικονομικού σχεδίου.
“Ω, ο Θεός”
Μετά την ομιλία του προεδρου για την “Ημέρα της Απελευθέρωσης”, ο παγκόσμιος αντίκτυπος δεν ήταν ακριβώς θετικός. Οι μετοχές άρχισαν να καταρρέουν σχεδόν αμέσως, με την αξία τους να χάνει τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε μία νύχτα. Και οι τρεις βασικοί δείκτες των ΗΠΑ σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση μιας ημέρας από το 2020.
Παγκόσμιοι ηγέτες εξέφρασαν τον σοκ τους, και ορισμένοι, όπως η Γαλλία και ο Καναδάς, υποσχέθηκαν να ανταποδώσουν. Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν κατά περισσότερο από 6%. Η Stellantis, η αυτοκινητοβιομηχανία πίσω από τις Jeep και Chrysler, απολύει ήδη 900 Αμερικανούς εργαζόμενους και σταματά την παραγωγή σε ορισμένα εργοστάσιά της στον Καναδά και το Μεξικό λόγω των αρνητικών επιπτώσεων των δασμών.
Όταν ο διευθύνων σύμβουλος της RH (πρώην Restoration Hardware) είδε τις μετοχές της εταιρείας του να πέφτουν κατά 40% το βράδυ της Τετάρτης, μετά την ομιλία του Τραμπ, είπε δύο λέξεις που αποτύπωσαν σχεδόν τις σκέψεις κάθε άλλου στελέχους εκείνη την ημέρα: “Ω, σκατά.”
Πτώση στις Αγορές
Μεγάλες πολυεθνικές όπως οι Nike και Apple δέχθηκαν σημαντικό πλήγμα, όπως και οι λιανικές εταιρείες, όπως η Five Below και η Dollar Tree, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από φθηνές εισαγωγές από την Ασία.
“Αυτό είναι σαν να κάνεις πολιτική με αυτοκτονικό βομβιστή”, δήλωσε ο Michael Block, στρατηγικός αναλυτής στην Third Seven Capital, στον συνάδελφό μου Matt Egan. “Αγνοούν κάθε κανόνα κλασικής μικρο- και μακροοικονομίας”. Αυτή η φράση είναι κοινή στους κύκλους της Wall Street, ο θεσμός που ο Τραμπ είχε προηγουμένως θεωρήσει ως δείκτη της προεδρίας του σε πραγματικό χρόνο.
Την Πέμπτη, όμως, ο Τραμπ υποτίμησε την αντίδραση της αγοράς. Δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Νομίζω ότι πηγαίνει πολύ καλά». Και την Παρασκευή, η πτώση των μετοχών συνεχίστηκε.
