Μια δύσκολη ημέρα ξημέρωσε για την αμερικανική οικονομία και τον Λευκό Οίκο, καθώς το δικαστικό μπλόκο στους δασμούς που είχε επιβάλλει ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί τη συνολική ατζέντα της κυβέρνησης και ενδέχεται να υπονομεύσει τη διαπραγματευτική του δύναμη απέναντι σε ξένες κυβερνήσεις.
Της Εύης Απολλωνάτου
Για μήνες, η αμερικανική δικαιοσύνη έχει δεχτεί έντονη κριτική από το διεθνή Τύπο για την έλλειψη παρέμβασης που θα περιορίσει τις εξουσίες του Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίες παραβιάζουν τον νόμο.
Το δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου στο Μανχάταν όμως επιδίκασε ένα σημαντικό πλήγμα στην οικονομική πολιτική του Προέδρου, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εξαιρετικές εξουσίες της αμερικανικής νομοθεσίας.
Η απόφαση του δικαστηρίου
Τρεις δικαστές, διορισμένοι από πρώην προεδρικές διοικήσεις (Ρόναλντ Ρίγκαν, Μπαράκ Ομπάμα και Ντόναλντ Τραμπ), αποφάσισαν ότι οι δασμοί του Τραμπ είναι άκυροι, καθώς παραβιάζουν τον νόμο.
Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, μόνο το Κογκρέσο έχει την εξουσία να επιβάλλει φόρους, αν και μπορεί να επιτρέπει στον Πρόεδρο να επιβάλλει δασμούς μόνο για εθνικούς λόγους ασφαλείας, βασισμένο στον νόμο του 1977 για τις Διεθνείς Οικονομικές Εξουσίες Έκτακτης Ανάγκης (IEEPA).
Ο Τραμπ επικαλέστηκε αυτόν τον νόμο, υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ανάγκη για βελτίωση της αμερικανικής οικονομίας μέσω της επιβολής δασμών.
Ωστόσο, οι δικαστές αποφάνθηκαν ότι οι εξουσίες του Προέδρου για επιβολή δασμών περιορίζονται στο να «αντιμετωπίζουν μια ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή εφόσον έχει κηρυχθεί εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης… και δεν δύναται να χρησιμοποιούνται για κανέναν άλλο σκοπό».
Σημασία της απόφασης για την οικονομική πολιτική του Τραμπ
Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης στηρίζεται σε τρία κύρια στοιχεία: δασμούς, περικοπές δαπανών και μειώσεις φόρων, με τους δασμούς να αποτελούν το κεντρικό σημείο. Η ακύρωσή τους επηρεάζει άμεσα τα δημόσια έσοδα και το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Επιπλέον, η απόφαση αποδυναμώνει τη διαπραγματευτική θέση του Τραμπ, που συνήθως χρησιμοποιούσε τους δασμούς ως μέσο πίεσης για εμπορικές συμφωνίες. Επομένως, δομές άλλων κρατών, όπως η Ε.Ε., μπορεί να αναστείλουν τις εμπορικές συμφωνίες μέχρι να διευθετηθεί η υπόθεση στο δικαστήριο.
Η απόφαση ανοίγει επίσης το δρόμο για αμφισβήτηση άλλων πολιτικών που σχετίζονται με την παρούσα Προεδρία, όπως θέματα μεταναστευτικής πολιτικής και ασφάλειας στα σύνορα.
Επόμενα βήματα: Ξεκινά πόλεμος με τη δικαιοσύνη;
Οι νομικοί σύμβουλοι του Τραμπ θα αποφασίσουν να ασκήσουν έφεση, με πιθανό προορισμό το Ανώτατο Δικαστήριο. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιες θα είναι οι αντιδράσεις του Τραμπ, ο οποίος έχει δείξει έως τώρα ότι επιτίθεται σε κάθε αμφισβήτηση της εξουσίας του.
Αν ο Τραμπ ξεκινήσει αντιπαράθεση με τον δικαστικό τομέα, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στις ΗΠΑ. Ήδη, οι πρώτες αντιδράσεις από τον Λευκό Οίκο είναι απογοητευτικές. Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος δήλωσε ότι «δεν είναι δουλειά μη εκλεγμένων δικαστών να αποφασίζουν για την αντιμετώπιση μιας εθνικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης».
Ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, Στίβεν Μίλερ, έκανε λόγο για «δικαστικό πραξικόπημα» μέσω ανάρτησής του.
The judicial coup is out of control. https://t.co/PRRZ1zU6lI
— Stephen Miller (@StephenM) May 28, 2025
Εκτός από νομικές ενέργειες, ο Λευκός Οίκος θα αναγκαστεί να λάβει δύσκολες αποφάσεις σχετικά με τους δασμούς. Μπορεί να προσπαθήσει να πάρει έγκριση από το Κογκρέσο για να διατηρήσει τους δασμούς, αλλά η ικανότητα του Τραμπ να πείσει τους βουλευτές και τους γερουσιαστές είναι αβέβαιη.
