Στο παρά πέντε μιας ενδεχόμενης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, έπειτα από τις αμερικανικές επιθέσεις σε ιρανικές εγκαταστάσεις, οι κύριοι παράγοντες της περιοχής έκαναν ένα βήμα πίσω. Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι το Ιράν και το Ισραήλ συμφώνησαν σε εκεχειρία, η οποία θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για ειρηνική λύση.
Εύη Απολλωνάτου
Εάν ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει πράγματι καταφέρει να τερματίσει τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, θα φανεί τις επόμενες ώρες. Ωστόσο, η ανακοίνωση υποδηλώνει ότι ούτε η Ουάσινγκτον ούτε η Τεχεράνη επιθυμούν περαιτέρω κλιμάκωση.
Η πορεία που οδήγησε στη συμφωνία αποκαλύπτει πολλά. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, επισκέφθηκε πρόσφατα τη Μόσχα, όπου είχε συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Κατά τις πληροφορίες του διεθνούς Τύπου, ο Αραγτσί παρέδωσε στον Πούτιν επιστολή του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, στην οποία ζητούσε ρωσική βοήθεια στην αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Πληροφορίες ανέφεραν ότι η Τεχεράνη δεν αντέδρασε θετικά στην απόφαση της Ρωσίας να μην εμπλακεί για να προστατεύσει το καθεστώς Άσαντ στη Συρία, ούτε στην απουσία ενεργής στήριξης στον πόλεμο με το Ισραήλ.
Το κύριο ερώτημα που προκύπτει είναι τι ζητούσε η Τεχεράνη ως βοήθεια από τη Ρωσία και πώς παρενέβη στη διαμάχη ο Πούτιν. Δηλαδή, αν το Κρεμλίνο επικοινώνησε με τους Αμερικανούς και αν μεταφέρθηκαν μηνύματα στην Τεχεράνη.
Η επίθεση στην αμερικανική βάση στο Κατάρ
Το Ιράν, τελικά, εξαπέλυσε μια επίθεση κατά της αμερικανικής βάσης Al Udeid στο Κατάρ, η οποία κατέληξε να είναι μια πράξη για την τιμή των όπλων. Η Τεχεράνη δεν μπορούσε να παραμείνει παθητική απέναντι στις αμερικανικές επιθέσεις, καθώς θα φαινόταν αδύναμη. Η επιλογή της επίθεσης στο Κατάρ ήταν στρατηγική, ώστε το Ιράν να αποσυρθεί από τον πόλεμο χωρίς να φανεί ότι υποχωρεί.
Ο Ντόναλντ Τραμπ φάνηκε να αποδέχεται ότι αυτή ήταν μια διέξοδος για τους Ιρανούς να “ξεσπάσουν” και να προχωρήσουν σε μια νέας φύσης συμφωνία ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή. Η ψυχραιμία με την οποία αντέδρασε ο Αμερικανός Πρόεδρος μπορεί να οφείλεται και στο γεγονός ότι οι Ιρανοί ειδοποίησαν εκ των προτέρων την κυβέρνηση του Κατάρ, η οποία ενημέρωσε τους Αμερικανούς.
Αυτή η κίνηση έστειλε το μήνυμα στην Ουάσινγκτον ότι το Ιρανικό καθεστώς επιθυμεί να βγει από τη σύγκρουση και δεν επιδιώκει κλιμάκωση. Πράγματι, μια ένοπλη σύρραξη με τις ΗΠΑ θα ήταν καταστροφική για την περιοχή και για το ιρανικό καθεστώς, το οποίο ήδη έχει αντιμετωπίσει επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και τη δολοφονία στρατηγών του από ισραηλινές δυνάμεις.
Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι της εκεχειρίας
Η ανακοίνωση της εκεχειρίας παρέχει μια πρώτη εικόνα των κερδισμένων και των χαμένων στην περιοχή. Ο Τραμπ επέλεξε μια ριψοκίνδυνη κίνηση με τους βομβαρδισμούς στο Ιράν, κάτι που ούτε ένας από τους προκατόχους του δεν είχε διακινδυνεύσει. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, αυτό το ρίσκο φαίνεται να του αποδίδει καρπούς.
Από την αρχή, ο Τραμπ ήθελε οι επιθέσεις να μην οδηγήσουν σε περαιτέρω κλιμάκωση. Η Ουάσινγκτον είχε δηλώσει ότι δεν θα συνέχιζε τις επιθέσεις αν το Ιράν δεν απαντούσε. Μάλιστα, ο Πρόεδρος φέρεται να ήθελε ένα σενάριο παρόμοιο με το 2020, όταν η αμερικανική στρατιωτική δράση κατά του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί οδήγησε σε περιορισμένη ιρανική αντίδραση και γρήγορη αποκλιμάκωση της κρίσης.
Το Ιράν, παρά τις μεγάλες του απώλειες, σίγουρα αποκομίζει ωφέλη από την εκεχειρία, κερδίζοντας χρόνο για να ανασυγκροτηθεί και να μην καταρρεύσει. Αντίθετα, η εξέλιξη της εκεχειρίας σίγουρα δεν ευχαρίστησε το Τελ Αβίβ, το οποίο πέτυχε να εμπλέξει τις ΗΠΑ στη σύγκρουση αλλά δεν είδε την αποδυνάμωση του καθεστώτος, όπως προέβλεπαν οι στρατηγιστές του.
