Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε το Ψήφισμα 2780 (2025) με 13 θετικές ψήφους και 2 αποχές (Ρωσία, Κίνα), παρατείνοντας την εντολή της Επιχείρησης IRINI για έξι ακόμη μήνες.
Το Ψήφισμα, που προτάθηκε από την Ελλάδα και τη Γαλλία, επιτρέπει τη διεξαγωγή επιθεωρήσεων σε διεθνή ύδατα κοντά στις ακτές της Λιβύης για την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων που επιβάλλει ο ΟΗΕ σε πλοία που κατευθύνονται προς ή από τη Λιβύη, εφόσον υπάρχουν υποψίες παραβίασής του.
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, δήλωσε ότι η στήριξη του Συμβουλίου είναι ενθαρρυντική και τόνισε τη σημασία της αποστολής, αναφέροντας ότι η εξάμηνη ανανέωση προσφέρει ευκαιρίες συνεργασίας με όλα τα εμπλεκόμενα κράτη, ιδίως τις λιβυκές αρχές.
Έκανε επίσης αναφορά στο νομικό πλαίσιο της Επιχείρησης IRINI, επισημαίνοντας τη σημασία της ανανέωσης του Ψηφίσματος 2292 και της τροποποίησής του από το Ψήφισμα 2733, διασφαλίζοντας τη δυνατότητα επιθεωρήσεων πλοίων σε διεθνή ύδατα από κράτη-μέλη. «Η αυστηρή εφαρμογή του εμπάργκο θα συμβάλει στην αποτροπή παράνομων μεταφορών», τόνισε.
Η Ελλάδα υποστηρίζει ενέργειες που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη. «Η Επιχείρηση IRINI, ως αμερόληπτο εργαλείο, αποτρέπει το λαθρεμπόριο όπλων και συμβάλλει στην εφαρμογή του εμπάργκο και στις διεθνείς προσπάθειες για την ειρήνη στη Λιβύη», είπε ο κ. Σέκερης.
Αυτά τα μέτρα υιοθετήθηκαν πρώτη φορά το 2016 με το Ψήφισμα 2292. Το Συμβούλιο ανανεώνει τις σχετικές ενέργειες ετησίως, ενώ αυτή τη φορά η αποχή της Λιβύης οδήγησε σε εξάμηνη ανανέωση.
Η Επιχείρηση IRINI, που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020 από την ΕΕ, στοχεύει στη διακοπή των παράνομων ροών όπλων και βασίζεται σε θαλάσσιες επιθεωρήσεις και δορυφορική παρακολούθηση.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γενικού Γραμματέα, από τον Νοέμβριο 2024 μέχρι τον Απρίλιο 2025, η EUNAVFOR Med IRINI παρέμεινε ο μόνος περιφερειακός οργανισμός που πραγματοποίησε επιθεωρήσεις πλοίων.
Κατά την αναφορά, η Επιχείρηση IRINI πραγματοποίησε 2.271 επικοινωνίες με πλοία και 38 φιλικές προσεγγίσεις, καθώς και δύο επιθεωρήσεις, χωρίς κατασχέσεις απαγορευμένων ειδών.
Από το 2022, το Συμβούλιο ανανεώνει την εντολή χωρίς ομοφωνία, καθώς η Ρωσία αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα της επιχείρησης, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει εντοπίσει σημαντικά δίκτυα προμήθειας και κατηγόρησε για επιλεκτική εφαρμογή.
Η παράταση της εντολής της IRINI έρχεται σε μια περίοδο όπου συνεχίζονται οι παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων και υπάρχει απογοήτευση για τη στασιμότητα στη πολιτική μετάβαση. Η απόφαση του Συμβουλίου υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη διεθνή δέσμευση.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό συμμετέχει στην επιχείρηση από τον Μάιο του 2020.
Πηγή: ΑΜΠΕ