Ένα απρόσμενο εργαστηριακό λάθος. Μια γυναίκα που δεν θέλει να μυρίζει «λουλούδι». Πέντε μικρές φιάλες. Και ένα άρωμα που ανατρέπει τους κανόνες της θηλυκότητας και δημιουργεί έναν μύθο διαχρονικότητας.
Το Chanel No. 5 δεν είναι απλά ένα άρωμα. Είναι μια αναλαμπή από την ψυχή της Κοκό Σανέλ — αυστηρή, θαρραλέα, καθαρή και μυστηριώδης. Ένας ύμνος στη γυναίκα που ουδέποτε απολογείται. Πώς όμως προήλθε;
Παρίσι, 5 Μαΐου 1921. Η Κοκό Σανέλ ανοίγει το ατελιέ της στη rue Cambon και πλημμυρίζει τον αέρα με μια καινοτόμο οσμή. Όχι με ρούχα αυτή τη φορά. Με έναν νέο, παράξενο αρωματισμό. Το Chanel No. 5 γεννιέται με μια θεμελιώδη αρχή: «Να μυρίζει γυναίκα, όχι λουλούδι».
Εξουσία σε υγρή μορφή
Στη δεκαετία του ’20, η Κοκό δεν είναι πια το κορίτσι του ορφανοτροφείου στην Ομπαζίν. Είναι η «κυρία» που έχει κατακτήσει την εξουσία. Μια γυναίκα που πέρασε από τις αγκαλιές του βαρόνου Μπαλσάν και του μεγαλοδούκα Ντμίτρι Παβλόβιτς, όχι για να μείνει στη σκιά τους αλλά για να αποκτήσει αυτό που επιθυμεί: τον έλεγχο.
Έχει ήδη επαναστατήσει με τη μόδα μέσω αυστηρών γραμμών, ανδρόγυνων σιλουετών και του κλασικού μαύρου φορέματος. Τώρα επιθυμεί κάτι πιο αέρινο: θέλει εξουσία σε υγρή μορφή. Θέλει να αποτυπώσει τη μυρωδιά της νέας γυναίκας — εκείνης που ποτέ δεν απολογείται.
Αναθέτει την αποστολή στον Ερνέστ Μπο, έναν Ρώσο αρωματοποιό που φέρει τη λάμψη και την τολμηρότητα μιας άλλης εποχής. Ο Μπο πειραματίζεται με τις αλδεΰδες — συνθετικές ενώσεις που προσφέρουν σχεδόν μεταφυσική ένταση. Μερικές σταγόνες και το άρωμα ενεργοποιείται, εκρήγνυται και ουσιαστικά αιωρείται στον αέρα.
Υποτίθεται ότι ο βοηθός του κάνει λάθη στις αναλογίες και το θρυλικό Νο 5 γεννιέται. Η Σανέλ απορρίπτει τα υπόλοιπα τέσσερα δείγματα και επιλέγει το πέμπτο, για λόγους που είναι και μυστικιστικοί και εμπορικοί. Το πέντε είναι ο δικός της αριθμός και μπορεί να το λανσάρει την 5η ημέρα του 5ου μήνα. «Αυτό είναι. Ένα άρωμα μοναδικό. Ένα άρωμα γυναίκας», δηλώνει.
Δώρο που γίνεται εμμονή
Αρχικά, το άρωμα δεν πωλείται — διανέμεται ως δώρο. Σε φίλες, σε ερωμένες πλουσίων, σε γυναίκες που κινούνται σε κύκλους και ψιθύρους. Η μυρωδιά εξαπλώνεται. Στην Riviera, η Κοκό ψεκάζει τα τραπέζια με το Νο 5. Κάθε γυναίκα που περνά σταματά, ρωτά και επιθυμεί να το αποκτήσει. Έτσι, η ζήτηση δημιουργείται οργανικά — όπως κάθε πραγματική εμμονή.
Ωστόσο, το παραμύθι έχει και τη σκοτεινή του πλευρά. Το 1924, η Σανέλ μπαίνει σε συμφωνία με τους αδελφούς Βερτχάιμερ: αυτοί παρέχουν την υποδομή και τη χρηματοδότηση, εκείνη το όνομα.
Η σκοτεινή πλευρά
Το No 5 ανήκει στην Parfums Chanel. Όμως, η Κοκό δεν αντέχει να βλέπει το άρωμά της να αποφέρει κέρδη χωρίς τη δική της επιρροή. Παλεύει να το επανακαταλάβει.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τους ναζιστικούς νόμους κατά των Εβραίων για να αποσπάσει την επιχείρηση από τους Βερτχάιμερ. Αποτυγχάνει, καθώς εκείνοι την έχουν προλάβει. Μετά τον πόλεμο, επαναδιαπραγματεύονται και της παραχωρούν το 2% των παγκόσμιων πωλήσεων. Αρκετό για να την καταστήσει μία από τις πλουσιότερες γυναίκες στον κόσμο.
«Μόνο μερικές σταγόνες Chanel No 5»
Ωστόσο, το No 5 δεν ζει μόνο από την ιστορία του. Ζει από τον μύθο του. Η Κατρίν Ντενέβ, η Νικόλ Κίντμαν, η Μαριόν Κοτιγιάρ — κάθε μία τους εκφράζει μια εκδοχή του θηλυκού που είχε φανταστεί η Σανέλ. Αλλά καμία δεν ξεπερνά τη Μέριλιν. Όταν ρωτήθηκε τι φορά στο κρεβάτι, απάντησε: «Μόνο μερικές σταγόνες Chanel No 5». Δεν χρειάζεται διαφήμιση ή τίποτε άλλο.
Έναν αιώνα αργότερα, το Chanel No. 5 παραμένει το πιο εμβληματικό άρωμα στον κόσμο. Στην εποχή των φίλτρων, του TikTok και των επιφανειακών τάσεων, αντιστέκεται με την υπεροχή του. Είναι ακριβό, κλασικό, αλλά και ανατρεπτικό. Ένα σταγόνα μνήμης, επιθυμίας και εξουσίας. Δεν είναι απλώς άρωμα — είναι στάση ζωής.
