Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Moody’s υποβάθμισε την Παρασκευή την αξιολόγηση φερεγγυότητας των ΗΠΑ από «AAA» σε «AA+», λόγω του υψηλού εθνικού χρέους.
Η Moody’s εκτιμά ότι το ομοσπονδιακό χρέος των ΗΠΑ θα φτάσει το 135% του ΑΕΠ μέχρι το 2035, από 98% το 2024. αναμένει επίσης ότι το ομοσπονδιακό έλλειμμα θα αγγίξει το 9% του ΑΕΠ το 2035, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 6,4% του 2024. Αυτή η κατάσταση μπορεί να κάνει περισσότερο κοστοβόρα τη διαδικασία άντλησης κεφαλαίων μέσω κρατικών ομολόγων.
Η Moody’s συντάσσεται με τις Fitch και S&P, οι οποίες έχουν ήδη υποβαθμίσει τις ΗΠΑ από AAA σε AA+: Η Fitch το 2023 και η S&P το 2011.
Ο Λευκός Οίκος εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για την υποβάθμιση. Ο Στίβεν Τσουνγκ, διευθυντής επικοινωνίας του Λευκού Οίκου, κατηγόρησε τον επικεφαλής οικονομολόγο της Moody’s, Μαρκ Ζάντι, ότι έχει πολιτικά κίνητρα και ότι οι αναλύσεις του έχουν αποδειχθεί συχνά λανθασμένες.
Ιστορική αναδρομή
Ο πρόεδρος Τραμπ κατηγόρησε τον προκάτοχό του, Τζο Μπάιντεν, ότι οι πολιτικές του έχουν επιδεινώσει την κατάσταση του χρέους και του ελλείμματος, στοχεύοντας στην ενέργεια και την τεχνολογία για την αντιμετώπιση της Κίνας. Ωστόσο, ο ίδιος είχε συμβάλει στην αύξηση του χρέους με μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές κατά την πρώτη του θητεία.
Η διαμάχη δεν θα λήξει σύντομα. Αν και η υποβάθμιση από AAA σε AA+ δεν είναι καταστροφική, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θεωρούνται πια ασφαλές καταφύγιο, για πρώτη φορά μετά από έναν αιώνα.
«Είναι η πρώτη φορά από το 1919, μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που όλοι οι μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίζουν τις ΗΠΑ», σημειώνουν ειδικοί του τομέα. «Η απόφαση αυτή έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από ποτέ, καθώς φαίνεται σαν κύρωση στην οικονομική πολιτική του Τραμπ, με υψηλό χρέος και δαπάνες χωρίς προοπτική αλλαγής».
Σημείο καμπής
Όπως ανέφερε ο Μάριο Ντράγκι σε ομιλία του στην Κοιμπρά της Πορτογαλίας, το «σημείο καμπής» δεν αφορά μόνο τους δασμούς, αλλά και τη θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία. Η χώρα που κάποτε ήταν η ισχυρότερη και πιο αξιόπιστη, τώρα δείχνει σημάδια αστάθειας.
Η αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών θα είναι κρίσιμη. Το spread με τη Γερμανία, ήδη αυξημένο, πιθανόν να συνεχίσει να αυξάνεται, ενώ η απόδοση των αμερικανικών ομολόγων αναμένεται να σκαρφαλώσει.
Έχει αναφερθεί ότι μεγάλες τράπεζες, ακόμα και στην Κίνα, αρχίζουν να απορρίπτουν ομόλογα σε δολάρια, υποδεικνύοντας την πιθανότητα ενός οικονομικού πολέμου. «Μετά την υποβάθμιση από την Moody’s, δεν υπάρχουν περισσότεροι λόγοι για θεωρίες συνωμοσίας», αναφέρουν Ευρωπαίοι αναλυτές.
Αλληλεπιδράσεις
Η υποβάθμιση των ομολόγων μπορεί να ωφελήσει τις μετοχές, αλλά σε περίπτωση αυξημένης αβεβαιότητας, οι αγορές δεν μπορούν να το αγνοήσουν. Η σταθερότητα των ΗΠΑ είναι κομβική και η αποδυνάμωσή της δεν ευνοεί κανέναν, ούτε καν την Κίνα, που κατέχει σημαντικά ποσά σε αμερικανικά ομόλογα.
Μόνο δέκα χώρες παγκοσμίως διατηρούν τριπλό Α. Σημειωτέον ότι οι πρώτες τρεις είναι εκείνες στις οποίες ο Τραμπ επιτίθεται.
«Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, το ‘Πρώτα η Αμερική’ μπορεί να μετατραπεί σε ‘Τελευταία η Αμερική’, και η διοίκηση θα χρειαστεί να μειώσει δραστικά τις δαπάνες. Χωρίς περιθώριο για τις υποσχέσεις του Τραμπ για φοροαπαλλαγές», προειδοποιούν οι αναλυτές. «Ο Τραμπ κατέχει πόλεμο με τον Άνταμ Σμιθ και τον χάνει», καταλήγει η Wall Street Journal.
Διαχωρισμός στην Ευρώπη
Οι επιπτώσεις της Moody’s επηρεάζουν και την Ευρώπη. Στην Ευρωζώνη, μόνο η Γερμανία, η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο διατηρούν τις καλύτερες αξιολογήσεις. «Αυτό αντικατοπτρίζει τη διαίρεση μεταξύ χωρών-μυρμηγκιών και χωρών-ακρίδων, με το Βερολίνο να παραμένει η μόνη κινητήρια δύναμη», αναφέρουν αναλυτές.
«Η Ευρώπη πρέπει να αντιδράσει ως ενιαία οντότητα και όχι απλά ως σύνολο χωρών», τονίζει ο Ντράγκι.
Η πρόκληση είναι μπροστά καθώς ο Τραμπ προτίθεται να στείλει επιστολές σε 150 χώρες για νέους δασμούς. «Δεν μπορούμε να τους συναντήσουμε όλους», αναφέρει, και μένει να δούμε αν η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να παραμείνει ενωμένη και αποτελεσματική στην ανταγωνίστρια αυτή κατάσταση.
