Βρίσκεται έξω από την πύλη του Serpent Mound στο Οχάιο, κοιτάζοντας την κάμερα με το πάθος ενός σύγχρονου κατατρεγμένου προφήτη. Οργανισμοί όπως το Ohio History Connection του έχουν απαγορεύσει την είσοδο, και αυτό το εκμεταλλεύεται πλήρως.
Στην εκπομπή του «Ancient Apocalypse» στο Netflix, ο Γκράιαμ Χάνκοκ διαβάζει μια επιστολή απόρριψης ως ντοκουμέντο λογοκρισίας, με το δραματικό μουσικό χαλί να συνοδεύει τα λόγια του. Ο τόνος του είναι οργισμένος: «Τι καλύτερος τρόπος υπάρχει να καταπνίξεις τις αντίθετες φωνές;». Είναι φανερό ότι απολαμβάνει αυτή την προσοχή.
«Οι ιδέες του Χάνκοκ έχουν πυροδοτήσει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων ανθρώπων που, επιφανειακά, φαίνεται να είναι λογικοί. Ωστόσο, αρέσουν και σε εκείνους που απλώς αμφισβητούν τους ειδικούς», εξηγεί το Economist, στο οποίο ο Χάνκοκ είχε εργαστεί στο παρελθόν ως ανταποκριτής.
Η Εποχή των Παγετώνων
Για 30 χρόνια, ο Χάνκοκ αφηγείται μια εναλλακτική Ιστορία: Κάπου στην Εποχή των Παγετώνων, πριν από 12.800 χρόνια, ένας κομήτης χτυπά τη Γη, καταστρέφοντας έναν πολιτισμό σοφών αστρονόμων και θαλασσοπόρων — μια χαμένη Ατλαντίδα που μεταφέρει τη γνώση της σε «πρωτόγονους» κυνηγούς και συλλέκτες και δίνει ζωή στους Μάγιας, Αιγύπτιους, Ινκας και Σουμέριους.
Ενώ οι επιστήμονες βλέπουν απλά ομοιότητες μεταξύ ανεξάρτητων πολιτισμών, ο Χάνκοκ εντοπίζει ένα κρυφό νήμα: μια εξωγήινη σχεδόν διανόηση που στέλνει κρυπτογραφημένα μηνύματα για να μας προειδοποιήσει.
Ένας Αγώνας κατά της «δικτατορίας των ειδικών»
Η θεωρία του έχει σχεδόν καθολικά απορριφθεί από την επιστημονική κοινότητα ως ψευδοαρχαιολογία, αλλά έχει αποκτήσει εκατομμύρια οπαδούς. Από το βιβλίο του «Fingerprints of the Gods» (1995) έως το «Magicians of the Gods» (2015) και τη σειρά του στο Netflix, ο Χάνκοκ έχει δημιουργήσει μια cult προσωπικότητα ως ο πολιτισμικός ήρωας που αντιστέκεται στη «δικτατορία των ειδικών».
Οι συγκρούσεις του με την αρχαιολογική κοινότητα δεν περιορίζονται σε λογομαχίες. Η Society for American Archaeology ζήτησε από το Netflix να αναθέσει τη σειρά του στην κατηγορία της επιστημονικής φαντασίας λόγω παραπληροφόρησης και έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.
Ο Χάνκοκ απαντά ότι απλώς προβάλλει τις «αδικημένες» αφηγήσεις των μύθων και των παραδόσεων. Όταν κατηγορήθηκε ότι αναπαράγει ρατσιστικά μοτίβα – όπως η ιδέα ότι οι ιθαγενείς δεν θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μεγαλιθικά έργα – αντέδρασε έντονα, ισχυριζόμενος πως ήταν και αυτό μια συνωμοσία εναντίον του.
Στη βασική φωτογραφία (τραβημένη πριν από λίγες μέρες από την Santha Faiia), στέκομαι μπροστά στο παγκόσμια διάσημο Μεγάλο Ζιγγούρατ του Ουρ, στο νοτιοδυτικό Ιράκ… pic.twitter.com/boabrUuyg7
— Graham Hancock (@Graham__Hancock) May 20, 2025
Το κοινό του
Πρώην δημοσιογράφος του Economist, με πρώιμες περιόδους εξάρτησης και σχέσεις με Αφρικανούς δικτάτορες, ο Χάνκοκ έχει εξελιχθεί σε ιεροκήρυκα της μεταφυσικής Αρχαιολογίας. Συνδυάζει τα ιερά της Γης με τους κρατήρες του Άρη, τους στύλους του Σολομώντα με το Πεντάγωνο, και την καταστροφή της Ατλαντίδας με τις μυστηριώδεις κολόνες του Γκιομπεκλί Τεπέ.
Το κοινό του απαρτίζεται από ένα ποικίλο μίγμα συνωμοσιολόγων, influencers, τεχνολογικών ολιγαρχών και αυτών που αμφισβητούν κάθε θεσμική γνώση. Από τον Τζο Ρόγκαν (ο οποίος τον αποκαλεί «τον άνθρωπο που έχει επηρεάσει περισσότερο τη σκέψη μου») μέχρι τον Πίτερ Τιλ και τον Τάκερ Κάρλσον, οι υποστηρικτές του προέρχονται από τη νέα Δεξιά της ΗΠΑ — όπου η αναζήτηση της Ατλαντίδας συναντά τη δυσπιστία προς τη Δημοκρατία και την εμμονή με την «αλήθεια» που μας κρύβουν. Ο κινητήριος μοχλός είναι το ερώτημα: «Τι μας κρύβουν».
Το μυστικό της επιτυχίας
Οι αντίπαλοί του, όπως ο αρχαιολόγος Φλιντ Ντίμπλ, βλέπουν κάτι πιο σκοτεινό: μια επιχείρηση κατά της επιστήμης και των δεδομένων, που ακολουθεί πρακτικές παραπληροφόρησης. Χωρίς δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, με cherry-picking τακτικές και αποσιώπηση αντιφατικών ευρημάτων, ο Χάνκοκ προτιμά τον ρόλο του αιρετικού. «Δεν είναι δουλειά μου να είμαι αντικειμενικός», τονίζει. «Είναι καθήκον μου να αμφισβητώ την κυρίαρχη αφήγηση».
Ίσως το μυστικό της επιτυχίας του να έγκειται στην ανάγκη μας να αμφισβητούμε τους ειδικούς. Και να ονειρευόμαστε ότι κάπου, κάποτε, υπήρξε ένας μαγικός κόσμος σοφών που χάθηκε. Η σκέψη ότι «κάτι μας κρύβουν» είναι πιθανότατα πιο καθησυχαστική από το να παραδεχτούμε ότι «κάπου αποτύχαμε».
