Η συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας για κατάπαυση του πυρός με τη Ρωσία μπορεί να μην αποτελεί απόλυτη λύση στην πολεμική κρίση της Ουκρανίας, αλλά σίγουρα είναι μια θετική εξέλιξη σε σχέση με την κατάσταση πριν από μία εβδομάδα, όπως παρατηρεί το BBC. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι να επιτευχθεί μόνιμη ειρήνη.
Η πρόοδος στη συνεργασία μεταξύ Αμερικανών και Ουκρανών διπλωμάτων καθρεφτίζει την ικανότητα του Τραμπ, ο οποίος, παρά την αναγνωρίσιμη αλαζονεία και τις προσβολές του, παραμένει ανοιχτός σε νέες διαπραγματεύσεις. Γι’ αυτόν, η αναταραχή συχνά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαπραγματευτικής διαδικασίας, σύμφωνα με το βρετανικό ΜΜΕ.
Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία σχετικά με τα δικαιώματα των ορυκτών πόρων, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο στην πορεία. Εν τω μεταξύ, δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία αν η Ρωσία θα αποδεχτεί την πρόταση, με την αντίδραση να είναι μέχρι στιγμής μάλλον επιφυλακτική. Η αμερικανική πλευρά πρέπει να δείξει τι θα κάνει για να ασκήσει πίεση στον Βλαντιμίρ Πούτιν ώστε να εγκρίνει την προτεινόμενη συμφωνία.
Εντούτοις, αυτή η εξέλιξη αντιπροσωπεύει πρόοδο προς την κατεύθυνση της υποσχέσεως του Τραμπ να είναι ο ηγέτης που θα τερματίσει τον πόλεμο, όπως είχε επαναλάβει κατά τη διάρκεια της προεδρικής του εκστρατείας πέρυσι. Όπως αναφέρει ο Μάρκο Ρούμπιο, “η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο της Ρωσίας”. Αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή.
Η κοινή δήλωση περιέχει βασικές γραμμές, με την πιο σημαντική να είναι ότι “οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ενημερώσουν τη Ρωσία ότι η ρωσική απάντηση είναι καθοριστική για την επίτευξη της ειρήνης”. Έχουν υπάρξει πολλές συζητήσεις σχετικά με τις προσδοκίες του Τραμπ από την Ουκρανία και τα μέσα πίεσης που διαθέτει η Ουάσινγκτον για να κατευθύνει το Κίεβο. Τώρα, είναι η στιγμή να δοκιμαστούν οι προθέσεις της Ρωσίας, δημόσια.
Η σχέση του Τραμπ με τον Πούτιν μέχρι στιγμής είναι αβέβαιη, καθώς δεν υπάρχουν ολοφάνερα σημάδια πίεσης προς τη Μόσχα, προκειμένου να εξισορροπηθεί η πίεση που ασκείται στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η τρέχουσα κοινή δήλωση ΗΠΑ-Ουκρανίας δεν σημαίνει ότι ο Τραμπ άλλαξε τη στάση του απέναντι στον Ζελένσκι, αν και δήλωσε ότι μπορεί να τον καλέσει στον Λευκό Οίκο. Η σχέσεις τους είναι περίπλοκες και οι ιστορικές δυσπιστίες θα απαιτήσουν χρόνο για να ξεπεραστούν. Ωστόσο, η ένταση που προκλήθηκε από τη σφοδρή τους συνάντηση πριν από 11 ημέρες μπορεί να αρχίσει να υποχωρεί καθώς οι διαδικασίες ειρηνικής λύσης προχωρούν, αναφέρει το BBC.
Με την άμεση επανέναρξη της ανταλλαγής πληροφοριών και της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, η Ρωσία είναι εκείνη που μπορεί τώρα να νιώσει την πίεση. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα ήταν ανοιχτός στο να προσκαλέσει ξανά τον πρόεδρο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο μετά τις σημερινές συνομιλίες στις ΗΠΑ.
Ο Πολωνός Πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε στο Χ: “Φαίνεται ότι οι Αμερικανοί και οι Ουκρανοί έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς την ειρήνη και η Ευρώπη είναι έτοιμη να στηρίξει την επίτευξη μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης”.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ευχαρίστησε τον Τραμπ για την “εποικοδομητική συζήτηση” που είχαν σήμερα στην Τζέντα. Σε ένα διαδικτυακό βίντεο, επανέλαβε τη θέση της Ουκρανίας να αποδεχθεί την πρόταση των ΗΠΑ για εκεχειρία τόσο στον ουρανό όσο και στη θάλασσα καθώς και στη πρώτη γραμμή.
Δηλώνει ότι “την θεωρούν θετική” και ότι πλέον “εναπόκειται στις Ηνωμένες Πολιτείες” να πείσουν τη Ρωσία να αποδεχτεί την πρόταση. Αναφέρει επίσης ότι η αμερικανική συμφωνία για την επαναφορά της ανταλλαγής πληροφοριών με την Ουκρανία είναι σημαντική και ότι αυτό εξασφαλίστηκε.
“Η Ουκρανία είναι έτοιμη για ειρήνη. Η Ρωσία πρέπει να δείξει την προθυμία της να τερματίσει τον πόλεμο ή ας επιλέξει να συνεχίσει. Είναι καιρός για πλήρη διαφάνεια. Ευχαριστώ όλους όσους στηρίζουν την Ουκρανία”.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος ήταν κεντρικός στις συνομιλίες στην Τζέντα, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι “η μπάλα είναι στο γήπεδο των Ρώσων” και ότι θα μεταφέρει την πρόταση στη Μόσχα. Εξέφρασε την ελπίδα ότι οι Ρώσοι θα αποδεχτούν την εκεχειρία, αλλά προειδοποίησε ότι αν δεν το κάνουν, “θα μάθουμε δυστυχώς ποιο είναι το εμπόδιο για την ειρήνη”.
Διευκρινίζοντας λεπτομέρειες για την προτεινόμενη εκεχειρία, ο Ρούμπιο ανέφερε ότι “η πρόταση είναι να σταματήσουν οι εχθροπραξίες” – υπερβαίνοντας την αρχική πρόταση του Ζελένσκι για μερική εκεχειρία στη θάλασσα και τον ουρανό.
Η πίεση στη Ρωσία τώρα είναι εμφανής λόγω της αντίδρασης του Τραμπ. “Καταπαύση του πυρός. Συμφωνήθηκε πριν από λίγο. Η Ουκρανία συμφώνησε. Ελπίζω ότι και ο πρόεδρος Πούτιν θα συμφωνήσει”, δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος μόλις ενημερώθηκε για την επίτευξη της συμφωνίας.
Η σημαντική διαφορά
“Μπορεί να είναι αμερικανική μελωδία, αλλά τελικά η Ουκρανία τραγουδά το ίδιο τραγούδι με τις ΗΠΑ”, σημειώνει αναλυτής του BBC. Αυτή η κοινή δήλωση υποδηλώνει ότι η σχέση τους φαίνεται να έχει εισέλθει σε τροχιά αποκατάστασης. Είναι πιθανό να δούμε τον Ουκρανό ηγέτη να υπογράφει μια συμφωνία για τους ορυκτούς πόρους, ανοίγοντας το δρόμο για αμερικανικές επενδύσεις. Ωστόσο, οι πολυπόθητες εγγυήσεις ασφάλειας που ζητά ο Ζελένσκι δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί.
Ο Ρούμπιο αναφέρθηκε επίσης στην ασφάλεια του ουκρανικού λαού, η οποία είναι κεντρική στην προτεινόμενη κατάπαυση του πυρός, η οποία θα είναι καθολική κατά μήκος της γραμμής του μετώπου.
Ίσως τώρα που η Ουκρανία είναι “ευγνώμονη” και “πρόθυμη για ειρήνη”, η Αμερική θα είναι έτοιμη να διασφαλίσει το μακροχρόνιο μέλλον της. Ωστόσο, οι προτάσεις περιλαμβάνουν πολλές επιφυλάξεις και υπάρχει ένα μεγάλος “όμως”: τι θα πράξει η Ρωσία; Θα αποδεχτεί την ιδέα της Ουάσινγκτον και θα εφαρμόσει την κατάπαυση του πυρός “άμεσα”; Αν ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν επιθυμεί να έχει εμπλοκή με την “μπάλα” που υποστηρίζει η Αμερική ότι είναι τώρα στο χέρι του, αυτές οι διπλωματικές εξελίξεις μπορούν να καταρρεύσουν γρήγορα.
Μία από τις πολλές αλλαγές που φέρνει το “ναι” είναι ότι η Ουάσινγκτον δείχνει μια πιο ξεκάθαρη υποστήριξη προς την Ουκρανία, ενώ περιμένει μια επίσημη και τελική ανταπόκριση από τη Μόσχα. Εν τω μεταξύ, συνεχίζει να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο και να προσφέρει ροές στρατιωτικών πληροφοριών. Αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία θα αντιμετωπίσει μεγαλύτερη πίεση στο πεδίο της μάχης απ’ ότι τις προηγούμενες ημέρες.
Φυσικά, η πίεση είναι τώρα και στον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος είναι συχνά αναφερόμενος για στενές σχέσεις με τον Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της διαφωνίας του με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ ανέφερε μια ατάκα που μπορεί να μην έγινε εύκολα αντιληπτή: “Επιτρέψτε μου να σας πω ότι ο Πούτιν πέρασε πολλά μαζί μου, υπήρξε μια ψευδής κατηγορία που τον κυνηγούσε”. Αναφερόταν στην έρευνα κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, όπου η εκστρατεία του κατηγορήθηκε για συνεργασία με τη Ρωσία για να κερδίσει τις εκλογές.
Οι ισχυρισμοί αυτοί απορρίφθηκαν από και τις δύο πλευρές, αλλά οι δηλώσεις του Τραμπ υποδηλώνουν ότι υπάρχει κάποια αλληλεγγύη. Είναι καιρός να αποδείξει αυτήν την αλληλεγγύη.
Οι ρωσικές επιφυλάξεις
Η πρώτη αντίδραση της Ρωσίας στην προτεινόμενη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για 30 ημέρες προήλθε από την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα. Σε μια λιτή δήλωση της στο RIA Novosti, ανέφερε ότι “η Ρωσία δεν αποκλείει επαφές με εκπροσώπους των ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες”.
Αξιοσημείωτο είναι ότι πριν από τη δήλωση της Ζαχάροβα, δύο Ρώσοι βουλευτές εξέφρασαν αρνητικές απόψεις σχετικά με την συμφωνία. Ωστόσο, αυτές οι θέσεις μπορεί να αλλάξουν, ανάλογα με την αντίδραση του Βλαντιμίρ Πούτιν, όπως παρατηρεί το BBC.
