Στην κλιμάκωση της έντασης του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν επιθέσεις σε τρεις πυρηνικούς στόχους στο Ιράν.
«Θυμηθείτε, υπάρχουν ακόμα πολλοί στόχοι. Απόψε, αυτός ήταν ο πιο δύσκολος – και πιθανώς ο πιο καταστροφικός», ανέφερε ο Τραμπ σε σύντομο τηλεοπτικό μήνυμα. «Αν η ειρήνη δεν έρθει γρήγορα, θα χτυπήσουμε και τους υπόλοιπους στόχους με ακρίβεια και ταχύτητα».
Προγραμματισμένοι Σκοποί και Όπλα που Χρησιμοποιήθηκαν
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαίωσαν ότι οι επιθέσεις στόχευσαν σε τρεις κρίσιμες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν: το Φόρντο, τη Νατάνζ και το Ισφαχάν.
1. Φόρντο: Ο Δύσκολος Στόχος
Η εγκατάσταση του Φόρντο βρίσκεται νότια της Τεχεράνης, κρυμμένη σε βουνό, και είναι μία από τις πιο μυστικές και στρατηγικές τοποθεσίες του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, φιλοξενώντας φυγοκεντρητές για τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Η βάθος όπου βρίσκεται εκτιμάται μεταξύ 80 και 90 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της γης – πιο βαθιά ακόμη και από τη σήραγγα της Μάγχης.
Για αυτό το στόχο, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τις GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator), γνωστές και ως «βόμβες καταστροφής καταφυγίων».
Βάρος: 13.600 κιλά (30.000 λίβρες)
Διεισδυτική Ικανότητα: έως 18 μέτρα οπλισμένου σκυροδέματος ή 61 μέτρα γης πριν την έκρηξη
Αεροσκάφη Μεταφοράς: B-2 Stealth Bombers (B-2 Spirit)
Η MOP είναι το μόνο όπλο που θεωρητικά μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές σε τόσο βαθιές εγκαταστάσεις. Η πλήρης καταστροφή του Φόρντο παραμένει αβέβαιη, αλλά είναι το πιο κοντινό μέσο για αυτήν την ικανότητα.
2. Νατάνζ: Η Καρδιά του Πυρηνικού Προγράμματος
Η Νατάνζ είναι η μεγαλύτερη μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν και έχει προηγουμένως υποστεί επιθέσεις (όπως το κυβερνοχτύπημα Stuxnet), ωστόσο παραμένει λειτουργική και αποτελεί κρίσιμο σημείο.
Η επίθεση στοχεύει πιθανώς σε:
- φυγοκεντρητές αερίου και αποθήκες
- κέντρα διοίκησης και υποδομές ελέγχου
Δεν είναι σαφές αν χρησιμοποιήθηκαν MOPs ή άλλοι τύποι έξυπνων βομβών.
3. Ισφαχάν: Εγκατάσταση Μετατροπής Ουρανίου και Αποθήκες
Το Ισφαχάν φιλοξενεί εγκαταστάσεις μετατροπής ουρανίου σε UF6, απαραίτητο για την τροφοδότηση φυγοκεντρητών. Υπάρχουν επίσης αποθήκες πυρηνικών υλικών και πιθανώς ερευνητικά εργαστήρια.
Οι ΗΠΑ ενδέχεται να στόχευσαν:
- μονάδες μετατροπής
- αποθήκες υλικού
- υποστηρικτικές υποδομές
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι επιθέσεις έγιναν κυρίως με MOPs και ενδεχομένως με Tomahawk cruise missiles, ιδιαίτερα σε επιφανειακούς στόχους.
Αντίκτυπος των Επιθέσεων
Ο βαθμός καταστροφής ή τυχόν θύματα παραμένουν άγνωστα.
Ο Χασάν Αμπεντίνι, αναπληρωτής διευθυντής της ιρανικής τηλεόρασης, δήλωσε ότι οι εγκαταστάσεις είχαν εκκενωθεί «καιρό πριν», χωρίς σοβαρές απώλειες, καθώς τα υλικά είχαν μεταφερθεί.
Ο Τραμπ ανέφερε ότι οι εγκαταστάσεις «καταστράφηκαν πλήρως», ενώ ο πρώην υπφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαρκ Κίμιτ, δήλωσε ότι «δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταστράφηκαν πλήρως».
Η Τεχεράνη έχει ανακοινώσει πάνω από 200 νεκρούς και 1.200 τραυματίες από την έναρξη των συγκρούσεων.
Εντωμεταξύ, το Ισραήλ έχει ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας σε όλη τη χώρα, επιβάλλοντας περιορισμούς σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δημόσιες συγκεντρώσεις.
Πώς θα Αντιδράσει το Ιράν;
Παρά τις επιθέσεις από το Ισραήλ και τη μείωση της δύναμης των περιφερειακών συμμάχων, το Ιράν διατηρεί ισχυρές ικανότητες αντεπίθεσης.
Η Τεχεράνη έχει απειλήσει με επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στη Μέση Ανατολή, όπου οι ΗΠΑ έχουν στρατιωτική παρουσία σε τουλάχιστον 19 τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων Μπαχρέιν, Αίγυπτο, Ιράκ, Ιορδανία, Κουβέιτ, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πιθανοί στόχοι περιλαμβάνουν τη βάση του 5ου Στόλου του αμερικανικού Ναυτικού στη Μίνα Σαλμάν (Μπαχρέιν) και τον Περσικό Κόλπο, από όπου περνά το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου.
Το Ιράν θα μπορούσε επίσης να πλήξει συμφέροντα άλλων κρατών που θεωρεί ότι υποστηρίζουν τις ΗΠΑ, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης.
Απαιτείται Έγκριση από το Κογκρέσο;
Κανονικά, το Κογκρέσο έχει την εξουσία να κηρύξει πόλεμο, αλλά ο πρόεδρος μπορεί να διατάξει στρατιωτικές ενέργειες χωρίς επίσημη κήρυξη πολέμου.
Για παράδειγμα, η απόφαση του Τραμπ να επιτεθεί στη Συρία το 2017 δεν απαιτούσε έγκριση του Κογκρέσου, παραπέμποντας σε λόγους εθνικής ασφάλειας και ανθρωπιστικής παρέμβασης.
Ενώ κάποιοι βουλευτές προσπαθούν να περιορίσουν αυτή την εξουσία μέσω ψηφισμάτων, τέτοιες ενέργειες συχνά είναι πιο συμβολικές και σπάνια έχουν άμεσο αντίκτυπο.
