Η αντίληψή μας σχετικά με τις ρίζες των φυτών και των δέντρων μπορεί να μην είναι ακριβής ή να περιορίζεται σε επιφανειακά επίπεδα. Σύμφωνα με νέα έρευνα, πολλά φυτά διαθέτουν ένα κρυφό δεύτερο σύνολο ριζών που εκτείνεται πολύ βαθύτερα στο έδαφος.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature Communications» αποκαλύπτει ότι αυτή η δεύτερη ρίζα εκτείνεται σε βάθος άνω του ενός μέτρου, επιτρέποντας στα φυτά να προσεγγίσουν βαθύτερα θρεπτικά συστατικά του εδάφους.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα φυτά μπορεί να αποθηκεύουν και να μεταφέρουν άνθρακα σε μεγαλύτερα βάθη από ότι αναμενόταν, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να αναπτύξουν στρατηγικές μακροπρόθεσμης υπόγειας αποθήκευσης άνθρακα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Για τη μελέτη αυτών των βαθύτερων ριζικών συστημάτων, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια βάση δεδομένων με δείγματα εδάφους που συλλέχθηκαν από βάθη άνω των 1,8 μέτρων. Από αυτά, εντόπισαν μοτίβα ριζών και τη σύνθεση του εδάφους από 44 τοποθεσίες, που καλύπτουν διάφορες κλιματικές ζώνες σε όλο τον κόσμο, από την τούνδρα της Αλάσκας μέχρι τα τροπικά δάση στο Πουέρτο Ρίκο.
Η Ανακάλυψη
Τα ευρήματα έδειξαν ότι περίπου το 20% των παγκόσμιων τοποθεσιών ερευνών είχαν ρίζες που σχημάτιζαν μάζα σε δύο επίπεδα κατά βάθος, υποδεικνύοντας την ύπαρξη ενός δεύτερου, πιο βαθιού ριζικού συστήματος – ένα φαινόμενο που οι ερευνητές αποκαλούν «διτροπικότητα».
«Μείναμε έκπληκτοι από την συχνότητα εμφάνισης διτροπικών μοτίβων. Για πολύ καιρό, οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι ρίζες γίνονται λιγότερες όσο προχωρούν βαθύτερα. Το δεύτερο ριζικό στρώμα συχνά φτάνει σε θρεπτικά εδάφη όπως το άζωτο, επιτρέποντας στα φυτά να το αξιοποιήσουν. Τα φυτά συνήθως λαμβάνουν τους πόρους τους από επιφανειακά εδάφη, αλλά η ύπαρξη ενός βαθύτερου συστήματος μπορεί να τους ενισχύσει σε περιόδους περιορισμένων πόρων επιφανείας», αναφέρει ο Μινγκτζεν Λιου, οικολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και επικεφαλής της ομάδας έρευνας.
Εφόσον μόνο 1 στα 5 φυτά είχε αυτή τη διάταξη ριζών, αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι αποτελεί ανταπόκριση σε συγκεκριμένες συνθήκες, όπως η ξηρασία ή η έλλειψη νερού. «Είναι περισσότερο ζήτημα επιλογής. Αν υπάρχει επαρκές κίνητρο, τα φυτά μπορούν να εξερευνήσουν μεγαλύτερα βάθη και να αξιοποιήσουν αυτούς τους πόρους» προσθέτει ο Λιου.
Οι ερευνητές τονίζουν την ανάγκη για πιο βαθιές μελέτες του εδάφους. «Η δειγματοληψία σε βάθη 10-30 εκατοστών δεν είναι επαρκής. Χάνουμε σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το τι συμβαίνει πραγματικά στο έδαφος» λέει ο Λιου.
Η Θεωρία
Η άποψη ότι τα φυτά έχουν βαθύτερες ρίζες δεν είναι νέα, τονίζει ο Αλέν Πιέρ, εδαφολόγος στο Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Οι παραδοσιακές θεωρίες σχετικά με την μείωση των ριζών βαθύτερα στο έδαφος έχουν αμφισβητηθεί στο παρελθόν, αλλά τώρα μελετώνται με περισσότερο βάθος και πληρότητα.
Η χρήση συγκεκριμένων σταθμών πεδίου παρείχε πολύτιμες παρατηρήσεις σχετικά με τα βαθιά προφίλ ριζών σε ποικιλία βιοσυστημάτων. Ο Πιέρ σημειώνει επίσης ότι οι βαθιές ρίζες μπορεί να μην είναι μόνο διτροπικές αλλά και πολυτροπικές, με περισσότερα επίπεδα ριζών σε ακόμα μεγαλύτερα βάθη.
Αυτά τα ευρήματα ενδέχεται να υποδεικνύουν ότι οι ερευνητές μπορεί να έχουν υποτιμήσει τις ικανότητες αποθήκευσης άνθρακα στο έδαφος. Ορισμένες στρατηγικές για την κλιματική αλλαγή επικεντρώνονται στην προσέλκυση άνθρακα από την ατμόσφαιρα και την αποθήκευσή του στις ρίζες και το έδαφος.
«Ο υπάρχων προϋπολογισμός μας για τον άνθρακα στην ξηρά μπορεί να είναι λανθασμένος, με πιθανές σημαντικές συνέπειες για στρατηγικές μετριασμού της κλιματικής αλλαγής» καταλήγει ο Πιέρ. Η ερευνητική ομάδα εξετάζει τώρα τις προεκτάσεις αυτών των ευρημάτων για την αποθήκευση άνθρακα. «Τα φυτά μπορεί ήδη να συμβάλλουν φυσικά στη μείωση της κλιματικής αλλαγής με τρόπο που δεν γνωρίζαμε. Απλώς πρέπει να σκάψουμε βαθύτερα για να κατανοήσουμε τις δυνατότητές τους» αναφέρει ο Λιου.
Naftemporiki.gr
