Το Ισραήλ και η Συρία έχουν επαφή και τις τελευταίες εβδομάδες διοργάνωσαν πρόσωπο με πρόσωπο συναντήσεις με στόχο την αποκλιμάκωση των εντάσεων και την αποτροπή συγκρούσεων στα σύνορα μεταξύ των δύο εχθρών, δήλωσαν πέντε πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση, όπως ανέφερε το πρακτορείο Reuters σε αποκλειστικό δημοσίευμά του.
Αυτές οι επαφές σηματοδοτούν μια σημαντική αλλαγή στις σχέσεις δύο κρατών που έχουν βρεθεί σε αντίθετες πλευρές στη σύγκρουση της Μέσης Ανατολής εδώ και δεκαετίες, ενώ οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τους ηγέτες της Δαμασκού να αναπτύξουν σχέσεις με το Ισραήλ και η χώρα προχωρά σε λιγότερους βομβαρδισμούς στη Συρία.
Αναφορές πηγών
Οι δύο χώρες διατηρούν και έμμεσες συνομιλίες μέσω διαμεσολαβητών, μετά την απομάκρυνση του Μπασάρ αλ Άσαντ από τους ισλαμιστές αντάρτες της Ταγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ τον Δεκέμβριο, όπως δήλωσαν δύο συριακές, δύο δυτικές και μία περιφερειακή πηγή πληροφοριών.
Οι πηγές μίλησαν ανώνυμα λόγω της ευαισθησίας του θέματος, καθώς οι δύο χώρες δεν έχουν επίσημες σχέσεις και έχουν ιστορία εχθρότητας. Οι άμεσες συνομιλίες και το περιεχόμενό τους δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως.
Από την πλευρά της Συρίας, ηγέτης των επαφών είναι ο Άχμαντ αλ Νταλάτι, υψηλόβαθμος αξιωματούχος ασφαλείας που ανέλαβε το αξίωμα του κυβερνήτη στην Κουνέιτρα, ελάχιστα μετά την πτώση του Άσαντ. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Νταλάτι ορίστηκε επίσης υπεύθυνος ασφάλειας στη νότια επαρχία Σουέιντα, την πατρίδα της δρουζικής μειονότητας της Συρίας.
Το Ρόιτερς δεν μπόρεσε να προσδιορίσει την ισραηλινή πλευρά, αν και δύο πηγές ανέφεραν ότι συμμετείχαν αξιωματούχοι ασφαλείας. Τρεις από τις πηγές επεσήμαναν ότι υπήρξαν πολλοί γύροι άμεσων συναντήσεων στην περιοχή των συνόρων, συμπεριλαμβανομένων εδαφών που ελέγχονται από το Ισραήλ.
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ και οι Σύροι αξιωματούχοι δεν έχουν απαντήσει σε αιτήματα για σχόλια.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας, Άχμεντ αλ Σαράα, επιβεβαίωσε τις έμμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ, οι οποίες αποσκοπούν στην αποκλιμάκωση των εντάσεων, μια παραδοχή που ακολούθησε δημοσιεύματα του Ρόιτερς για τη μεσολάβηση των ΗΑΕ στις συνομιλίες.
Η τρέχουσα κατάσταση
Το Ισραήλ ελέγχει τα Υψίπεδα του Γκολάν από τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967 και κατέλαβε ακόμη περισσότερα εδάφη μετά την απομάκρυνση του Άσαντ τον Δεκέμβριο, επικαλούμενο ανησυχίες για το εξτρεμιστικό υπόβαθρο των νέων ηγετών της Συρίας.
Έχει πραγματοποιήσει σειρά αεροπορικών επιθέσεων με στόχο τη στρατιωτική υποδομή της Συρίας, ενώ ασκεί πιέσεις στην Ουάσινγκτον να διατηρήσει τη χώρα αδύναμη και κατακερματισμένη. Ωστόσο, οι βομβαρδισμοί και οι επικρίσεις έχουν μειωθεί πρόσφατα.
Στις 14 Μαΐου, μια συνάντηση του προεδρεύοντος στις ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με τον Αλ Σαράα στη Σαουδική Αραβία ανέτρεψε τις δεκαετίες εχθρικής πολιτικής της αμερικανικής κυβέρνησης προς τη Συρία, αποστέλλοντας μήνυμα στο Ισραήλ ότι οφείλει να εργαστεί για μια κατανόηση με τον Αλ Σαράα.
Πηγές υπηρεσιών πληροφοριών χαρακτήρισαν αυτή τη συνάντηση καθοριστική για την πολιτική επανευθυγράμμισης των ΗΠΑ, που επηρεάζει τη στρατηγική του Ισραήλ για εκμετάλλευση του κατακερματισμού της Συρίας.
Τον Μάιο παρατηρήθηκε μια σχετική ηρεμία με τη μείωση των εντάσεων γύρω από τη Σουέιντα, μετά από πολυήμερες συγκρούσεις μεταξύ ένοπλων ομάδων Δρούζων, κάποιες από τις οποίες υποστηρίζονται από το Ισραήλ, και σουνιτών μαχητών τον προηγούμενο μήνα.
Ισραηλινές επιθέσεις
Εν μέσω της βίας, το Ισραήλ έχει διεξάγει σειρά αεροπορικών επιθέσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας κοντά στο προεδρικό μέγαρο στη Δαμασκό, προειδοποιώντας για απειλές κατά των Δρούζων, μια κοινότητα που βρίσκεται σε Συρία, Λίβανο και Ισραήλ.
Πλέον, οι άμεσες συνομιλίες εστιάζουν στην κοινή ασφάλεια, όπως η αποτροπή συγκρούσεων και η μείωση των ισραηλινών επιθέσεων σε συριακά μεθοριακά χωριά. Δύο από τις πηγές δήλωσαν πως αυτές οι συνομιλίες μπορεί να ανοίξουν τον δρόμο για ευρύτερες πολιτικές συμφωνίες.
“Προς το παρόν, πρόκειται περισσότερο για τη σταθερή ειρηνική κατάσταση παρά για την ομαλοποίηση,” δήλωσε πηγή που γνωρίζει για τις συνομιλίες μέσω μεσολαβητών. Ο Τραμπ δήλωσε μετά τη συνάντηση με τον Αλ Σαράα ότι ο Σύρος ηγέτης είναι διατεθειμένος να προχωρήσει στην ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, αν και αυτό θα απαιτήσει χρόνο.
Ο Σαράα δεν σχολίασε την παρατήρηση αυτή, σημειώνοντας ότι υποστηρίζει την επιστροφή στους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης πυρός του 1974, η οποία ίδρυσε μια ουδέτερη ζώνη του ΟΗΕ στα Υψίπεδα του Γκολάν.
Κινήσεις καλή θελήσεως από τη Δαμασκό
Οι νέοι ηγέτες της Συρίας έχουν επανειλημμένα προσπαθήσει να δείξουν ότι δεν αποτελούν απειλή για το Ισραήλ, συναντώντας εκπροσώπους της εβραϊκής κοινότητας στη Δαμασκό και το εξωτερικό, καθώς και συλλαμβάνοντας δύο αξιωματούχους της Παλαιστινιακής Ιατρικής Ισλαμικής Τζιχάντ, που συμμετείχαν στην επίθεση που είχε οργανώσει η Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Επιστολή που απέστειλε το υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ τον περασμένο μήνα, την οποία είχε στη διάθεση του το Ρόιτερς, ανέφερε ότι “δεν θα επιτρέψουμε η Συρία να γίνει πηγή απειλής για καμία πλευρά, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ”.
Πιο πρόσφατα, η ηγεσία της Συρίας έδειξε καλές προθέσεις εγκρίνοντας την παράδοση αντικειμένων που ανήκαν στον Ελί Κοέν, Ισραηλινό κατάσκοπο που πέθανε πριν από χρόνια.
