Σκάνδαλο μεγάλων διαστάσεων έχει συγκλονίσει το Μεξικό, καθώς οι αρχές προχώρησαν στη σύλληψη του δημάρχου της Τεουτσιτλάν, Χοσέ Μουργκία Σαντιάγο, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρές κατηγορίες για αμέλεια καθήκοντος και συνεργασία με ισχυρό καρτέλ ναρκωτικών.
Σύμφωνα με πληροφορίες από ομοσπονδιακές αρχές που ζήτησαν την ανωνυμία τους, ο Σαντιάγο φέρεται να γνώριζε τις δραστηριότητες του καρτέλ Νέα Γενιά του Χαλίσκο (CJNG) στην περιοχή του, χωρίς να λάβει καμία δράση.
Η υπόθεση σχετίζεται με ένα απομονωμένο ράντσο, το οποίο, όπως αποκαλύπτει η έρευνα, είχε μετατραπεί σε κέντρο εκπαίδευσης του καρτέλ, όπου διαπιστώθηκε ότι φιλοξενούσαν και υπέβαλαν σε κακομεταχείριση ανθρώπους που είχαν στρατολογηθεί κατά της θέλησής τους. Αυτές οι αποκαλύψεις οδήγησαν στη σύλληψη όχι μόνο του δημάρχου, αλλά και περισσότερων από δέκα ατόμων, μεταξύ των οποίων ο αρχηγός της αστυνομίας γειτονικής περιοχής και δύο αστυνομικοί.
Σοκαριστικές λεπτομέρειες έρχονται στο φως από μέλη συλλογικότητας συγγενών αγνοουμένων, που ερευνούν εδώ και μήνες τις εξαφανίσεις αγαπημένων τους προσώπων. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, το ράντσο λειτουργούσε ως «κέντρο εξόντωσης», που περιλάμβανε μυστικά «κρεματόρια» όπου εκτελούνταν και καίγονταν οι κρατούμενοι. Κατά τη διάρκεια αναζητήσεων τον Μάρτιο, βρέθηκαν θαμμένα ανθρώπινα οστά, ρούχα, εκατοντάδες ζεύγη παπουτσιών και προσωπικά αντικείμενα, τα οποία είχαν αγνοηθεί από τις αρχές κατά τη διάρκεια ελέγχου στην περιοχή τον Σεπτέμβριο του 2024, μετά από καταγγελίες για πυροβολισμούς.
Παρά τις σοβαρές καταγγελίες, η ομοσπονδιακή εισαγγελία εμφανίζεται διστακτική, αμφισβητώντας την ανασύσταση του ράντσου ως «κέντρου εξόντωσης». Ωστόσο, παραδέχεται ότι έχουν βρεθεί απανθρακωμένα θραύσματα ανθρώπινων οστών, επιβεβαιώνοντας τουλάχιστον την παρουσία νεκρών στην τοποθεσία. Η έρευνα συνεχίζεται, καθώς οι αρχές προσπαθούν να κατανοήσουν τον αριθμό των θυμάτων.
Η σοβαρότητα της υπόθεσης συμβάλλει στην ανθρωπιστική κρίση που μαστίζει το Μεξικό. Σύμφωνα με την επιτροπή του ΟΗΕ, οι αγνοούμενοι στη χώρα ανέρχονται σε πάνω από 127.000, κυρίως θύματα εγκληματικών οργανώσεων. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από το 2006, όταν ο στρατός επενέβη στην προσπάθεια καταπολέμησης των καρτέλ, οδηγώντας στη διάσπασή τους σε μικρότερες και πιο βίαιες ομάδες.
Η πολιτεία Χαλίσκο, όπου βρίσκεται η Τεουτσιτλάν, θεωρείται η πιο πληγείσα περιοχή της χώρας, με πάνω από 15.000 καταγεγραμμένες εξαφανίσεις. Η υπόθεση του δημάρχου Σαντιάγο έχει αναζωπυρώσει την ανησυχία της μεξικανικής κοινωνίας, δείχνοντας ότι ακόμη και εκλεγμένοι αξιωματούχοι μπορεί να είναι εμπλεγμένοι ή να αδιαφορούν σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
