Σημαντική Εξέλιξη για τη Διεθνή Ναυτιλιακή Κοινότητα: Έρευνα από την Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή των ΗΠΑ
Η Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή (FMC) των ΗΠΑ ανακοίνωσε την εκκίνηση έρευνας για τους νόμους, κανονισμούς και πρακτικές νηολόγησης πλοίων που ισχύουν σε ξένες κυβερνήσεις.
Η απόφαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της αποστολής της επιτροπής να επιβλέπει τις συνθήκες που επηρεάζουν το εξωτερικό ναυτιλιακό εμπόριο των ΗΠΑ, καθώς και διεθνώς (46 U.S.C. §4210). Σκοπός είναι να εντοπιστούν πρακτικές που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια, την αξιοπιστία και την αποδοτικότητα της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας.
Η FMC εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την αυξανόμενη τάση κρατών που συμμετέχουν σε ανταγωνισμό ρυθμιστικών εκπτώσεων, προσφέροντας σημαίες με ελάχιστους ή καθόλου ελέγχους, για να προσελκύσουν πλοία και να προμηθευτούν σημαντικά έσοδα.
Σημαντικά, η επιτροπή επισημαίνει το φαινόμενο των «σημαιών ευκαιρίας» (Flags of Convenience), όπου η χώρα σημαίας δεν έχει καμία ουσιαστική σχέση με τον πλοιοκτήτη ή τη διαχείριση του πλοίου, οδηγώντας σε παγκόσμιο κανονιστικό κενό με σοβαρές συνέπειες.
Πλοία που φέρουν τέτοιες σημαίες συχνά δεν συμμορφώνονται με διεθνείς συμβάσεις όπως το SOLAS, το MARPOL και το STCW, παραμελώντας τη συντήρηση, προσλαμβάνοντας μη εξειδικευμένα πληρώματα, και αποφεύγοντας τους τακτικούς ελέγχους.
Η αύξηση χρήσης πλαστών αριθμών IMO, η απενεργοποίηση του AIS και η ανάπτυξη της «σκιώδους στόλου» (shadow fleet) που εμπλέκεται σε παράνομες δραστηριότητες εντείνει την ανησυχία για την ασφάλεια των πλοίων με αμφίβολες σημαίες.
Επικίνδυνες Περιστατικά
Η απόφαση της FMC έρχεται σε συνέχεια συμβάντων που επηρεάζουν άμεσα τη ναυσιπλοΐα και τις υποδομές των ΗΠΑ.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σύγκρουση του MV Dali με τη γέφυρα Francis Scott Key στη Βαλτιμόρη τον Μάρτιο του 2024. Το πλοίο, φέροντας σημαία Σιγκαπούρης, παρουσίασε απώλεια ισχύος, με αποτέλεσμα την κατάρρευση της γέφυρας και σημαντικές διακοπές στις λιμενικές λειτουργίες.
Λίγο αργότερα, το APL Qingdao (με σημαία Μάλτας) απέφυγε μερικώς παρόμοιο συμβάν στη Νέα Υόρκη.
Επιπλέον, περιστατικά εγκατάλειψης πλοίων, όπως το MS Melenia (σημαία Τζιμπουτί), εκρήξεις σε πλοία του «σκιώδους στόλου», και παραβιάσεις κανονισμών ενδυναμώνουν την ανησυχία για την ευρύτερη ασφάλεια και αξιοπιστία των πλοίων που δραστηριοποιούνται με αμφιλεγόμενες σημαίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η FMC προχωρά σε δημόσια διαβούλευση διάρκειας 90 ημερών, έως τις 20 Αυγούστου 2025, ζητώντας σχόλια και προτάσεις από τους ενδιαφερόμενους φορείς του ναυτιλιακού οικοσυστήματος.
Πέντε Σημαντικοί Τομείς
Σύμφωνα με την ενημέρωση, η FMC επικεντρώνεται σε πέντε βασικούς τομείς:
- Παραδείγματα υπεύθυνων πρακτικών νηολόγησης που ενδυναμώνουν την ασφάλεια και την αξιοπιστία της εφοδιαστικής αλυσίδας.
- Καταγραφή ανεύθυνων πρακτικών, περιλαμβάνοντας τους κινδύνους από ανειδίκευτα πληρώματα και ανεπαρκή συντήρηση.
- Εντοπισμός πρακτικών που υπονομεύουν την αξιοπιστία του διεθνούς ναυτιλιακού συστήματος.
- Αξιολόγηση επιπτώσεων στις υποδομές, όπως λιμάνια και γέφυρες.
- Προτάσεις κανονιστικών παρεμβάσεων για την προώθηση υπεύθυνων πρακτικών και την αποφυγή καταχρήσεων.
Σημείο Καμπής στην Παγκόσμια Ναυτιλιακή Πολιτική
Η FMC εκτιμά ότι η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να λειτουργήσει ως σημείο καμπής στην παγκόσμια ναυτιλιακή πολιτική, ιδίως επειδή η εφαρμογή διεθνών κανονισμών είναι ανισότιμη και πολλές χώρες δεν επιβάλλουν επαρκή εποπτεία.
Καθώς ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO) στερείται εκτελεστικής εξουσίας, τέτοιες πρωτοβουλίες σε εθνικό επίπεδο μπορεί να κατευθύνουν την παγκόσμια ναυτιλιακή πολιτική.
Ο ναυτιλιακός αναλυτής Lars Jensen τόνισε ότι η επιτροπή στοχεύει να διαπιστώσει εάν οι νόμοι σχετικά με τις νηολογήσεις και η διαχείριση μητρώων από ξένες κυβερνήσεις επηρεάζουν αρνητικά το εμπόριο των ΗΠΑ.
Η FMC καλεί τη ναυτιλιακή κοινότητα να συμμετάσχει στη διαμόρφωση ενδεχόμενων κανονιστικών αλλαγών, υπογραμμίζοντας πως η εμπειρία των επαγγελματιών του κλάδου είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική διαχείριση των παγκόσμιων ναυτιλιακών ροών.
