Η ΑΑΔΕ υλοποιεί συστηματική καταγραφή και διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, προκειμένου να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα στην είσπραξη δημοσίων εσόδων και να αποτυπώσει μια ρεαλιστική εικόνα της οικονομίας της χώρας.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών φτάνει περίπου τα 108,4 δισ. ευρώ, επηρεάζοντας αρνητικά τον κρατικό προϋπολογισμό και τη διαχείριση των οικονομικών.
Από αυτές, πάνω από 10 δισ. ευρώ θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης, κυρίως λόγω πτωχευμένων επιχειρήσεων ή θανόντων φορολογουμένων χωρίς κληρονόμους ή περιουσιακά στοιχεία. Έως τώρα, 26,3 δισ. ευρώ έχουν ενταχθεί στο ειδικό μητρώο ανεπίδεκτων είσπραξης της ΑΑΔΕ, με σκοπό τη σωστή διαχείριση αυτών των υποχρεώσεων. Η διαδικασία αυτή αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2025, επιτρέποντας την προσωρινή παύση των σχετικών υποχρεώσεων και εστιάζοντας στις οφειλές με ρεαλιστική δυνατότητα ανάκτησης.
Η ένταξη στο μητρώο προϋποθέτει την πλήρη εξάντληση των διαθέσιμων μεθόδων αναζήτησης περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων, σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).
Βασικά κριτήρια
Τα βασικά κριτήρια περιλαμβάνουν:
- Απουσία καταγεγραμμένης περιουσίας ή απαιτήσεων από τρίτους
- Υποβολή ποινικής δίωξης όταν απαιτείται
- Αντικειμενική αδυναμία είσπραξης
- Περιουσία χαμηλής αξίας (κάτω του 5% της βασικής οφειλής, με ανώτατα όρια 100.000 ευρώ για ακίνητα και 30.000 ευρώ για κινητά)
Η διαδικασία ένταξης διαφέρει αναλόγως του ποσού:
Για οφειλές έως 300.000 ευρώ, αρμόδιες είναι οι τοπικές ΔΟΥ και τελωνειακές υπηρεσίες.
- Για ποσά από 300.000 έως 3 εκατ. ευρώ, απαιτείται έγκριση από τον Διοικητή της ΑΑΔΕ.
- Για χρέη άνω των 3 εκατ. ευρώ, η απόφαση λαμβάνεται από τον Διοικητή κατόπιν εισήγησης της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης.
Ο χαρακτηρισμός μιας οφειλής ως ανεπίδεκτης είσπραξης δεν σημαίνει διαγραφή, αλλά αναστολή της διαδικασίας είσπραξης έως 10 χρόνια. Το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα επανεξέτασης σε περίπτωση αλλαγών (π.χ. εύρεση περιουσίας), οπότε η οφειλή μπορεί να «αναβιώσει» και να γίνει ξανά απαιτητή.
Με την καταχώρηση στο μητρώο:
- Αναστέλλεται η παραγραφή της οφειλής.
- Αναστέλλεται η έκδοση φορολογικών πιστοποιητικών.
- Δεσμεύονται λογαριασμοί, θυρίδες και άλλα επενδυτικά μέσα.
- Επιτρέπεται η διενέργεια συμψηφισμών και κατασχέσεων εφόσον εντοπιστούν περιουσιακά στοιχεία.
Η ΑΑΔΕ εντείνει επίσης τις προσπάθειές της για την είσπραξη των υπολοίπων ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι οποίες ανέρχονται σε περίπου 81 δισ. ευρώ. Για το 2025, ο στόχος είναι η είσπραξη τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ, μέσω στοχευμένων δράσεων όπως η επικοινωνία με 60.000 οφειλέτες.
Σε εξέλιξη βρίσκονται και ρυθμίσεις αποπληρωμής με ευνοϊκούς όρους:
- Προς Δήμους: Έως 60 δόσεις, με ελάχιστο ποσό 50 ευρώ ανά δόση και απαλλαγές από προσαυξήσεις έως 95% για ευάλωτες ομάδες.
- Προς την Εφορία: Σταθερό επιτόκιο έως Μάρτιο 2025 – 4,34% για έως 12 δόσεις, 5,84% για άνω των 12 και 7,34% για δεύτερη ρύθμιση με περισσότερες από 12 δόσεις.
Δημοσιοποίηση οφειλετών
Σε συνεργασία με τον e-ΕΦΚΑ, η ΑΑΔΕ θα δημοσιοποιήσει στις 30 Ιουνίου 2025 ενημερωμένα στοιχεία για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Η λίστα θα περιλαμβάνει οφειλές άνω των 150.000 ευρώ που παραμένουν ανεξόφλητες για πάνω από ένα έτος. Αυτή η ενέργεια στοχεύει στη διαφάνεια και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο φορολογικό σύστημα.
Η συνολική πολιτική διαχείρισης των ληξιπρόθεσμων χρεών αποτελεί βασικό πυλώνα για τη δημοσιονομική σταθερότητα και την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης. Η ΑΑΔΕ συνεχίζει να εφαρμόζει στοχευμένες δράσεις, ενισχύοντας τα εργαλεία είσπραξης για την εξασφάλιση των δημοσίων εσόδων και την υποστήριξη της ελληνικής οικονομίας.
