Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε χρηματοδότηση 992 εκατομμυρίων ευρώ για 15 έργα πράσινου υδρογόνου σε πέντε χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου στις 20 Μαΐου, περιλαμβάνοντας και τον τομέα της ναυτιλίας για δραστηριότητες ανεφοδιασμού καυσίμων.
Τα 15 επιλεγμένα έργα, που καλύπτουν πέντε χώρες του ΕΟΧ, θα χρηματοδοτηθούν μέσω του Ταμείου Καινοτομίας της ΕΕ, το οποίο υποστηρίζεται από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ). Αυτά τα έργα αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στη βιώσιμη μετάβαση της Ευρώπης.
Μέσα σε μια δεκαετία, στοχεύουν στην παραγωγή περίπου 2,2 εκατομμυρίων τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί σε τομείς όπως οι μεταφορές, η χημική βιομηχανία και η παραγωγή μεθανόλης και αμμωνίας, συμβάλλοντας στη μείωση πάνω από 15 εκατομμυρίων τόνων εκπομπών CO₂.
Η πρόσφατη δημοπρασία εισήγαγε ειδικό προϋπολογισμό για έργα ναυτιλίας, ενισχύοντας τις λύσεις που προωθούν το πράσινο υδρογόνο στους θαλάσσιους μεταφορείς.
Από τις οκτώ σχετικές προτάσεις, τρεις νορβηγικές επιλέχθηκαν και συνολικά έλαβαν 96,7 εκατ. ευρώ:
- RjukanH2 από τη Norwegian Hydrogen,
- Gen2-LH2 από την Gen2Energy,
- HammerfestH2 από την Green H.
Αυτά τα έργα προορίζονται για χρήση σε λιμενικές και δεξαμενιστικές δραστηριότητες, προάγοντας τις βιώσιμες θαλάσσιες μεταφορές.
Εθνική στήριξη
Παράλληλα, χώρες όπως η Ισπανία, η Λιθουανία και η Αυστρία ενεργοποιούν τις «Δημοπρασίες ως Υπηρεσία», προσφέροντας έως και 836 εκατ. ευρώ σε εθνική χρηματοδότηση για έργα που πληρούν τα κριτήρια της ΕΕ και δεν χρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο Καινοτομίας λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων.
Οι επιλεγμένες προτάσεις θα περάσουν πλέον στη διαδικασία διαπραγμάτευσης και υπογραφής συμφωνιών επιχορήγησης με τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), με την αναμενόμενη υπογραφή να είναι το φθινόπωρο του 2025.
Σύμφωνα με τους όρους της Επιτροπής, κάθε έργο πρέπει να καταφέρει να ολοκληρώσει την οικονομική του υποστήριξη εντός 2,5 ετών και να ξεκινήσει την παραγωγή υδρογόνου εντός πενταετίας.
Η επιχορήγηση προσφέρεται μέσω σταθερής πριμοδότησης για την παραγωγή πιστοποιημένου και επαληθευμένου πράσινου υδρογόνου για χρονικό διάστημα έως δέκα ετών.
Ταυτόχρονα, το λιμενικό σύστημα της Ευρώπης βρίσκεται σε ενεργή μετάβαση προς πιο βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Λιμένων (ESPO).
Το 48% των ευρωπαϊκών λιμένων έχει ήδη εγκαταστάσεις Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), ενώ το 16% σχεδιάζει την εγκατάσταση τους την επόμενη διετία.
Επιπλέον, ο τομέας του πράσινου υδρογόνου επεκτείνεται συνεχώς, με το 44% των λιμένων ήδη συμμετέχουν σε έργα υποδομής ή βρίσκονται σε αναπτυξιακό στάδιο.
Αυτά τα δεδομένα επιβεβαιώνουν τη crescente σημασία του υδρογόνου ως κεντρικού ενεργειακού παράγοντα για το μέλλον της ναυτιλίας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η ποικιλία καυσίμων που εξετάζονται. Εκτός από το υδρογόνο, οι λιμένες επενδύουν σε:
- βιοκαύσιμα (26%),
- συνθετικά καύσιμα (18%),
- αμμωνία (17%),
- μεθανόλη/μεθάνιο (6%).
Αυτή η τάση καταδεικνύει μια σαφή στροφή προς στρατηγικές πολυκαυσίμων, προκειμένου να προσφέρουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και ευελιξία στο ενεργειακό μίγμα της ναυτιλίας.
Οικονομικά κίνητρα από τους λιμένες
Η περιβαλλοντική διαφοροποίηση των λιμενικών τελών αναδεικνύεται όλο και περισσότερο στην ευρωπαϊκή ναυτιλία.
Σύμφωνα με την ESPO, το 61% των λιμένων παρέχει οικονομικά κίνητρα σε πλοία και ναυτιλιακές εταιρείες που υιοθετούν καθαρότερες πρακτικές, όπως η μείωση εκπομπών, η επιλογή πράσινων καυσίμων και η υπεύθυνη διαχείριση αποβλήτων.
Η περιβαλλοντική συνείδηση επεκτείνεται και στην ξηρά, με το 85% των λιμένων να διαθέτει σημεία φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων πράσινων μεταφορών τόσο στα λιμάνια όσο και εκτός αυτών.
Κατά την ESPO, οι λιμένες δεν είναι όλοι ίδιες: η γεωγραφική τους θέση, η σύνδεση με τη βιομηχανία και οι αστικές τους συνθήκες καθορίζουν την ικανότητά τους να εξελιχθούν σε ενεργειακά hubs.
Ορισμένοι λιμένες, κυρίως αυτοί που λειτουργούν ως βιομηχανικά clusters, έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να προσελκύουν επενδύσεις και να ηγούνται της ενεργειακής μετάβασης.
