Ο παγκόσμιος στόλος δεξαμενόπλοιων αντιμετωπίζει την πρόκληση της συνεχώς αυξανόμενης γήρανσης, σύμφωνα με την έκθεση του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers. Το ηλικιακό προφίλ των πλοίων σε όλες τις κατηγορίες αλλάζει ραγδαία, απαιτώντας άμεσες ενέργειες από τους φορείς της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
Η έκθεση επισημαίνει πως, παρά το υγιές βιβλίο παραγγελιών που επιτρέπει την ανανέωση και επέκταση του στόλου, ο ρυθμός αύξησης των γηρασμένων πλοίων είναι ταχύτερος από εκείνον των νέων παραδόσεων.
Μέχρι το 2025, ο ενεργός στόλος δεξαμενόπλοιων θα φτάσει τα 7.735 πλοία, εκ των οποίων τα 1.366 – δηλαδή το 17,6% – είναι άνω των 21 ετών. Ωστόσο, η γήρανση δεν είναι ομοιόμορφη. Ειδικότερα, τα handy/MR1 έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό γήρανσης, με το 34% τους (279 από 829 πλοία) να είναι άνω των 21 ετών. Τα μικρά δεξαμενόπλοια ακολουθούν με 19% από 1.878 πλοία, ενώ η κατηγορία MR2 διατηρεί νεότερο προφίλ, με μόλις 11% του στόλου πάνω από 21 ετών. Άλλες κατηγορίες, όπως τα panamax/LR1, aframax/LR2, suezmax και VLCC/ULCC, παρουσιάζουν μέτρια ποσοστά γήρανσης, κυμαινόμενα μεταξύ 16% και 17%, δείχνοντας μια γενική ανοδική τάση.
Προβλέψεις
Οι εκτιμήσεις για το 2029 είναι ακόμα πιο ανησυχητικές. Ο παγκόσμιος στόλος αναμένεται να φτάσει τα 8.948 πλοία, αλλά ο αριθμός των δεξαμενόπλοιων άνω των 21 ετών θα εκτιναχθεί στα 3.023 πλοία – περίπου το 34% του συνόλου. Αυτή η αύξηση καταδεικνύει μια σημαντική μεταβολή στην ηλικιακή δομή του στόλου, σύμφωνα με την Xclusiv.
Τα δεδομένα υποδεικνύουν μεγάλη πίεση στην κατηγορία των handy/MR1, με το 56% του στόλου να αναμένεται να ξεπεράσει τα 21 χρόνια ως το 2029 – αύξηση 22 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με το 2025. Τα μικρά δεξαμενόπλοια θα δουν επίσης αύξηση στο 37%. Η κατηγορία των panamax/LR1 θα γίνει η δεύτερη πιο γηρασμένη ομάδα τάνκερ, με ποσοστό 46%. Εντωμεταξύ, τα MR2 θα διπλασιάσουν σχεδόν το ποσοστό τους σε 27%, με τα aframax/LR2, suezmax και VLCC/ULCC να φτάνουν σε ποσοστά 31%, 25% και 26% αντίστοιχα.
Αυτή η αλλαγή είναι ιδιαίτερα έντονη στις μικρότερες κατηγορίες δεξαμενόπλοιων, οι οποίες φέρουν τη μεγαλύτερη πίεση γήρανσης και παρουσιάζουν τη ταχύτερη αύξηση των πλοίων μεγάλης ηλικίας. Η τάση αυτή πιθανόν να οφείλεται στον ήδη γηρασμένο στόλο και στους μειωμένους ρυθμούς ανανέωσης σε σύγκριση με άλλες κατηγορίες. Ακόμη και οι μεγαλύτερες κατηγορίες δεν παραμένουν ανεπηρέαστες, γεγονός που αποτυπώνει μια γενικευμένη τάση στον τομέα, με συνέπειες στην αποδοτικότητα και τη συμμόρφωση με διεθνείς κανονισμούς.
Στο πλαίσιο αυτό, οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν τις σοβαρές επιπτώσεις. Τα παλαιότερα πλοία – ιδίως αυτά άνω των 21 ετών – δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των ναυλωτών που δίνουν προτεραιότητα στην ενεργειακή αποδοτικότητα και τη συμμόρφωση με περιβαλλοντικά πρότυπα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει περιορισμούς στη λειτουργία τους ή αποσύρσεις, καθώς οι κανονισμοί εκπομπών γίνονται ολοένα πιο αυστηροί.
Διεθνές orderbook
Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι το παγκόσμιο orderbook δεξαμενόπλοιων περιλαμβάνει 1.213 νέα πλοία μέχρι το 2029, η γρήγορη γήρανση του στόλου εγείρει ανησυχίες ότι οι νέες παραδόσεις δεν θα είναι αρκετές για να αντισταθμίσουν τις αποσύρσεις. Οποιαδήποτε ανισορροπία μεταξύ διαλύσεων και νέων παραδόσεων μπορεί να προκαλέσει πιέσεις στην προσφορά.
Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι η δραστηριότητα διάλυσης πλοίων σε όλους τους τομείς είναι ιδιαίτερα χαμηλή προς το παρόν. Τα ναυπηγεία αντιμετωπίζουν αδύναμη ζήτηση χάλυβα και πιεσμένες τιμές, περιορίζοντας την ικανότητά τους να προσφέρουν υψηλότερες τιμές για παλιοσίδερο. Επιπλέον, η ανατίμηση του δολαρίου και η περιορισμένη ρευστότητα εμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα των διαλυτηρίων σε ένα δύσκολο περιβάλλον αγοράς ναύλων.
Συνολικά, σε αυτό το μεταβαλλόμενο τοπίο, η ναυτιλιακή βιομηχανία καλείται να ανταποκριθεί στην πρόκληση της γήρανσης του στόλου, ισορροπώντας την ανάγκη για ανανέωση με τις απαιτήσεις βιωσιμότητας. Με την προοπτική του 2029, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι ο κλάδος των δεξαμενόπλοιων βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι που θα καθορίσει την ανθεκτικότητά του και την ικανότητά του να ανταγωνίζεται για τις επόμενες δεκαετίες.
