Η επίσκεψη στο Άγιο Όρος είναι μια μοναδική εμπειρία, καθώς συνδυάζει περιπατητικές διαδρομές ανάμεσα σε μοναστήρια, τη φύση και τη σιωπή, με ανεκτίμητες εικόνες, ιστορικά χειρόγραφα και τοιχογραφίες που εντυπωσιάζουν τους πιστούς. Ο σεισμός μεγέθους 5,3 Ρίχτερ που έπληξε το «Περιβόλι της Παναγίας» στις 7 Ιουνίου, διατάραξε προσωρινά την ηρεμία και τη μοναστική ζωή, προκαλώντας ζημιές στις 20 μονές, με τις πιο σοβαρές να παρατηρούνται στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου του Άθω.
Ρεπορτάζ: Κωνσταντίνα Χαϊνά
Προτού συμβεί αυτό, στις 15 Φεβρουαρίου είχε σημειωθεί σεισμός 4,7 Ρίχτερ, ο οποίος είχε προκαλέσει ζημιές σε ναούς και κτίρια των μοναστηριών. Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, το επίκεντρο του σεισμού της 7ης Ιουνίου εντοπίστηκε κοντά στις παραλιακές μονές Δοχειαρίου και Ξενοφώντος, και είναι ο ισχυρότερος από σειρά δονήσεων που προηγήθηκαν.
Στην πρώτη αυτοψία που διεξήχθη από ομάδα πολιτικών μηχανικών, διαπιστώθηκε ότι τέσσερις μονές (Ξενοφώντος, Αγίου Παντελεήμωνος, Σίμωνος Πέτρα και Δοχειαρίου) χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις για την αποφυγή κατάρρευσης σε περίπτωση νέου σεισμού. Στην δεύτερη αυτοψία που έγινε την Τετάρτη, οι έλεγχοι επεκτάθηκαν και σε άλλες 11 μονές, με τον μεγαλύτερο κίνδυνο να είναι η κατάρρευση δομικών στοιχείων, που μπορεί να προκαλέσει ζημιές σε πολύτιμες τοιχογραφίες και ψηφιδωτά.
Οι έλεγχοι συνεχίζονται τη Δευτέρα
«Όλες οι μονές έχουν υποστεί ζημιές, με κάποιες να έχουν μεγαλύτερες, κυρίως στο βόρειο τμήμα, και άλλες πιο περιορισμένες. Οι πιο σοβαρές έχουν αναφερθεί στις: Κωνσταμονίτου, Ξενοφώντος, Δοχειαρίου, Σίμωνος Πέτρας, Βατοπέδι, Ιβήρων και Λαύρας. Από Δευτέρα θα επεκταθούμε στο νότιο τμήμα», δηλώνει ο Ηλίας Περτζινίδης, πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ.
Η αρχική εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης ανέρχεται στα 6-7 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η ακριβής εκτίμηση θα γίνει μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων. «Είμαστε σε διαδικασία καταγραφής και ετοιμάζουμε σχέδια αποκατάστασης για γρήγορη υλοποίηση», προσθέτει ο κ. Περτζινίδης.
Ενεργοποίηση παλαιών ρωγμών
Η αποκατάσταση των ζημιών στις μονές του Αγίου Όρους είναι κρίσιμη για τη διατήρηση ενός μοναδικού κέντρου της Ορθόδοξης πνευματικότητας και της βυζαντινής κληρονομιάς. Οι μονές, με την εξαιρετική τους αρχιτεκτονική και τα ανεκτίμητα έργα τέχνης που φιλοξενούν, αποτελούν ζωντανά μνημεία που αποτυπώνουν την πορεία του μοναχισμού για πάνω από χίλια χρόνια.
Με βάση την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, οι ζημιές που καταγράφηκαν από το κλιμάκιο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους είναι:
Μονή Ξενοφώντος: Έντονες ρωγμές διαπιστώθηκαν στους τρούλους του παλαιού καθολικού, ενεργοποιώντας παλαιότερες ρωγμές. Οι ρωγμές προκάλεσαν αποκολλήσεις ζωγραφικών επιφανειών και πτώσεις επιχρισμάτων. Για την αποφυγή μεγαλύτερης ζημίας, είχαν ληφθεί σωστικά μέτρα μετά τον σεισμό της 15ης Φεβρουαρίου.
Σημειώνεται ότι από την πτώση μεταλλικού πολυελαίου, προκλήθηκαν μικρές ζημιές στο μαρμαροθετημένο δάπεδο του 11ου αιώνα.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων έχει ήδη εγκαταστήσει συνεργείο συντηρητών στο Μοναστήρι Δοχειαρίου για την αποκατάσταση ζημιών.
Στο καθολικό της μονής Δοχειαρίου, οι ρωγμές που είχαν προκύψει προηγουμένως επιδεινώθηκαν λόγω του τελευταίου σεισμού, ενώ αποκολλήσεις ζωγραφικού στρώματος παρατηρήθηκαν σε παλαιά χτίσματα.
Διοικητής Αγίου Όρους: Οφείλουμε να διατηρήσουμε αυτόν τον φάρο της Ορθοδοξίας
Ο πολιτικός διοικητής του Αγίου Όρους, Αλκιβιάδης Στεφανής, επισημαίνει πως η ζωή στην περιοχή συνεχίζεται κανονικά. «Διαχειριζόμαστε ό,τι συμβαίνει με ψυχραιμία και έχουμε ήδη προγραμματίσει δράσεις για την αποκατάσταση», πρόσθεσε, επισημαίνοντας τη σημασία των κτιρίων και των έργων τέχνης που δεν πρέπει να υποβαθμιστούν.
Η αποκατάσταση θα είναι προγραμματισμένη εφόσον ολοκληρωθούν οι έλεγχοι, ώστε να εξασφαλιστεί η ανάκτηση της πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του Αγίου Όρους.
