Μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια ενός τηλεκατευθυνόμενου υποβρυχίου, αποκάλυψε νέες, άγνωστες λεπτομέρειες για ένα ναυάγιο του 18ου αιώνα, το οποίο θεωρείται ότι είναι το περίφημο γαλιόνι Σαν Χοσέ, η ναυαρχίδα ενός από τους πιο σημαντικούς εμπορικούς στόλους της Ισπανικής Μοναρχίας.
Το Σαν Χοσέ, που βυθίστηκε από τον βρετανικό στόλο στις 7 Ιουνίου 1708, φέρει, σύμφωνα με τους ειδικούς, τουλάχιστον 200 τόνους χρυσού, ασήμι και σμαράγδια. Το πλοίο βρίσκεται στον βυθό της Καραϊβικής Θάλασσας, ανοιχτά της Κολομβίας.
Τα σύμβολα στα νομίσματα δείχνουν ότι κόπηκαν το 1701 (Φωτογραφία: ARC-DIMAR 2022 / Vargas Ariza et al.). Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Antiquity, μπορεί να ταυτοποιήσει ένα από τα πιο περιζήτητα ναυάγια της αποικιακής ναυτικής ιστορίας.
Ιστορικό γαλιόνι Σαν Χοσέ
Το γαλιόνι βυθίστηκε από τους Βρετανούς, μαζί με το πολύτιμο φορτίο του. Από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα, ισπανικοί στόλοι διέσχιζαν τον Ατλαντικό Ωκεανό, μεταφέροντας πλούτη από τις αποικίες στην Ιβηρική Χερσόνησο.
Ο στόλος Τιέρα Φίρμε, με ναυαρχίδα το γαλιόνι Σαν Χοσέ, ταξίδευε μεταξύ του Κάντιθ και του Νέου Βασιλείου της Γρανάδας και της Αντιβασιλείας του Περού.
Ο στόλος είχε το αποκλειστικό δικαίωμα μεταφοράς βασιλικών θησαυρών μεταξύ Νότιας Αμερικής και Ιβηρικής Χερσονήσου, σύμφωνα με την Daniela Vargas Ariza, επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης.
Ανώτερες ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι το Σαν Χοσέ βυθίστηκε ανοικτά της Κολομβίας κατά τη διάρκεια ναυμαχίας το 1708, με την κολομβιανή κυβέρνηση να ανακοινώνει την ανακάλυψη των ευρημάτων το 2015. Ωστόσο, η απουσία λεπτομερών ανάλυσεων των ευρημάτων καθιστά δύσκολη την πλήρη επιβεβαίωση της ταυτότητας του.
Πώς τα νομίσματα μπορούν να λύσουν το μυστήριο
Για να διαλευκάνουν την κατάσταση, μέλη του Ναυτικού της Κολομβίας χρησιμοποίησαν ένα τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο (ROV) για την επιθεώρηση του ναυαγίου χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο το εύθραυστο κουφάρι. Εστίασαν στα νομίσματα που ήταν διασκορπισμένα γύρω από άλλα αντικείμενα που ήταν αδύνατον να ανακτηθούν. Με τη χρήση υψηλής ανάλυσης φωτογραμμετρίας, οι ερευνητές δημιούργησαν μια τρισδιάστατη αναπαράσταση για να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά της επιφάνειάς τους.
Τα νομίσματα αυτά παρέχουν κρίσιμα στοιχεία για την χρονολόγηση και κατανόηση του υλικού πολιτισμού στα ναυάγια, εξηγεί η Vargas Ariza. Οι αναλυθέντες σύνδεσμοι είναι ισπανικά ή αποικιακά macuquinas, τα οποία είναι χειροποίητα και φέρουν το χαρακτηριστικό ακανόνιστο σχήμα τους, και ήταν το επίσημο νόμισμα των αμερικανικών αποικιών για περισσότερους από δύο αιώνες.
Αυτά τα νομίσματα αποκαλύπτουν ότι κόπηκαν το 1707 σε νομισματοκοπείο της Λίμα και φέρουν τις εραλδικές ασπίδες των βασιλείων της Καστίλης και της Λεόν.

Καθοριστικός παράγοντας για την ακριβή χρονολόγηση του ναυαγίου
Η ανακάλυψη αυτή μπορεί να επιτρέψει την ακριβή χρονολόγηση του ναυαγίου. Το πλοίο πρέπει να βυθίστηκε μετά το 1707, διότι τα νομίσματα δεν θα μπορούσαν να φορτωθούν πριν από την ημερομηνία αυτή. Ιστορικά αρχεία επιβεβαιώνουν ότι το Σαν Χοσέ συμμετείχε σε μία νηοπομπή που μετέφερε μεγάλο φορτίο αργύρου από το Περού στην Ισπανία, που δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό του.
Αν και η έρευνα υποστηρίζει την υπόθεση ότι το ναυάγιο ταυτίζεται με το Σαν Χοσέ, οι επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί και δεν προχωρούν σε επιβεβαίωση. Η πρόσφατη μελέτη αναδεικνύει τη σημασία των νομισμάτων ως κρίσιμων χρονολογικών δεικτών για την αναγνώριση των ναυαγίων, όπως δηλώνει η Vargas Ariza.
Παρ’ όλα αυτά, οι εργασίες που διεξάγονται από την πολιτεία της Κολομβίας συνεχίζονται χωρίς διακοπή, καθώς απαιτείται περαιτέρω ανάλυση για να αποκλειστούν άλλες πιθανότητες.