Αν και υπάρχουν ανησυχίες, εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση και καταδίκες των αμερικανικών επιθέσεων σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, τα κράτη του Αραβικού Κόλπου υιοθετούν μια ξεκάθαρα αποστασιοποιημένη στάση απέναντι στην Τεχεράνη.
Κανένα δεν έσπευσε να δείξει έμπρακτη ή έστω ρητή υποστήριξη στο Ιράν, και αυτό δεν είναι τυχαίο.
Το Ομάν, που παραδοσιακά διατηρεί ανοιχτούς διαύλους με την Ουάσιγκτον και την Τεχεράνη, εξέφρασε “βαθιά ανησυχία και καταδίκη”, χωρίς ωστόσο να αναφέρει στρατηγική ή το μέλλον του ιρανική καθεστώτος. Η Σαουδική Αραβία, βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, υιοθέτησε προσεκτική στάση, αναφερόμενη σε παραβίαση κυριαρχίας, ενώ τόνισε την ανάγκη για πολιτική λύση και αντέτεινε στις διεθνείς πρωτοβουλίες. Το Κατάρ και η Αίγυπτος περιορίστηκαν σε γενικές εκκλήσεις για ψυχραιμία.
Ο αλαζονικός ηγεμόνας
Η συγκρατημένη στάση αυτή ερμηνεύεται όχι μόνο από τη συνεργασία με τις ΗΠΑ ή το φόβο των ιρανικών αντιποίνων, αλλά και από πικρία και αποστασιοποίηση. Τα τελευταία χρόνια, η Ισλαμική Δημοκρατία έχει γίνει αντιληπτή από πολλούς στον αραβικό κόσμο ως αλαζονικός, επεμβατικός ηγεμόνας, υποστηρίζοντας ομάδες όπως η Χεζμπολάχ στο Λίβανο, οι Χούθι στην Υεμένη και ιρανόφιλες πολιτοφυλακές στο Ιράκ. Το Ιράν οπλίζει και χρηματοδοτεί αυτούς τους μηχανισμούς, αφήνοντας τους να δρουν ανεξέλεγκτα, αποσταθεροποιώντας γειτονικές χώρες και λεηλατώντας δημόσιους πόρους.
Σε πολλές αραβικές κοινωνίες, από τον Λίβανο έως τη Συρία, δεν υπάρχει καμία απολύτως συμπάθεια προς την Τεχεράνη. Η ικανοποίηση που αισθάνθηκαν Σύροι και Λιβανέζοι με τον θάνατο κορυφαίων ιρανών στρατηγών από ισραηλινά πλήγματα εκφράζει ένα βαθύ, λανθάνον μίσος για εκείνους που στήριξαν σθεναρά καθεστώτα όπως αυτό του Άσαντ. Το ίδιο παρατηρείται και στον Περσικό Κόλπο, όπου η χαρά λόγω της απώλειας ισχύος των Φρουρών της Επανάστασης είναι φανερή.
Ούτε συμπάθεια στο Ιράν, ούτε στήριξη στο Ισραήλ
Αυτό όμως δεν σημαίνει στήριξη στο Ισραήλ. Η συνέχιση του πολέμου στη Γάζα και οι εικόνες καταστροφής προκαλούν θυμό σε πολλές αραβικές κοινωνίες. Ωστόσο, το Ισραήλ, με την αποφασιστικότητα και την επιτυχία των επιθέσεών του, επανακαθορίζει τη θέση του ως στρατιωτική υπερδύναμη στην περιοχή, προκαλώντας αμηχανία.
Η έλλειψη ουσιαστικής αλληλεγγύης προς το Ιράν, ακόμη και από συμμάχους ή “ουδέτερους” παρατηρητές, αποτυπώνει μια απλή αλλά σημαντική αλήθεια: το Ιράν δεν θεωρείται πλέον πρότυπο ή προστάτης, αλλά απειλή. Η στήριξη προς αυτό δεν είναι αυτονόητη, ούτε στον αραβικό κόσμο, ούτε καν στους δήθεν “συμμάχους” του.
